Liên tiếp trong hai ngày 20 và 21.4 đã có những thông báo dồn dập thể hiện mối quan tâm của chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump đối với khu vực Đông Nam Á.
Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Phạm Bình Minh thăm Mỹ, gặp
Ngoại trưởng Rex Tillerson ngày 20.4. (Ảnh: Bộ Ngoại giao Việt Nam)
Với chuyến công du Indonesia của Phó Tổng thống Mỹ Mike Pence, chính quyền Tổng thống Donald Trump đã bắn đi một tín hiệu trấn an tới các nước Đông Nam Á: Chính sách Châu Á của Mỹ sẽ không chỉ giới hạn ở khu vực Đông Bắc Á với hai hồ sơ nổi cộm là Triều Tiên và thâm thủng mậu dịch khổng lồ với Trung Quốc.
Nổi bật nhất trong các thông báo là lời xác nhận vào ngày 20.4 của Phó Tổng thống Mike Pence tại Jakarta, theo đó Tổng thống Mỹ Donald Trump sẽ đến Philippines tham dự hội nghị thường niên của Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) vào tháng 11.2017.
Vào thời điểm tháng 11, Tổng thống Mỹ cũng sẽ thăm Việt Nam tham dự thượng đỉnh Diễn đàn kinh tế Châu Á Thái Bình Dương APEC. Cố vấn Hội đồng An ninh Quốc gia H.R. McMasster cũng đã chuyển thư của Tổng thống Donald Trump mời Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc thăm Mỹ.
Trong thời gian gần đây, đã xuất hiện tâm lý quan ngại rằng khu vực Đông Nam Á có thể bị chính quyền Donald Trump lơ là trong bối cảnh Washington đang thể hiện rõ ưu tiên chống khủng bố ở vùng Cận Đông, quan tâm trở lại đến các đồng minh truyền thống ở Châu Âu, và tìm kế sách chống lại mối đe dọa tên lửa, hạt nhân đến từ Triều Tiên.
Trước mắt, ông Pence đã tranh thủ chuyến thăm Indonesia để trấn an các nước Đông Nam Á về quyết tâm tiếp tục dấn thân của Mỹ vào khu vực. Chỉ riêng chuyến thăm này đã là một tín hiệu theo chiều hướng đó vì Phó Tổng thống Mỹ là lãnh đạo cao cấp Mỹ đầu tiên đến thăm một nước Đông Nam Á từ ngày ông Donald Trump nhậm chức – theo RFI.
Tại thủ đô Jakarta, ông Pence đã khẳng định rằng, Hoa Kỳ “đang có các bước đi nhằm củng cố quan hệ đối tác với ASEAN và làm sâu sắc thêm tình hữu nghị giữa hai bên”. Theo Phó Tổng thống Mỹ, Washington quyết tâm tăng cường quan hệ kinh tế và hợp tác an ninh trong việc chiến đấu với khủng bố và vấn đề Biển Đông.
Thông điệp trấn an của ông Pence tại Jakarta đã được ông Patrick Murphy, phó trợ lý Ngoại trưởng Mỹ phụ trách Đông Nam Á nối tiếp tại Washington, khi ông này xác định rằng Hoa Kỳ sẽ tiếp tục các chiến dịch tuần tra bảo vệ quyền tự do hàng hải tại Biển Đông. Đây là những chiến dịch đã được chính quyền Obama tiến hành định kỳ trước đây, nhưng chưa thấy chính quyền Trump khởi động trở lại.
Nhân dịp này, Bộ Ngoại giao Mỹ cũng loan báo sự kiện một hội nghị cấp ngoại trưởng giữa Mỹ và 10 nước ASEAN sẽ mở ra ngày 4.5 tới đây tại Washington để bàn về nhiều hồ sơ, trong đó có vấn đề tranh chấp lãnh thổ tại Biển Đông.