Iran nhiều năm nay phát triển thịnh vượng như một trung tâm thương mại nối hai bờ Đông và Tây lục địa và vai trò này càng được mở rộng hơn trong những năm sắp tới khi Trung Quốc tiến hành dự án “Vành đai và con đường” với mức đầu tư hơn 1 nghìn tỷ USD.
Ảnh: CNBC
Ở miền đông Iran, công nhân Trung Quốc đang bận rộn hiện đại hóa một trong những tuyến đường sắt lớn của quốc gia này, tiêu chuẩn hóa kích thước đo, cải thiện nền tảng cơ sở, theo dõi và xây dựng lại cây cầu, với mục tiêu cuối cùng là kết nối Tehran với Turkmenistan và Afghanistan.
Điều tương tự cũng được gấp rút tiến hành ở miền tây Iran, nơi các đơn vị xây dựng đường sắt đang nỗ lực làm việc để nối liền liên kết với thủ đô Thổ Nhĩ Kỳ và cuối cùng đến châu Âu. Dự án đường sắt khác sẽ kết nối Tehran và Mashhad bằng dự án ngầm dưới biển ở phía nam của đất nước.
Dù đã từng phụ thuộc vào Trung Quốc trong những năm bị phương Tây áp lệnh trừng phạt vì chương trình hạt nhân, Iran bây giờ là cứ điểm quan trọng đối với khả năng thực hiện tham vọng bành trướng toàn cẩu của Trung Quốc.
Asghar Fakhrieh-Kashan, Thứ trưởng Cục đường giao thông và phát triển đô thị Iran cho biết: “Nếu muốn tiết kiệm thời gian và tiền bạc, họ (Trung Quốc) sẽ chọn con đường ngắn nhất”, và “so với Nga, người Trung Quốc muốn làm việc với chúng tôi hơn”.
Tuy nhiên, vẫn có những ý kiến lo ngại việc Bắc Kinh đầu tư quy mô lớn và sự hiện diện ngày càng tăng của Trung Quốc trong nền kinh tế Iran sẽ khiến Tehran ngày càng trở nên phụ thuộc vào Bắc Kinh.
“Trung Quốc đang thống trị Iran”, Mehdi Taghavi, giáo sư kinh tế tại Đại học Allameh ở Tehran Tabataba’i nói: “Các nhà chức trách Iran dường như không nhận ra bất cứ rủi ro nào khi phụ thuộc vào Trung Quốc. Họ nghĩ, cùng nhau, hai bên đang di chuyển về phía trước”.
“Kế hoạch của Trung Quốc được thiết kế nhằm thiết lập quyền bá chủ trên một nửa của thế giới”, Thứ trưởng Fakhrieh-Kashan nói: “Trong khi Iran muốn đặt lợi ích riêng lên hàng đầu, thì chúng ta lại đang tạo ra hành lang theo yêu cầu của người Trung Quốc. Mặc dù vậy điều này cũng sẽ cho chúng ta cơ hội tiếp cận với các thị trường mới lớn hơn”.