Công tố viên đặc biệt Robert S. Mueller và nhóm của ông đã chứng minh khả năng tìm kiếm bằng chứng trong cuộc điều tra Nga can thiệp vào bầu cử tổng thống Mỹ hồi năm 2016.
Tổng thống Mỹ Donald Trump trong cuộc họp nội các tại Nhà Trắng ngày 6/12/2017 (Ảnh: Jabin Botsford/The Washington Post)
Tổng thống Trump và nhóm pháp lý “đồng niên”
Đội ngũ của cựu giám đốc FBI Mueller khiến giới quan sát đi từ ngạc nhiên này đến ngạc nhiên khác khi liên tiếp khởi tố và triệu tập những nhân vật thân cận của tổng thống Donald Trump tới thẩm vấn. Chỉ riêng trường hợp của cựu giám đốc chiến dịch tranh cử Paul Manafort, hồ sơ tòa án cho thấy nhóm điều tra đã thu thập được hơn 400.000 trang tài liệu và 36 loại thiết bị điện tử.
Để đối phó với cuộc điều tra này, tổng thống Trump đã thuê luật sư riêng John M. Dowd, và Ty Cobb để bảo vệ cho quyền lợi của mình. Hai luật sư Dowd và Cobb, cùng với công tố viên Jay Sekulow, không chỉ giữ vai trò luật sư của người đứng đầu Nhà Trắng mà còn là những nhà chiến lược, nhà báo và nhà tư vấn cho ông nữa.
Nhân vật chính của đội ngũ pháp lý hiện tại là luật sư Sekulow. Kể từ hồi đầu năm nay, vị luật sư này đã quyêt định giảm bớt tần suất xuất hiện trên truyền hình.
Luật sư Cobb, người từng là đối tác của hãng Hogan Lovells, nổi tiếng là một người ủng hộ ủng hộ giới trí thức dày dạn kinh nghiệm với vụ kiện đình đàm trong giới chính trị tại Washington từ những năm 1990.
Luật sư Dowd chuyên biện hộ các vụ án hình sự và đã từng đại diện cho Thượng nghị sĩ đảng Cộng Hòa John McCain trong một cuộc điều tra về đạo đức năm 1990 xác định xem liệu nhà lập pháp kỳ cựu này có can thiệp bất hợp pháp trong vụ án liên quan tiền tiết kiệm và cho vay. Khi còn ở đỉnh cao sự nghiệp, Dowd được các luật sư khác hết lời ca ngợi. Ông đã nghỉ hưu cách đây 2 năm sau khi làm việc tại hãng Akin Gump trong suốt 25 năm.
Mark Corallo, từng là phát ngôn viên nhóm pháp lý của ông Trump, đã giành những lời có cánh cho Dowd và Cobb khi gọi hai ông là “những người khổng lồ”.
“Hai người này xếp vị trí hàng đầu trong giới luật sư và góp mặt trong danh sách của 10 luật sư hàng đầu mà bạn cần sự trợ giúp đặc biệt. Một điều tôi thích là cả Cobb và Dowd đều ở độ tuổi tương đương với tổng thống. Bạn sẽ chỉ thoải mái chia sẻ kinh nghiệm của mình với những người cùng chung 1 thế hệ”.
Những hành động để bảo vệ tổng thống
Khi công tố viên Mueller yêu cầu các bằng chứng, họ cung cấp cho nhóm điều tra. Khi tổng thống Trump phản ứng với những diễn biến phát sinh của cuộc điều tra, nhóm luật sư lại tìm cách trấn an ông. Khi ông Trump có thắc mắc về luật pháp, chẳng hạn như Đạo luật Logan hay Đạo luật Magnitsky, họ giải thích cho tổng thống hiểu. Và khi tổng thống cho rằng Mueller có thể “áp sát” ông, họ khẳng định tổng thống đã không làm gì sai, khuyên ông không nên công kích ông Muller. Họ đã nhấn mạnh rằng cuộc điều tra đang đi đến hồi kết – nó có thể kết thúc vào đầu năm sau.
Một số cố vấn của tổng thống đã bác bỏ những lời tiên đoán của Cobb rằng cuộc điều tra của công tố viên đặc biệt Mueller sắp kết thúc. Họ coi nhận định đây là tuyên bố dễ gây hiểu lầm và khiến cho tổng thống nghĩ là nó sắp trở thành hiện thực.
Lý do cho niềm tin của ông Trump là ông hoàn toàn tin tưởng luật sư riêng của mình. Theo những người trong cuộc, ông Cobb vẫn thông báo với tổng thống rằng ông thường xuyên liên lạc với văn phòng công tố đặc biệt, thậm chí hàng ngày.
Trong lễ Tạ ơn ở tại khu nghỉ dưỡng Mar-a-Lago ở Palm Beach, tổng thống Trump đã từng nói với bạn bè rằng Cobb rất “sáng suốt” và chắc chắn Mueller sẽ sớm kết thúc cuộc điều tra. Cả Cobb và Dowd đều từ chối bình luận về sự kiện này.
Do là đại diện pháp lý của nhân vật quyền lực nhất thế giới, Dowd và Cobb thường bị công chúng để ý kỹ mọi hành động và phát ngôn. Và tất nhiên, họ cũng đối đầu với những lời nhận xét khắc nghiệt từ công chúng.
Giới phê bình cũng đặt câu hỏi cuộc điều tra của công tố viên Mueller đã diễn ra được 7 tháng rồi mà tại sao họ vẫn chưa tập hợp được một đội ngũ luật sư cho ông Trump như nhóm cựu tổng thống Bill Clinton đã làm khi ông Clinton thuộc diện điều tra của công tố viên độc lập Kenneth W. Starr.
Một số người trung thành với ông Trump thậm chí còn cho rằng các luật sư của tổng thống cần phải chiến đấu chứ không phải hợp tác với ông Mueller.
Alan Dershowitz, công tố viên chuyên về vụ án hình sự và là giáo sư Trường luật Harvard, nhận định: “Đây không phải là những điều mà người dân mong đợi từ người đàn ông quyền lực nhất nước Mỹ, người có quyền lựa chọn bất cứ ai để làm luật sư bào chữa cho mình”.
Những lời chỉ trích có thể còn trở nên gay gắt hơn, nhưng tổng thống Trump không hề phản ứng lại với những nhận xét tiêu cực này. Theo nhiều nguồn tin có tính xác thực cao thì tổng thống khá hài lòng với các đại diện pháp lý của mình và nói chuyện luật sư Cobb nhiều lần mỗi ngày.
Không chỉ khá tương đồng với nhau về mặt tuổi tác, Tổng thống Trump tìm thấy kết nối với luật sự Dowd và Cobb phong cách làm việc chuẩn mực khoa học, và thói quen không xuất hiện trên các kênh tin tức.
Trong khi Cobb làm luật sư của Nhà Trắng do chính phủ trả lương, với nhiệm vụ tư vấn pháp lý cho văn phòng Tổng thống, thì cả Dowd và Sekulow đều do cá nhân ông Trump tuyển dụng và đại diện cho quyền lợi của mình.
Dowd và Sekulow đều được hưởng đặc quyền bảo mật thông tin giữa luật sư và khách hàng, nhưng Cobb thì không. Điều này mở ra cơ hội cho nhóm điều tra của Mueller tìm kiếm chứng cứ từ các ghi chép của Cobb hoặc yêu cầu thẩm vấn vị luật sự này.
Tuy vậy, cuộc chiến này vẫn có những khoảnh khắc căng thẳng, như hôm 5/12 xuất hiện một bài báo từ Đức nói rằng văn phòng ông Mueller đã yêu cầu ngân hàng Deutsche Bank phải công bố hồ sơ liên quan đến các giao dịch của tổng thốngTrump và những người thân cận.
Người đứng đầu Nhà Trắng đã cảm thấy khá lo lắng, nhưng các luật sư của ông nhanh chóng xoa dịu sự bất an của tổng thống và tranh luận để xác định xem thông tin này có chính xác hay không. Sau khi các luật sư liên hệ với văn phòng công tố viên, Sekulow đã phát đi thông báo ngay chiều hôm đó xác nhận rằng không hề có văn bản nào yêu cầu công bố các hồ sơ tài chính của tổng thống Trump.
Khó khăn trong việc hoàn chỉnh đội ngũ
Những nhân vật chủ chốt của chính quyền Trump hiện đang thuộc diện điều tra – bao gồm cả con trai cả của tổng thống, Donald Trump Jr., và con rể, Jared Kushner – đều đã thuê các luật sư khác nhau để bảo vệ cho quyền lợi của mình. Các luật sự này làm việc cùng với Dowd và Cobb để thảo luận về các vấn đề mà khách hàng của mình đã bị thẩm vấn những loại tài liệu họ có thể cung cấp.
Đối với tổng thống Trump, ông cũng không lạ gì việc vướng vào các vụ kiện tụng, bởi trong sự nghiệp ông thường xuyên đối mặt với những thị phi khi từng là ngôi sao truyền hình thực tế và nhà phát triển bất động sản hàng đầu tại Mỹ.
Khi cuộc điều tra của Mueller về nghi vấn Nga can thiệp cuộc bầu cử Mỹ bắt đầu hồi tháng 5/2017, tổng thống Trump đã thuê luật sư hàng đầu Marc Kasowitz, người từng đại diện cho cá nhân tổng thống và các công ty của ông trong nhiều năm trước trong các vụ ly dị, phá sản và các thủ tục tố tụng khác.
Tuy nhiên, Kasowitz lại có ít kinh nghiệm tại chính trường Washington và ít kinh nghiệm đối phó với một cuộc điều tra như của công tố viên Mueller. Sau sự cố gửi email gửi cho một người lạ mặt chỉ trích ông ta, Kasowitz đã phải rời khỏi nhóm tư vấn. Vị luật sư này vẫn tiếp tục đại diện cho Trump ở một số vấn đề khác.
Những người gần gũi với nhóm tư vấn pháp lý của tổng thống Trump cho rằng việc bổ sung các luật sư mới sẽ mang đến một cách tiếp cận tiên phong và thận trọng hơn.
“Đại diện pháp lý cho tổng thống Mỹ là công việc đầy áp lực và nặng nề. Bạn thực sự phải là siêu nhân nếu làm điều này một mình khi đối đầu với 16 luật sư giỏi nhất”, một quan chức thân cận với hoạt động này nói với Washington Post. Tổng thống đã cố gắng tuyển dụng hoặc cân nhắc tuyển thêm một số luật sư biện hộ hàng đầu để hỗ trợ pháp lý cho mình nhưng vì nhiều lý do, chưa vị luật sư nào đồng ý nhận công việc này.
“Nếu bạn là tổng thống Mỹ, thì thông thường các luật sư hàng đầu sẽ xếp hàng để được phục vụ bạn,” quan chức trên cho hay. “Hiện tại, bạn đang chứng kiến điều ngược lại”.