Với việc Nga và Trung Quốc đều đang rơi vào mối quan hệ sóng gió với Mỹ và phương Tây, Bắc Kinh và Moscow đang thiết lập một mối quan hệ liên minh gắn bó. Điều đáng chú ý là mối quan hệ này bao gồm cả sự chuẩn bị trên mặt trận quân sự.
Hội nghị An ninh Quốc tế Moscow hàng năm năm nay thu hút sự chú ý hơn thường lệ khi tân Bộ trưởng Quốc phòng Trung Quốc Wei Fenghe xuất hiện tại hội nghị với những tuyên bố đầy thách thức và đe dọa nhằm vào Mỹ và phương Tây.
“Tôi đang thăm Nga với tư cách là Bộ trưởng Quốc phòng mới của Trung Quốc để cho thế giới thấy được sự phát triển ở cấp độ cao của mối quan hệ song phương Nga-Trung cũng như quyết tâm sắt đá của lực lượng vũ trang hai nước trong việc củng cố và tăng cường mối quan hệ chiến lược”, ông Wei đã nói như vậy với người đồng cấp Nga Sergey Shoigu.
Nhưng phát biểu trên của tân Bộ trưởng Quốc phòng Trung Quốc mới chỉ là màn khởi động.
Tướng Wei sau đó còn không ngần ngại tuyên bố: “Phía Trung Quốc đến đây để cho người Mỹ thấy rõ về mối quan hệ thân thiết giữa lực lượng vũ trang hai nước Nga và Trung Quốc, đặc biệt trong tình hình hiện nay. Chúng tôi đến đây để ủng hộ các bạn”.
Có rất nhiều khía cạnh gây kinh ngạc trong phát biểu của Tướng Wei và nó đáng để mọi người phải bàn luận.
Đầu tiên, không phải là sự tình cờ ngẫu nhiên khi tân Bộ trưởng Quốc phòng Trung Quốc Wei chọn Nga là điểm đến trong chuyến công du nước ngoài đầu tiên của ông trên cương vị mới. Kể từ khi Liên Xô bị sụp đổ năm 1991, Moscow và Bắc Kinh đã duy trì đươc một mối quan hệ thực tế và tương đối dễ đoán dựa trên những mối quan tâm chiến lược và kinh tế. “Mối quan hệ đặc biệt” giữa hai cường quốc có chung đường biên giới này đã được củng cố thêm vững chắc bằng việc Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình và Tổng thống Nga Vladimir Putin ký Hiệp định Đối tác Chiến lược năm 2014.
“Tuy nhiên, Nga và Trung Quốc có thể tiếp tục làm sâu sắc và nâng cấp mối quan hệ vẫn chưa thành liên minh này”, học giả của Carnegie Moscow – ông Dmitri Trenin cho viết trong cuốn sách “Liệu chúng ta có nên sợ Nga?’
Ông Trenin cho rằng, một mối quan hệ đối tác giữa Nga và Trung Quốc không nên dựa vào nguyên tắc chủ nghĩa đơn cực Mỹ mà dựa trên sự đồng thuận của nhiều người chơi.
“Một sự kết hợp Âu-Á rộng hơn mà hai nước đang xây dựng sẽ không chạy quanh một trung tâm đơn lẻ. Khối liên minh thân thiện Âu-Á giữa Nga và Trung Quốc về cơ bản sẽ nhằm hạn chế quyền thống trị của Mỹ trên hai lục địa nói riêng và trên thế giới nói chung”, ông Trenin nói thêm.
Thứ hai, Bộ trưởng Wei rõ ràng đã phá vỡ nghi thức ngoại giao lịch sự lâu nay của Trung Quốc là sự kín kẽ và thận trọng trong từng lời nói trước công chúng. Thay vào đó, ông Wei thẳng thừng đề cấp đến “người Mỹ” khi nhắc đến mối quan hệ hợp tác quân sự Nga-Trung Quốc. Phát biểu này ám chỉ rất nhiều về thái độ của Bắc Kinh đối với Washington và phương Tây hiện nay và chắc chắn đó không thể xem là một thái độ tích cực.
Cuối cùng, bằng cách đề cập đến “mối quan hệ thân thiết” giữa lực lượng vũ trang hai nước Nga, Trung, Bộ trưởng Wei đã “bắn đi một phát đạn cảnh cáo” về phía thế giới phương Tây. Trong bối cảnh thực tế địa chính trị hiện nay – một bối cảnh không hề có màu hồng, tuyên bố đầy sức nặng của Bộ trưởng Quốc phòng Trung Quốc là điều không có gì gây ngạc nhiên.
“Nga và Trung Quốc đang phát triển mối quan hệ ngày càng thân thiết, gắn bó không chỉ vì sự hợp tác tốt đẹp trước đây mà còn bởi vì những sự thay đổi của môi trường quốc tế. Các nước phương Tây đang gây sức ép chính trị với Nga và Mỹ đang khiêu khích Trung Quốc trong một cuộc chiến thương mại”, ông Gao Fei – một giáo sư chuyên nghiên cứu về Nga ở trường Đại học Ngoại giao Trung Quốc, đã nhận định như vậy trên tờ Thời báo Hoàn Cầu.