Phương án thu thuế bất động sản đối với nhà có giá trị 700 triệu đồng trở lên trong Dự án Luật Thuế tài sản do Bộ Tài chính Việt Nam đề xuất, đang gặp phản ứng trong dư luận với đa phần ý kiến là không ủng hộ.
Khu chung cư bán đảo Linh Đàm (Hà Nội) đều có giá hàng tỉ đồng mỗi căn hộ.
Dân phản ứng
Ở góc độ thứ nhất, dư luận phản ứng dữ dội là vì, ngay cái cách chọn phương án áp thuế đầu tiên, Bộ Tài chính đã không phân biệt người nhiều hay ít tài sản, giàu hay nghèo… Người có 1 căn nhà để ở cũng phải đóng thuế như những người có 2 hoặc nhiều nhà. Công nhân lao động có thu nhập thấp và trung bình, lo nuôi bản thân và gia đình còn chưa xong, sẽ phải gánh thêm khoản thuế tài sản mà có khi họ phải tích cóp trả góp đến 15, 20 năm ròng.
Nhưng đáng nói là chính căn nhà mà họ – những chủ sở hữu có thu nhập trung bình và thấp – phải đóng thuế tài sản, thì khi mua, họ đã phải chịu thuế thu nhập đối với các khoản thu nhập trước đó, rồi phải đóng thêm thuế giá trị gia tăng 10% (là một loại thuế tiêu dùng), sau khi về ở, lại phải đóng thuế đất (ngay cả đối với nhà chung cư vẫn phải đóng theo hệ số), thêm thuế tài sản là sắc thuế thứ tư cùng đánh lên 1 hành vi/món hàng tiêu dùng dù chỉ để phục vụ cho nhu cầu ở chứ không phải để kinh doanh, mua bán.
Hay đơn cử trường hợp người dân dùng thu nhập đã chịu thuế để mua ôtô, tiếp đó, họ còn phải chịu rất nhiều loại thuế/phí và lệ phí khác như thuế tiêu thụ đặc biệt, thuế giá trị gia tăng, lệ phí trước bạ, phí biển số… và sắp tới phải chịu thêm thuế tài sản, cho dù nhiều gia đình chỉ có mỗi một chiếc ôtô phục vụ nhu cầu đi lại.
Đầu tiên, cần khẳng định rằng, cách gom tất cả các trường hợp vào chung 1 giỏ để đánh thuế như nhau là không hợp lí. Thứ 2, từ cách xử lí “tất cả vào 1 giỏ” đó sẽ dẫn đến hệ lụy là bóp chết tiêu dùng.
Với thị trường bất động sản, thuế tài sản gây ảnh hưởng trực tiếp đến các nhà đầu tư và có nguy cơ làm tăng giá nhà ở phân khúc thị trường thứ cấp. Một thị trường tiêu dùng sôi động sẽ giúp tạo nên 1 nền kinh tế mạnh, còn ngược lại, để thị trường tiêu dùng bị giảm phát hoặc đóng băng, thì lấy gì để tăng thu các loại thuế?
Sắc thuế mới hay tăng thuế phải được cân đối với mức tăng trưởng GDP/đầu người, phúc lợi xã hội và những khoảng trống thất thu thuế hiện tại.
Bộ Tài chính Việt Nam nói gì?
Phản hồi về các ý kiến cho rằng, Bộ Tài chính đang tìm cách tận thu thông qua đề xuất xây dựng Luật Thuế tài sản, ông Phạm Đình Thi- Vụ trưởng Vụ Chính sách thuế, Bộ Tài chính – phủ nhận và cho rằng, “sao lại gọi là tận thu, dưới 1 tỉ không đánh thuế, nhà gần như không bị đánh thuế, thuế suất thì thấp so với các nước trong khu vực. Như thế nào gọi là tận thu?”.
Ông Thi xác nhận, bộ đề xuất đánh thuế tài sản hàng năm trên giá trị tài sản. Trước đó, ông Thi từng thừa nhận với báo giới rằng, dự án Luật Thuế tài sản nếu được thông qua sẽ tác động rất lớn, tới mọi người dân trong xã hội.
Tuy nhiên, theo ông này, “giá đất không lấy theo giá thị trường mà theo mức mà UBND các tỉnh công bố hàng năm. Điều này phù hợp với quy định hiện tại. Với nhà, chúng tôi cũng không thể xác định 1 căn nhà thực tế xây hết bao nhiêu tiền vì mỗi nhà mỗi khác. Bởi vậy, chúng tôi căn cứ theo suất vốn đầu tư xây dựng nhà ở bình quân mà Bộ Xây dựng ban hành, khoảng 7,3 triệu đồng/m2”.
Trước câu hỏi về mức thuế với ngôi nhà 100m2, ông này khẳng định, “không có câu trả lời vì có nơi đất chỉ vài nghìn đồng mỗi m2, có nơi cao hơn, 100m2 vùng núi khác với những nơi khác, có nơi vùng sâu vùng xa có khi không phải nộp đồng nào”.
Trước những lo ngại về ảnh hưởng của luật thuế này với những người có quyền sở hữu, quyền sử dụng đất, nhà ở có giá trị lớn nhưng không có thu nhập để đóng thuế, Vụ trưởng Vụ Chính sách thuế cho rằng, để giải quyết vấn đề này, tại Điều 10, dự thảo Luật đã quy định, cho phép chậm nộp tiền thuế như sau: Trường hợp người nộp thuế không có khả năng nộp thuế thì được chậm nộp tiền thuế và không tính phạt chậm nộp trong thời gian chậm nộp thuế. Người nộp thuế phải có trách nhiệm hoàn thành nghĩa vụ nộp thuế trước khi chuyển giao quyền sở hữu, quyền sử dụng tài sản.
Đánh thuế nhà trên 700 triệu đồng: Lợi hay hại?
Việc Bộ Tài chính đề nghị nhà có giá trị 700 triệu đồng trở lên có thể sẽ bị đánh thuế tài sản ở mức 0,3% (phương án 1) 0,4% (phương án 2) đã gây ra phản ứng mạnh trong dư luận.
Ông Lê Hoàng Châu – Chủ tịch Hiệp hội bất động sản TPHCM (HoREA): Chưa thỏa đáng. Ở nước ta, hiện nay chưa thu thuế nhà ở, chỉ có thu thuế sử dụng đất phi nông nghiệp, do đó rất cần thiết xây dựng Luật Thuế tài sản, trong đó có thuế đất ở, nhà ở… Việc xây dựng dự án Luật Thuế tài sản cần đi đôi với việc sửa đổi chính sách và cơ chế tính “tiền sử dụng đất”, theo hướng quy định “tiền sử dụng đất” là 1 sắc thuế đánh trên hoạt động “chuyển mục đích sử dụng đất từ đất nông nghiệp thành đất ở”, với thuế suất khoảng 10-15%, tính trên bảng giá đất do UBND cấp tỉnh ban hành…
Ngoài ra, Hiệp hội nhận thấy, Dự án Luật Thuế tài sản của Bộ Tài chính chỉ đề xuất áp dụng thuế suất 0% đối với nhà ở có giá trị từ 700 triệu đồng trở xuống thì chưa thật thỏa đáng.