Nhiều động thái cho thấy tàu sân bay tự chế đầu tiên Type 001A Trung Quốc sẽ chạy thử trên biển, nhưng tàu sân bay Liêu Ninh có thể tiếp tục tập trận.
Tàu sân bay Type 001A Trung Quốc. Ảnh: Sina.
Cấm hàng hải dài ngày
Trang web của Cục hải sự Liêu Ninh ngày 20/4 đưa ra 3 cảnh báo cho biết từ ngày 20 – 28/4/2018 sẽ thực hiện nhiệm vụ quân sự ở biển Hoàng Hải và biển Bột Hải. Lễ hạ thủy tàu sân bay tự chế đầu tiên Type 001A của Trung Quốc cũng được tổ chức ở khu vực này.
Vì vậy, các nhà quan sát quân sự cho rằng tàu sân bay Type 001A Trung Quốc sẽ được tiến hành chạy thử trên biển lần đầu tiên vào ngày thành lập hải quân Trung Quốc (ngày 23/4) tại vùng biển này.
Tuy nhiên, trong ngày 23/4, theo hình ảnh từ cộng đồng mạng, tàu sân bay Type 001A chỉ “động đậy” chứ chưa rời bến. Theo tờ Thời báo Hoàn Cầu Trung Quốc ngày 23/4 thì tàu sân bay Type 001A có thể đã tiến hành thử nghiệm “nghiêng”, tức là chủ yếu tiến hành thử nghiệm đối với trọng tâm của tàu chiến. Điều này có liên quan đến an toàn khi chạy.
Chuyên gia quân sự Trung Quốc Tào Vệ Đông cho rằng tàu sân bay Type 001A rất có khả năng chạy thử trên biển trong tháng 4/2018, nửa cuối năm 2018 sẽ có thể bàn giao cho hải quân Trung Quốc.
Tuy nhiên, có chuyên gia quân sự cho rằng thông báo cấm hàng hải lần này của Cục hải sự Liêu Ninh có thể không phải là để tàu sân bay Type 001A chạy thử, mà có thể là biên đội tàu sân bay Liêu Ninh sau khi quay trở về từ vùng biển Tây Thái Bình Dương, sẽ tiếp tục tiến hành diễn tập tấn công đối đất, đối hải ở biển Hoàng Hải và Bột Hải.
Ngày 20/4, biên đội tàu sân bay Liêu Ninh đã tiến hành diễn tập vận dụng tác chiến biển xa ở vùng biển Tây Thái Bình Dương, phía đông eo biển Bashi. Biên đội gồm có 1 tàu sân bay, 4 tàu khu trục tên lửa “Aegis Trung Quốc”, 2 tàu hộ vệ tên lửa săn ngầm. Đây là lần thứ hai biên đội tàu sân bay Liêu Ninh xuất hiện ở vùng biển Tây Thái Bình Dương.
Ngoài ra, theo tờ Văn Hối Hồng Kông, theo thông báo khí tượng thủy văn, buổi sáng ngày 23/4 ở Đại Liên trời có mưa nhỏ, buổi chiều chuyển sang nhiều mây, nhưng tầm nhìn chỉ 1 km, ngoài ra Đại Liên trong ngày có thủy triều nhỏ – thủy triều cao không đủ 3 m xuất hiện vào khoảng 3 rưỡi chiều, điều kiện khí tượng thủy văn tương đối bất lợi cho chạy thử. Trong những ngày tiếp theo, tàu sân bay Type 001A có chạy thử hay không còn chờ quan sát.
Nhu cầu và thách thức
Được biết, Type 001A là tàu sân bay thứ hai của Trung Quốc và là tàu sân bay tự chế đầu tiên của Trung Quốc, lượng giãn nước là 50.000 tấn, có thể chở trên 40 máy bay chiến đấu J-15. Lượng giãn nước và số lượng máy bay chiến đấu chở theo của Type 001A đứng đầu châu Á, chỉ đứng thứ ba trên thế giới, sau các tàu sân bay lớp Nimitz và lớp Ford của Mỹ.
Đến nay, tàu sân bay Type 001A đã có nhiều tiến bộ như công nhân kỹ thuật có tay nghề tốt, đội ngũ quản lý có khả năng quản lý hiệu quả, hệ thống công nghiệp hoàn chỉnh, các hệ thống con quan trọng trên tàu sân bay đều do Trung Quốc tự sản xuất.
Chuyên gia quân sự Trung Quốc Lý Kiệt cho rằng ý nghĩa của tàu sân bay tự chế đầu tiên Trung Quốc là ở chỗ nó sẽ không còn là tàu sân bay huấn luyện, mà là tàu sân bay tác chiến đầu tiên của Trung Quốc.
Theo Lưu Chinh, tổng chỉ huy công trình tàu sân bay Type 001A, mọi thiết bị của Type 001A là do Trung Quốc tự chế tạo, Trung Quốc hoàn toàn có khả năng chế tạo tàu sân bay. Trung Quốc “không thua kém bất cứ nước nào trên thế giới” về công nghệ chế tạo tàu sân bay, năng lực và trình độ quản lý công nghệ.
Trang tin Sina Trung Quốc ngày 23/4 cho rằng Trung Quốc cần có nhiều tàu sân bay để có thể thường xuyên hiện diện tàu sân bay trên biển, tránh tạo “khoảng trống” thiếu tàu sân bay làm nhiệm vụ.
Nhìn vào các thông tin trước đây, hải quân Trung Quốc đã sớm sử dụng tàu sân bay Liêu Ninh để đào tạo đội ngũ phi công cho tàu sân bay Type 001A. Do đó, thời gian hình thành sức chiến đấu của tàu sân bay Type 001A sẽ nhanh hơn so với tàu sân bay Liêu Ninh.
Ngoài ra, một thách thức quan trọng của hải quân Trung Quốc trong thời gian tới là việc tổ chức ra hai biên đội tàu sân bay. Theo kinh nghiệm của hải quân Mỹ, 1 biên đội tàu sân bay được sử dụng cho thực hiện nhiệm vụ trong môi trường đối kháng cường độ vừa và thấp. Nếu cường độ đối kháng tăng lên, cần điều hai thậm chí nhiều biên đội tàu sân bay.
Biên đội tàu sân bay càng lớn thì càng cần nhiều tàu chiến mặt nước, tàu ngầm, máy bay và binh sĩ, vấn đề chỉ huy, kiểm soát càng phức tạp. Hải quân Trung Quốc cần có một quá trình tìm tòi, học hỏi việc xây dựng hai biên đội tàu sân bay, hình thành khả năng tác chiến.
Sina cảm thấy Trung Quốc sở hữu hai tàu sân bay như hiện nay là chưa đủ, vẫn còn khoảng cách rất lớn với Mỹ ngay ở khu vực châu Á – Thái Bình Dương. Do đó, Sina muốn Trung Quốc chế tạo tàu sân bay tiên tiến hơn để có công cụ để bảo vệ cái gọi là “an ninh quốc gia và quyền lợi biển” của Trung Quốc.
Có tin cho rằng tàu sân bay tự chế thứ hai Trung Quốc hiện đã cơ bản hoàn thành chế tạo, không lâu nữa sẽ bước vào công tác chuẩn bị trước khi hạ thủy. Đồng thời tàu sân bay Type 003 cũng sẽ bước vào giai đoạn chuẩn bị.
Sina tự tin cho rằng năm nay là tròn 69 năm thành lập hải quân Trung Quốc (23/4/1949 – 23/4/2018). Hải quân Trung Quốc đã trở thành “lực lượng trên biển lớn thứ hai thế giới”.