Ảnh vệ tinh cho thấy bên cạnh đường băng dài 3.000m trên bãi Đá Chữ Thập đang ở “giai đoạn hoàn tất”, Bắc Kinh có thể sắp chuẩn bị xây dựng trái phép một đường băng khác có chiều dài tương tự trên bãi Đá Subi ở quần đảo Trường Sa của Việt Nam.
Theo Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược Quốc tế (CSIS), Trung Quốc đã xây dựng một đường băng dài 3.000m trên bãi Đá Chữ Thập, một trong 7 bãi đá, rạn san hô đã và đang bị Trung Quốc đảo hóa trái phép ở Trường Sa. Đây cũng là đường băng dài nhất ở khu vực Trường Sa, có thể sử dụng cho các hoạt động tác chiến.
Trang web của chương trình Sáng kiến minh bạch hàng hải châu Á (Asia Maritime Transparency Initiative) thuộc CSIS cho hay, việc xây dựng đường băng tại Trường Sa đã có từ gần 40 năm qua và 3 nước, 1 bên khác có tuyên bố chủ quyền ở Trường Sa cũng đều sở hữu các đường băng. Tuy nhiên, Trung Quốc bị tố cáo muốn tạo lợi thế cho yêu sách chủ quyền của mình, qua các chương trình bồi đắp đảo nhân tạo, làm gia tăng căng thẳng ở Biển Đông.
Cũng theo trang web trên, đường băng của Bắc Kinh trên bãi Đá Chữ Thập, nằm cách đất liền gần nhất của Trung Quốc đại lục là đảo Hải Nam đến 1.000km, đang trong “giai đoạn hoàn tất” sau khi khởi công vào năm ngoái.
Hình ảnh vệ tinh chụp một rạn san hô khác là bãi Đá Subi, nơi gần 4 triệu m2 đã được Trung Quốc bồi đắp phi pháp, cho thấy có thể Bắc Kinh đã chuẩn bị sẵn sàng xây dựng thêm một đường băng thứ hai có chiều dài tương đương đường băng ở bãi Đá Chữ Thập.
 |
| Ảnh vệ tinh chụp ngày 28/6/2015 bãi Đá Chữ Thập, thuộc quần đảo Trường Sa của Việt Nam, hiện đang bị Trung Quốc chiếm đóng và cải tạo trái phép |
CSIS nhận định: “Một căn cứ không quân của Trung Quốc trên bãi Đá Chữ Thập có thể gia tăng khả năng phòng bị, giúp Bắc Kinh triển khai các máy bay thám sát trên biển và các phi đội máy bay chiến đấu trong khu vực. Như vậy Trung Quốc có thể dễ dàng sử dụng các căn cứ không quân để tuần tra hoặc thực hiện các hoạt động tấn công giới hạn vào các quốc gia khác cũng có yêu sách chủ quyền trên Biển Đông, thậm chí cả các cơ sở của Mỹ”.
Cũng theo CSIS, Đài Loan đã nâng cấp đường băng dài 1.195m trên đảo Ba Bình, thuộc quần đảo Trường Sa của Việt Nam. Malaysia sở hữu đường băng dài thứ hai khu vực trên Đá Hoa Lau, với chiều dài 1.368m. Đường băng của Philippines ngắn hơn một chút, nhưng lại ở trên một mặt bằng rất xấu. Còn đường băng của Việt Nam, được xây dựng sớm nhất tại Trường Sa vào năm 1976, cũng là phi đạo ngắn nhất với chiều dài 550m.
Trung Quốc cho đổ một lượng cát khổng lồ để mở rộng và gia cố các rạn san hô ở Trường Sa, xây dựng các công trình mà theo Bắc Kinh là nhằm tăng cường an toàn hàng hải, nghiên cứu khoa học, cũng như các mục đích quân sự.
Mỹ vốn có một mạng lưới căn cứ quân sự tại châu Á và tích cực tiến hành các hoạt động giám sát, đã chỉ trích mạnh mẽ các hoạt động xây đảo nhân tạo, hòng tạo “chủ quyền giả” của Bắc Kinh ở Biển Đông.
Hoạt động bồi đắp và xây dựng đảo nhân tạo phi pháp của Trung Quốc trên Biển Đông dự kiến sẽ được đưa ra mổ xẻ trong hội nghị cấp cao về an ninh châu Á do ASEAN tổ chức diễn ra vào ngày hôm nay (4/8) tại Kuala Lumpur (Malaysia), với sự hiện diện của các quan chức Mỹ và Trung Quốc. Tuy nhiên, trước thềm sự kiện này, Thứ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Lưu Chấn Dân đã “rào trước” là không nên thảo luận về tranh chấp Biển Đông tại các cuộc họp cấp cao của ASEAN trong tuần này. Theo ông Lưu, đây không phải là diễn đàn thích hợp để thảo luận vấn đề nhạy cảm này và các quốc gia khác ngoài ASEAN không nên can thiệp vào, nếu Mỹ nêu ra vấn đề, Bắc Kinh sẽ phản đối.
Tuần trước, hải quân Trung Quốc đã rầm rộ tập trận bắn đạn thật tại Biển Đông, huy động hơn 100 tàu chiến, mấy chục phi cơ, các tiểu đoàn tên lửa và các đơn vị truyền tin.