Hôm 4/9 một vị đại diện của Nhà xuất bản Thế giới của Việt Nam đã nhận thiếu sót khi phát hành một bộ sách cho học sinh in hình lược đồ Trung Quốc và Biển Đông có “đường lưỡi bò” phi pháp do Trung Quốc tự vẽ ra một cách vô lối.
Bộ sách này được dịch sang tiếng Việt từ bản gốc tiếng Trung. Nhà xuất bản Thế giới cho hay, họ đã thu hồi sách, song các nhà hoạt động xã hội ở Việt Nam thì cho rằng, đó là điều dối trá, bởi thông tin này mới bị phát hiện và đưa lên mạng xã hội hôm 2/9.
Cụ thể, bộ sách có tên “Wow! – Những bí mật kỳ diệu” gồm 12 tập. Sách dành cho học sinh từ 6 đến 16 tuổi, nói về những điều cơ bản trong khoa học và cuộc sống. Bộ sách đã được Nhà xuất bản Thế giới và Công ty sách Đinh Tị phát hành từ tháng 3/2017.
Nhiều vị phụ huynh đã phát hiện trong một cuốn của bộ sách có hình minh họa bản đồ thể hiện “đường lưỡi bò” phi pháp của Trung Quốc. “Đường lưỡi bò”, hay còn gọi là đường 9 đoạn, nói đến ranh giới mơ hồ mà Trung Quốc vẽ ra trên bản đồ vùng Biển Đông để tuyên bố chủ quyền của nước này đối với hầu hết vùng biển hiện đang có tranh chấp với Việt Nam và một số nước trong khu vực.
Ông Đoàn Trần Lâm, Giám đốc, Tổng biên tập Nhà xuất bản Thế giới, hôm 4/9 đã thừa nhận những sai sót rất đáng tiếc này. Ông Lâm đã gửi công văn “yêu cầu đơn vị liên kết là Công ty sách Đinh Tị thu hồi, chỉnh sửa bộ sách”. Ông giải thích thêm rằng “phần bản đồ minh họa có đường lưỡi bò quá nhỏ nên các biên tập viên không chú ý hoặc nhầm lẫn là tuyến đường hàng hải” (!).
Một người khác của Công ty Đinh Tị thì nói “do sơ suất không chủ ý trong khâu biên tập và kiểm duyệt” nên đường lưỡi bò do tác giả Trung Quốc “đơn phương vẽ” đã xuất hiện trong bản in ở Việt Nam. Đây là bài học lớn đồng thời là lời cảnh báo tới đồng nghiệp ngành xuất bản Việt Nam trước việc mua – dịch những cuốn sách có ẩn chứa nội dung độc hại tinh vi liên quan đến chủ quyền.
Một làn sóng phản ứng đã nổi lên trong mấy ngày qua. Nhiều người sử dụng Facebook và các diễn đàn trên mạng đã bàn luận và chỉ trích nặng nề hai đơn vị phát hành sách kể trên trong mấy ngày gần đây.
Nhiều người dân nói rõ răng, phải xem vụ việc vừa rồi là một lỗi nghiêm trọng về nhận thức chính trị, chứ không thể coi đó là “sơ xuất”. Những việc làm như của Nhà xuất bản Thế giới và Công ty Đinh Tị cần phải bị trừng phạt mạnh mẽ, để làm gương cho những trường hợp khác về nhận thức chính trị lơ mơ như hiện nay. Và không ngoại trừ khả năng họ cố tình làm như thế.
Từ lâu, Trung Quốc rất nhất quán trong việc thúc đẩy trên toàn cầu hình ảnh đường lưỡi bò ở mọi hình thức có thể được, như in trong hộ chiếu, sách, quả địa cầu, bản đồ hay in trên áo. Họ vẽ đứt đoạn rồi liền đoạn, từ “lưỡi bò” sang “lưỡi hổ”.
Nhà nước Việt Nam nên chăng có cách làm và thể hiện quan điểm mạnh mẽ hơn về vấn đề “đường lưỡi bò”, nếu không những “sai sót” tương tự sẽ còn xẩy ra.