Trang tin RT của Nga (27/3) cho biết, các chuyên gia Nga đã được các nhà khoa học Trung Quốc mời đến để khám phá các mỏ khí hydrate, còn được gọi là băng cháy.
Theo Chủ tịch Viện Hàn lâm Khoa học Nga Alexanderr Sergeyev, “phía Trung Quốc đang tìm kiếm khí thải khí metan và phát hiện sự hiện diện của trữ lượng khí khổng lồ. Trung Quốc mời chúng tôi tham gia vào cuộc thám hiểm dành riêng cho việc thăm dò khí hydrat, được bắt đầu vào khoảng tháng 7 tới”.
Gas hydrate, còn được gọi là methane hydrate, là một chất rắn, trong đó các phân tử khí bị giữ lại bên trong các phân tử nước đóng băng. Chất này còn được gọi là băng cháy vì khí bên trong cho phép nó dễ dàng bắt lửa dù nhiệt độ thấp. Khí tự nhiên hydrate được cho là sự thay thế tốt nhất cho khí tự nhiên và dầu. Có phân tích cho thấy, lượng khí trong băng cháy nhiều gấp 10 lần so với đá phiến.
Về mặt kỹ thuật, băng cháy có thể bị đốt cháy trong trạng thái đông lạnh. Băng cháy thường tồn tại ổn định trong điều kiện thềm biển sâu ít nhất từ 300m trở lên, các đảo ngầm đại dương và ở các vùng băng vĩnh cửu, dưới dạng thể rắn giống như những trái cầu tuyết nhỏ. Ước tính, cứ 1m3 băng cháy sẽ giải phóng khoảng 164 m3 methane, cao gấp 2 – 5 lần khí thiên nhiên. Do băng cháy là hydrate đông lạnh, ít tạp chất, nên khi đốt chát nó không gây ô nhiễm môi trường.
Băng cháy có nhiều màu khác nhau như trắng, vàng, nâu, đỏ, xám hay xanh da trời. Theo nghiên cứu, đây là một trong những nhiên liệu hóa thạch dồi dào nhất thế giới, có thể cung cấp cho con người nguồn năng lượng khổng lồ đủ cho con người sử dụng trong hàng ngàn năm nữa. Theo số liệu khảo sát ban đầu, có hơn 90 quốc gia trên thế giới có trữ lượng băng cháy. Các nước có trữ lượng băng cháy lớn nhất là Canada, Nga, Mỹ, Ấn Độ, Nhật Bản, Trung Quốc. Theo ước tính của Cơ quan Thông tin Năng lượng Mỹ (EIA), trữ lượng băng cháy trên toàn thế giới dao động từ 280 nghìn tỷ m3 lên đến 2,8 triệu tỷ m3, trong khi đó, tổng sản lượng khí tự nhiên trên toàn thế giới vào năm 2015 là 3,5 tỷ m3. Điều này có nghĩa là trữ lượng methane hydrate, hay băng cháy có thể đáp ứng nhu cầu khí đốt toàn cầu từ 80 đến 800 năm với mức tiêu thụ hiện tại.
Tuy nhiên, công nghệ khai thác băng cháy đang còn là một ẩn số và thách thức đối với tất cả các nước. Nguyên nhân chủ yếu là do băng cháy được hình thành ở nhiệt độ và áp suất thấp, nên chỉ cần thay đổi áp suất hoặc nhiệt độ tăng lên khoảng từ 1°C-20°C có thể sẽ làm băng cháy phóng thích methane cực lớn. Quá trình này có thể gây nên thảm họa nhà kính toàn cầu, thậm chí gây ra hiện tượng sóng thần do các thềm lục địa sụp đổ.
Từ những năm đầu của thế kỷ 21, Trung Quốc đã đẩy mạnh nghiên cứu, khảo sát, thăm dò nguôn băng cháy ở cả trên biển và trên đất liền. Để triển khai thành công kế hoạch trên, Bắc Kinh đã thành lập Trung tâm nghiên cứu Biển Đông ở dưới biển để phục vụ công cuộc khai phá thiên nhiên và tìm kiếm nguồn năng lượng mới; chế tạo và đưa vào sử dụng tàu Giao Long, tàu Hải Dương 6 lặn tham dò tìm kiếm và đánh giá trữ lượng băng cháy phía Bắc Biển Đông. Theo đánh giá của Cục Điều tra địa chất Trung Quốc, Bắc Kinh có 6 điểm giàu băng cháy trên biển và 9 điểm ở cao nguyên Nam Thanh Hải – Bắc Tây Tạng. Tại Biển Đông, Cục Khảo sát địa chất Trung Quốc phát hiện mỏ băng cháy ở gần lòng chảo Châu Giang (khu vực bồn địa cửa sông Châu), có thể chứa 100 – 150 tỷ m3 khí thiên nhiên. Theo Liên hợp báo sáng (Singapore) nhận định vùng biện thuộc quyền quản hạt của TQ có tàng trữ tài nguyên băng cháy phong phú, dự kiến tổng trữ lượng băng cháy tương đương với trữ lượng dầu khí của Trung Quốc cộng lại.
Cục Khảo sát địa chất Trung Quốc cho biết, Bắc Kinh lần đầu tiên khai thác thành công khí tự nhiên từ băng cháy tại khu vực biển Thần Hồ, phía Bắc Biển Đông (cách Hồng Công 287 km về phía Đông Nam); khối băng cháy đầu tiên được khai thác nằm ở độ sâu 1.266 m dưới mặt nước biển, bằng giàn khoan Lam Kình số 1. Việc khai thác thử băng cháy đã thực hiện cho sản lượng ổn định và băng cháy khai thác lên có hàm lượng Methane cao tới 99,5%. Bộ trưởng Tài nguyên Môi trường Trung Quốc Giang Đại Minh cho biết, việc khai thác khí hydrate sẽ đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo an ninh năng lượng của Bắc Kinh. Dự kiến Trung Quốc sẽ khai thác thương mại băng cháy trước năm 2030, với sản lượng 16.000 m3/ngày.
Tuy nhiên, Trung Quốc cũng còn gặp nhiều khó khăn khi tiến hành khai thác băng cháy trên Biển Đông. Đầu tiên, chi phí khai thác băng cháy hiện còn quá cao. Theo các nhà phân tích tại ngân hàng đầu tư Morgan Stanley, nguồn khí đốt mới có nhiều tiềm năng, song do giá thành cao, vấn đề về môi trường và các rào cản kỹ thuật gặp nhiều khó khăn khiến những sản phẩm thương mại chế xuất từ băng cháy có thể vẫn chưa xuất hiện trên thị trường tiêu thụ trong 3 năm tới. Thứ hai, Trung Quốc mới chỉ làm chủ được công nghệ khai thác băng cháy ở độ sâu 1.500m trở lại, vẫn chưa có khả năng khai thác nguồn năng lượng này ỡ những bồn chũng có độ sâu lớn. Ngoài ra, việc khai thác còn cần phải sử dụng một lượng lớn nước, hoặc CO2 nhằm làm ngập bể chứa methane hydrate để nhiên liệu có thể được giải phóng và đưa lên bề mặt, điều này hiện Trung Quốc chưa thể triển khai được ở Biển Đông. Thứ ba, Bắc Kinh cũng lo ngại trong quá trình khai thác không thể làm chủ công nghệ sẽ khiến methane hydrate bị rò rỉ trong quá trình chiết xuất, làm gia tăng biến đổi khí hậu.