Quân đội Mỹ (19/5) đã điều tàu chiến đi qua trong khu vực 12 hải lý quanh bãi cạn Scarborought/Hoàng Nham nhằm thách thức yêu sách “chủ quyền” trái phép của Trung Quốc đối với vùng biển này.
Tàu khu trục mang tên lửa dẫn đường USS Preble của Mỹ
Người phát ngôn Hạm đội 7 Hải quân Mỹ tại châu Á – Thái Bình Dương, Trung tá Clay Doss (20/5) cho biết, Mỹ đã điều tàu khu trục mang tên lửa dẫn đường USS Preble di chuyển trong phạm vi 12 hải lý của bãi cạn Scarborough để thách thức các tuyên bố hàng hải quá mức và bảo vệ quyền tiếp cận các tuyến đường thủy theo luật pháp quốc tế.
Đây là lần thứ hai Mỹ có các hoạt động quân sự ở Biển Đông trong tháng này. Các quan chức thuộc lực lượng tuần duyên Philippines cho biết lực lượng tuần duyên Mỹ và Philippines đã tiến hành cuộc tập trận chung vào ngày 15/5 ở khu vực gần bãi cạn Scarborough. Đây là cuộc tập trận chung đầu tiên giữa Mỹ và Philippines ở gần bãi cạn này. Một quan chức Philippines nói rằng hai tàu tuần duyên Trung Quốc đã theo dõi cuộc tập trận của Mỹ và Philippines. Nguồn tin nói rằng một trong số hai tàu Trung Quốc chỉ cách tàu Philippines 5 km, song không có bất kỳ động thái nào cản trở cuộc tập trận.
Quân đội Mỹ từ lâu đã luôn giữ lập trường rằng các hoạt động của lực lượng này diễn ra trên khắp thế giới, bao gồm ở cả các khu vực thuộc tuyên bố chủ quyền của các nước đồng minh và các hoạt động này không liên quan đến mục đích chính trị. Hoạt động này của Hải quân Mỹ là động thái mới nhất trong nỗ lực chống lại những cố gắng của Bắc Kinh trong việc hạn chế tự do hàng hải ở các khu vực biển chiến lược, nơi hải quân của Trung Quốc, Nhật Bản và một số nước Đông Nam Á hoạt động.
Trước đó, trong cuộc tập trận “Vai kề vai” với Philippines, tàu USS Wasp của Mỹ cũng đã áp bãi cạn Scarborough/Hoàng Nham. Tàu USS Wasp là loại hàng không mẫu hạm cỡ nhỏ, thông thường mang theo 31 phi cơ quân sự các loại, có đội ngũ 1.000 sỹ quan và thủy thủ và có thể mang theo hơn 1.600 lính thủy quân lục chiến. Các hình ảnh về hoạt động đang diễn ra của tàu tại Philippines cho thấy nó mang theo ít nhất là 10 chiếc F-35B, bốn chiếc MV-22 Ospreys, và hai trực thăng MH-60S Sea Hawk. Trước đó, tàu khu trục USS Hopper của Mỹ (1/2018) từng đi qua khu vực 12 hải lý quanh bãi cạn Scarborough để thực thi quyền tự do hàng hải, gây phản ứng từ Trung Quốc. Bắc Kinh tuyên bố sẽ áp dụng “các biện pháp cần thiết để bảo vệ chủ quyền” tại khu vực này. Giới truyền thông nhận định, với việc điều một hàng không mẫu hạm tới khu vực gần rặng san hô chiến lược, nơi đang có tranh chấp giữa Bắc Kinh và Manila, Mỹ muốn thể hiện sức mạnh tại Biển Đông.
Scarborough là một bãi cạn nhỏ nằm cách đảo Luzon 200 km và cách bờ biển Đông Nam Trung Quốc khoảng 1.000 km. Tranh chấp liên quan đến bãi ngầm Scarborough phát sinh từ những xung đột liên quan đến tuyên bố chủ quyền hàng hải và lãnh thổ giữa Trung Quốc và Philippines trên cơ sở phát hiện cũng như chiếm giữ. Tình hình đã trở nên gay gắt sau khi lực lượng hải quân Philippines phát hiện một số tàu cá Trung Quốc đánh bắt ở khu vực này hồi đầu tháng 4/2012 và tìm cách can thiệp nhưng đã bị tàu chiến Trung Quốc chặn lại. Sau một thời gian dài đối đầu, hai bên đã thỏa thuận rút khỏi khu vực bãi ngầm, nhưng thực tế là sau khi phía Philippines rút đi, Trung Quốc đã độc chiếm bãi ngầm này.