Sự trỗi dậy của Trung Quốc không vô tình xảy ra mà có hệ thống, được giúp đỡ bởi các quyền Mỹ trước đây, cho phép Trung Quốc khởi động và thực hiện chiến lược lớn của mình.
Nhiều nhà nghiên cứu cho rằng, chính Washington đã đóng vai trò hỗ trợ Trung Quốc trỗi dậy. Ảnh: BBC.
Trung Quốc trỗi dậy nhanh chóng trong 20 năm
Từ Biển Đông đến Ấn Độ Dương và lục địa châu Phi, Trung Quốc đang trỗi dậy một cách nhanh chóng, thách thức sự thống trị lâu dài của Mỹ.
Theo một báo cáo đặc biệt của Hội đồng Ngoại giao được công bố gần đây, các chính quyền Mỹ tiền nhiệm, từ Tổng thống Clinton đến Tổng thống Obama, đã hiểu sai ý định chiến lược của Trung Quốc trên nhiều mặt trận; và đưa ra những tuyên bố lạc quan về quan hệ Mỹ-Trung.
Trong khi các tổng thống tiền nhiệm đưa ra những tuyên bố lạc quan trong khoảng thời gian gần 20 năm, Trung Quốc đã thực hiện một chiến lược lớn dưới thời ông Tập Cận Bình; sử dụng các công cụ địa-kinh tế để ép buộc các nước láng giềng và các nước khác, bao gồm gần đây nhất là Sáng kiến Vành đai và Con đường (BRI); vi phạm các thông lệ thương mại quốc tế, trong đó có thực hiện hành vi trộm cắp tài sản trí tuệ của Mỹ; thao túng tiền tệ; đe dọa Đài Loan; xây dựng phi pháp và quân sự hóa các đảo nhân tạo ở Biển Đông, vi phạm luật pháp quốc tế… đồng thời kiên trì và dần dần gia tăng sức mạnh và ảnh hưởng với mục tiêu chiến lược là thách thức Washington với tư cách là siêu cường ở châu Á.
Chính Mỹ đã tạo ra nền kinh tế Trung Quốc ngày nay
Một trong những sai sót của các chính quyền Mỹ trước đây ở Nam Á là không đảm bảo với các đồng minh châu Á rằng Washington sẽ đứng về phía các nước này trong trường hợp bị Bắc Kinh tấn công. Vấn đề này đã được các chuyên gia chính sách đối ngoại tranh cãi trong một thời gian dài. Chẳng hạn, Ely Ratner thuộc Trung tâm An ninh Mỹ, đã kêu gọi Mỹ từ bỏ tính trung lập ở khu vực Biển Đông, bổ sung các đảm bảo quân sự với các nước trong khu vực.
Trong bài viết “Siêu cường tàng hình: Làm thế nào Trung Quốc che giấu tham vọng toàn cầu”, xuất bản trên tạp chí Ngoại giao, ông Ratner cho rằng, Washington nên có thêm các răn đe, cảnh báo Trung Quốc rằng nếu tiếp tục, Mỹ sẽ từ bỏ tính trung lập và giúp các nước trong khu vực bảo vệ yêu sách của họ.
Ted Bauman, một nhà phân tích nghiên cứu và kinh tế cấp cao tại Banyan Hill Publishing, đồng ý rằng chính quyền Washington đóng một vai trò trong việc hỗ trợ Trung Quốc trỗi dậy.
Các chính phủ Mỹ đã đóng một vai trò quan trọng trong việc tạo ra nền kinh tế Trung Quốc hiện đại, trên hết là sự hỗ trợ của chính quyền Clinton để đưa Trung Quốc vào WTO.
Việc mở cửa nền kinh tế Mỹ cho Trung Quốc cho phép người lao động Mỹ đến với quyền truy cập vào hàng hóa lương thấp của Trung Quốc, như điện tử, thiết bị gia dụng, đồ nội thất quần áo, v.v. nhưng điều này góp phần vào thâm hụt thương mại của Mỹ với Trung Quốc, ông nói.
“Điểm mấu chốt cần lưu ý ở đây là, các chính sách hỗ trợ sự trỗi dậy của Trung Quốc vào thời điểm ra đời lại được nhìn nhận như một cơ hội nhưng 20 năm sau, đã trở thành lỗi chính sách. Vậy các chính sách hiện tại với Bắc Kinh được xem là có lợi sẽ thế nào trong 20 năm tới?”, nhà phân tích của Banyan Hill Publishing nói.