Lãnh đạo quốc phòng Mỹ-Trung đã có phát biểu cứng rắn về nhau tại Diễn đàn an ninh Shangri-la 18 đang diễn ra tại Singapore.
Trong bài phát biểu mở màn Shangri-la 18 vào ngày 1/6, quyền Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Patrick Shanahan không nêu đích danh Trung Quốc nhưng khiến người ta biết rõ ông muốn công kích ai:
“Có lẽ mối đe dọa lớn nhất đối với các lợi ích quan trọng của các quốc gia trong khu vực xuất phát từ những nhân tố đang tìm cách phá hoại, thay vì giữ gìn trật tự quốc tế dựa trên luật lệ”.
Cụ thể, ông Shanahan chỉ trích hành vi ép buộc tại khu vực Ấn Độ – Thái Bình Dương, như xây đảo nhân tạo, triển khai hệ thống vũ khí tiên tiến đến khu vực tranh chấp, đánh cắp công nghệ quân sự và dân sự…, những hành động Washington từng cáo buộc Bắc Kinh tiến hành thời gian qua.
Ông Shanahan nhấn mạnh rằng nếu những hành vi như thế tiếp diễn, các thực thể nhân tạo trong khu vực chung của thế giới sẽ trở thành “trạm thu phí” và chủ quyền quốc gia có thể trở thành thứ bị kẻ mạnh chi phối.
Theo Reuters, phát biểu này được cho là nhằm công kích các đảo nhân tạo phi pháp của Trung Quốc ở Biển Đông.
Vị quyền Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ khi trả lời câu hỏi tại hội nghị đã nói rõ Mỹ sẽ không phớt lờ các hành vi của Trung Quốc và sẽ “không rón rén” như những chính quyền trước khi ổn định tại châu Á bị đe dọa mà sẽ sẵn sàng đối thoại cởi mở với Bắc Kinh.
“Cạnh tranh không có nghĩa là xung đột. Chúng ta nên hoan nghênh việc đó nếu tất cả hành động theo quy tắc quốc tế. Tuy nhiên, những hành vi gây xói mòn chủ quyền của các nước trong khu vực và làm mất lòng tin vào ý định của Trung Quốc phải chấm dứt”, ông nói.
Ngay sau bài phát biểu của quyền Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ, cùng ngày, đoàn Trung Quốc đã có cuộc họp báo trong đó Trung tướng Thiệu Nguyên Minh, Phó Tham mưu trưởng Bộ Tham mưu liên hợp quân đội Trung Quốc nhấn mạnh, các phát ngôn của đoàn Mỹ, và trực tiếp là ông Shanahan, đã đe dọa hòa bình và ổn định khu vực.
Cũng trong cuộc họp báo, quan chức Trung Quốc ngang nhiên tái khẳng định chủ quyền với các thực thể bị nước này chiếm đóng bất hợp pháp trên Biển Đông.
Chưa đầy một tiếng sau cuộc họp báo của đoàn Trung Quốc, 3 nghị sĩ Mỹ Angus King, Tammy Duckworth và Marsha Blackburn thuộc Ủy ban Quân vụ Hạ viện Mỹ cũng tổ chức họp báo tại Washington, nhấn mạnh Mỹ cam kết duy trì ổn định khu vực và Bắc Kinh nên tuân thủ luật pháp quốc tế.
Tranh cãi Mỹ – Trung chắc chắn sẽ còn tiếp diễn khi ông Ngụy Phượng Hòa, Bộ trưởng Quốc phòng Trung Quốc có bài phát biểu trong ngày 2/6.
Bài phát biểu của Bộ trưởng quốc phòng Trung Quốc được cho là chuyển tải thông điệp mới, quan trọng đến cộng đồng quốc tế mà có thể thách thức những cáo buộc của quyền Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Patrick Shanahan.