Tổng thống Mỹ cho rằng việc áp thuế mới với Mexico sẽ mang lại rất nhiều lợi ích cho Mỹ và các nghị sĩ Quốc hội không nên phản đối.
Phát biểu trong cuộc họp báo chung với Thủ tướng Anh Theresa May tại London ngày 4/6, Tổng thống Donald Trump cho biết việc áp thuế mới đối với Mexico là cần thiết.
Lý do ông Trump đưa ra, Mexico không có biện pháp hạn chế dòng người di cư bất hợp pháp và họ phải trả giá cho hành động này.
“Mexico sẽ phải nhìn nhận lại, họ cần có ý thức mang lại sự an toàn cho nước Mỹ” – ông Trump phát biểu.
Ngoài ra, Tổng thống Trump khẳng định gia tăng thuế quan vào Mexico sẽ mang lại cho nước Mỹ nhiều lợi ích hơn tất cả những nguy cơ mà các nghị sĩ nước này đang liệt kê ra. Ông Trump cho rằng các nghị sỹ Cộng hòa sẽ không ngăn cản việc áp thuế, và nếu điều này xảy ra thì đó là hành động “dại dột.”
Kế hoạch áp thuế của Tổng thống Trump đối với hàng hóa nhập khẩu từ Mexico dự kiến sẽ có hiệu lực trong tuần này, theo đó mức thuế 5% được áp dụng đối với tất cả hàng hóa và có thể tăng lên mức 25% vào tháng 10 tới trừ khi phía Mexico có các bước ngăn chặn dòng người di cư đủ để Tổng thống Mỹ hài lòng.
Biện pháp áp thuế trên không những vấp phải sự phản đối của một số cố vấn thương mại thân cận của Tổng thống Trump, mà còn khiến nhiều nghị sỹ Cộng hòa có quan điểm ủng hộ thương mại tự do quan ngại bởi họ cho rằng chủ trương này có thể phá hỏng nỗ lực phê chuẩn hiệp ước thương mại mới.
Một số Thượng nghị sỹ Cộng hòa đã từ chối đề xuất áp thuế thuế đối với Mexico, cũng như hạn chế khả năng áp đặt thuế quan đơn phương trong tương lai.
Tờ Washington Post đưa tin các nghị sỹ Cộng hòa đã thảo luận về việc liệu họ có cần hành động để ngăn chặn Tổng thống Trump áp thuế đối với hàng hóa của Mexico hay không. Hiện phái đoàn quan chức cấp cao của cả 2 nước sẽ tiến hành các bước khởi động đàm phán về vấn đề di cư vào ngày 5/6.
Tuy nhiên, việc Tổng thống Trump đánh thuế vào Mexico không chỉ đơn thuần nhằm giải quyết tình trạng người nhập cư. Nguyên nhân sâu xa hơn, theo tờ Wall Street Journal, Trung Quốc đã tìm cách đi đường vòng trốn thuế vòa Mỹ từ hướng Mexico, và Tổng thống Trump chỉ đơn thuần chặn lại con đường này.
Trong quý vừa qua, Mexico trở thành đối tác thương mại hàng đầu của Mỹ tính theo tổng xuất nhập khẩu, vượt qua cả Trung Quốc và Canada. Lượng hàng nhập khẩu từ Mexico trong quý tăng 5,4% so với cùng kỳ năm trước, trong khi nhập khẩu hàng Trung Quốc giảm gần 15%.
Đáng chú ý, ngay khi diễn biến phức tạp của cuộc chiến thương mại Mỹ-Trung Quốc diễn ra, các doanh nghiệp Trung Quốc bắt đầu tìm một nơi trú ẩn khác. Từ mỹ phẩm đến máy ảnh số, hàng tiêu dùng của Trung Quốc đề đang dần chuyển sang Mexico.
Tập đoàn Hisense của Trung Quốc đã chuyển toàn bộ dây chuyền sản xuất tivi màn hình phẳng xuất đi Mỹ sang một cơ sở đại diện gần biên giới Mỹ-Mexico. Đây là nhà máy lớn nhất của họ bên ngoài Trung Quốc.
 |
| Công nhân đang lắp ráp màn hình phẳng tại xí nghiệp của công ty Hisense. Ảnh: Wall Street Journal. |
Hoặc GoPro đã chọn thành phố Guadalajara để đặt cơ sở sản xuất và cũng là nơi tập trung chế tạo toàn bộ máy ảnh, camera xuất đi Mỹ. Nhà sản xuất cảm biến bảo mật Universal Electronics Inc. cho biết đã chuyển một số hoạt động sản xuất từ Trung Quốc sang Mexico để tránh thuế và thuận lợi cho việc vận chuyển vào thị trường Mỹ.
Điều này đã đặt ra thách thức với cơ quan chức năng Mỹ trong việc kiểm soát hàng hóa được gắn mác “Made In Mexico” nhưng thực ra là hàng Trung Quốc. Thậm chí, nhiều mặt hàng còn được miễn thuế hoàn toàn khi Mexico có thỏa thuận thương mại tự do NAFTA với Mỹ và Canada.
Trong tháng qua, Cơ quan Hải quan và Bảo vệ Biên giới Mỹ đã tăng cường áp dụng quy tắc ít được biết đến, gọi là “phân tích chuyển đổi đáng kể” (substantial transformation analysis), để xác định hàng hóa nhận được bao nhiêu phần giá trị gia tăng tại nước đang trực tiếp xuất sang Mỹ.
“Cơ quan này chắc chắn đang soi kỹ mọi mặt hàng vào Mỹ đến từ Trung Quốc, và bây giờ ngay cả nếu nó từ một quốc gia khác”, Lenny Feldman, luật sư thương mại quốc tế của văn phòng luật Sandler, Travis & Rosenberg có trụ sở tại Mỹ.
Một phát ngôn viên của cơ quan này nói vai trò của cơ quan là xác định mức thuế phù hợp cho các sản phẩm từ Trung Quốc và họ coi phân tích chuyển đổi đáng kể là rất quan trọng.
Mỹ đang muốn ngăn chặn Trung Quốc và ép Trung Quốc quay lại với quỹ đạo vốn có và không lảng tránh các trách nhiệm thuế quan. Nhưng theo ông Thomas Yu, người đứng đầu tập đoàn Hisense ở Mexico nói với Wall Street Journal rằng Mỹ sẽ không thể ngăn chặn sự biến đổi của các tập đoàn, nếu họ chặn ở Mexico, các doanh nghiệp sẽ chạy sang một quốc gia khác. Liệu Mỹ có thể đánh thuế cả thế giới?