Một nhà quan sát cho biết, việc Trung Quốc triển khai các tàu bảo vệ bờ biển và tàu khảo sát tại Bãi Tư Chính (Vanguard Bank) là nhằm ngăn chặn Việt Nam thúc đẩy lợi ích của mình trong khu vực trước khi đạt được thỏa thuận về bộ quy tắc ứng xử ở Biển Đông (COC), tờ Bưu điện Hoa Nam Buổi sáng (SCMP) đưa tin tối ngày 18/9.
Ông Hu Bo, giám đốc Sáng kiến Thăm dò Tình hình Chiến lược Biển Đông, nói rằng khi các cuộc đàm phán về COC tiếp diễn, các bên liên quan đã thực hiện các bước “quyết liệt” để thúc đẩy tuyên bố chủ quyền của mình đối với các khu vực có trữ lượng dầu khí ở Biển Đông, để thiết lập một “hiện trạng đã rồi” vào thời điểm đạt được thỏa thuận. Bắc Kinh hy vọng COC sẽ được thông qua vào năm 2021.
Ông Bo nói: “Mục đích của Trung Quốc [khi cử tàu thăm dò địa chất Haiyang Dizhi 8 tới Biển Đông] là để ngăn chặn Việt Nam có diễn biến đơn phương đối với nguồn tài nguyên hydrocarbon”.
Ngày 3/7, tàu thăm dò địa chất số 8 của Trung Quốc đã đi vào khu vực nhiều dầu khí ở Bãi Tư Chính, với sự hộ tống của một số tàu bảo vệ bờ biển, để tiến hành nghiên cứu địa chấn. Đáp lại động thái này, Việt Nam đã gửi tàu của mình đến hiện trường và đối đầu với các tàu Trung Quốc trong khoảng một tuần qua.
Tàu số 8 của Trung Quốc vẫn đang hoạt động gần Bãi Tư Chính, theo ông Ryan Martinson, giảng viên tại Đại học Chiến tranh Hải quân Hoa Kỳ tại Newport, thuộc bang Rhode Island của Mỹ, trong một bình luận trên Twitter hôm thứ Năm (18/7).
Sự tham gia của Bắc Kinh vào việc hoàn thiện bộ quy tắc ứng xử COC ở Biển Đông làm dấy lên hy vọng về khả năng giải quyết tranh chấp, nhưng những người tham gia vào việc phác thảo các điều khoản vẫn có những mối lo ngại về sự chân thành của Trung Quốc, theo Reuters.
“Một số người trong chúng tôi ở ASEAN cho rằng đây chỉ là một phương cách ‘câu giờ’ của Trung Quốc”, một nhà ngoại giao cấp cao quen thuộc với các cuộc đàm phán nói.