Tham dự cuộc họp cùng ngoại trưởng các nước ASEAN với Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo, Phó thủ tướng, Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Phạm Bình Minh nhấn mạnh vấn đề Biển Đông gần đây.
Tiếp theo các hoạt động trong khuôn khổ Hội nghị bộ trưởng ngoại giao ASEAN lần thứ 52 (AMM-52) và các hội nghị liên quan, chiều 1-8, Phó thủ tướng Phạm Bình Minh đã cùng ngoại trưởng các nước ASEAN cùng Ngoại trưởng Mỹ Pompeo dự Hội nghị bộ trưởng ngoại giao ASEAN – Mỹ.
Tại sự kiện này, Phó thủ tướng Phạm Bình Minh nêu rõ lo ngại về diễn biến phức tạp trên thực địa ở Biển Đông.
Ông nhấn mạnh tầm quan trọng của tăng cường lòng tin, kiềm chế, không có hành động làm phức tạp tình hình, xâm phạm chủ quyền và lợi ích hợp pháp của các quốc gia ven biển.
Đồng thời, ông cũng khẳng định cần thiết phải đảm bảo không quân sự hóa, kiềm chế, không sử dụng vũ lực và đe dọa sử dụng vũ lực, tuân thủ nghiêm túc luật pháp quốc tế, trong đó có Công ước Liên Hiệp Quốc về Luật biển (UNCLOS) 1982.
Vấn đề Biển Đông là điểm nóng trong an ninh khu vực thời gian qua, đặc biệt qua việc Trung Quốc đưa tàu khảo sát Hải Dương 8 và đoàn tàu hộ tống vi phạm vùng đặc quyền kinh tế (EEZ) và thềm lục địa Việt Nam.
Giới quan sát quốc tế cũng đánh giá Trung Quốc đã vi phạm UNCLOS, đồng thời lưu ý rằng Bắc Kinh đã ngó lơ phán quyết bác bỏ yêu sách “đường lưỡi bò”, dù phán quyết này cũng dựa trên UNCLOS.
Trước đó trong cuộc gặp, Bộ trưởng Ngoại giao Lào Saleumxay Kommasith thay mặt ASEAN khẳng định quan hệ ASEAN – Mỹ tiếp tục củng cố và tăng cường trên cơ sở hợp tác cùng có lợi, đóng góp tích cực cho hòa bình, ổn định và thịnh vượng ở khu vực. Lào là nước điều phối quan hệ ASEAN và Mỹ.
Chia sẻ nhận định này, các ngoại trưởng ASEAN đánh giá cao cam kết của Mỹ đối với ASEAN và khu vực, hoan nghênh Mỹ tiếp tục đóng góp tích cực và xây dựng cho các nỗ lực duy trì hòa bình, an ninh và ổn định ở khu vực, ủng hộ đoàn kết và vai trò trung tâm của ASEAN.
Hai bên nhất trí đẩy mạnh quan hệ thương mại, đầu tư, hợp tác phát triển, hỗ trợ doanh nghiệp vừa và nhỏ (SME), hợp tác biển, đảm bảo an ninh mạng, chống khủng bố và bạo lực cực đoan, quản trị tốt, kết nối số, hợp tác thành phố thông minh, năng lượng, giáo dục, giao lưu nhân dân, hợp tác tiểu vùng Mekong…
Ngoài ra, bộ trưởng các nước tiếp tục trao đổi về những diễn biến phức tạp gần đây ở khu vực, trong đó có tình hình Biển Đông.
Trong khi ghi nhận tiến triển trong đàm phán Bộ quy tắc ứng xử ở Biển Đông (COC), các nước cũng bày tỏ lo ngại về những diễn biến trên thực địa, trong đó có việc quân sự hóa và các hoạt động đơn phương đi ngược lại luật pháp quốc tế, làm xói mòn lòng tin, tác động bất lợi đến hòa bình, an ninh và ổn định ở khu vực.
Đáp lại, Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo Mỹ khẳng định luôn là bạn và là đối tác tin cậy của ASEAN, ủng hộ các nỗ lực của ASEAN đóng góp duy trì hòa bình, an ninh và ổn định ở khu vực.
Ngoại trưởng Mỹ cũng nhấn mạnh các nước trong khu vực cần có tiếng nói kiên quyết, không nên lảng tránh những vấn đề phức tạp.