Chính quyền Tổng thống Donald Trump hôm thứ Năm (22/8) đã lên án việc Trung Quốc ngăn chặn Việt Nam tiếp cận trữ lượng dầu khí trong vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam ở Biển Đông.
Theo Newsweek, trong một thông cáo báo chí hôm thứ Năm, người phát ngôn của Bộ Ngoại giao Morgan Ortagus cho biết: “Hoa Kỳ quan ngại sâu sắc rằng Trung Quốc đang tiếp tục can thiệp vào các hoạt động dầu khí lâu đời của Việt Nam tại Vùng đặc quyền kinh tế (EEZ) của Việt Nam”.
Bà Morgan Ortagus, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ (ảnh: AA).
Bà phát biểu: “Các hành động của Trung Quốc làm suy yếu hòa bình và an ninh khu vực, gây tổn thất kinh tế cho các quốc gia Đông Nam Á bằng việc ngăn chặn quyền tiếp cập của họ đối với nguồn tài nguyên hydrocarbon chưa được khai thác, ước tính trị giá 2,5 tỷ USD, và thể hiện sự coi thường của Trung Quốc đối với quyền thực hiện các hoạt động kinh tế của các quốc gia trong vùng EEZ của họ, theo Công ước Luật Biển năm 1982, mà Trung Quốc đã phê chuẩn vào năm 1996”.
Vài tuần trước đó, bà Ortagus đưa ra một tuyên bố khiến Bắc Kinh phẫn nộ khi nói rằng chính quyền Trung Quốc là một “chế độ lưu manh”.
Theo Newsweek, Hoa Kỳ đã gửi một thông điệp lịch sử đến Trung Quốc vào năm ngoái, bằng cách cử siêu tàu sân bay lớp Nimitz USS Carl Vinson đến cập cảng Việt Nam vào tháng 3. Vào tháng 5, Hoa Kỳ đã loại bỏ Trung Quốc khỏi cuộc tập trận Vành đai Thái Bình Dương (RIMPAC) và mời Việt Nam tham gia sự kiện này. Quyết định của Washington là nhằm đáp trả việc Trung Quốc gia tăng quân sự hóa quần đảo Trường Sa mà Việt Nam tuyên bố chủ quyền.
Hoa Kỳ cũng bắt đầu lên kế hoạch cho các cuộc tập trận chung với ASEAN. Vào tháng 10 năm ngoái, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ khi đó là ông James Mattis đã xác nhận rằng việc tập trận giữa Hoa Kỳ-ASEAN đang được thực hiện. Báo Bangkok Post và Nikkei Asian Review hôm thứ Năm (22/8) đều đưa tin rằng một cuộc diễn tập với Mỹ sẽ được bắt đầu vào tháng tới ở Thái Lan.
Căng thẳng ở Biển Đông là một trong hàng loạt vấn đề gây căng thẳng lớn cho mối quan hệ giữa hai nền kinh tế hàng đầu thế giới. Tổng thống Donald Trump và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đang tham gia vào một cuộc chiến thương mại trị giá hàng tỷ đô la về thuế quan, trong đó các nhà quan sát nhận định Việt Nam là một trong số các nước được hưởng lợi hàng đầu nhờ làn sóng di chuyển doanh nghiệp từ Trung Quốc sang Việt Nam.