Chỉ trong vong một tuần qua, Chính quyền Tổng thống Duterte đã liên tục đưa ra các tuyên bố, thông tin nhằm vào Trung Quốc, trong đó nổi bật nhất là việc ông Duterte sẽ thăm Trung Quốc để bàn về Phán quyết của Tòa Trọng tài hồi năm 2016 và tuyên bố Bắc Kinh không có quyền sở hữu Biển Đông.
Philippines không chấp nhận Trung Quốc sở hữu Biển Đông
Hãng tin GMA News, dẫn lời của Tổng thống Rodrigo Duterte, hôm nay, ngày 8/8, khẳng định Philippines không chấp nhận việc Bắc Kinh cho rằng Trung Quốc có quyền sở hữu Biển Đông, điều này dựa vào phán quyết của Tòa trọng tài năm 2016. Theo đó, phán quyết này đã bác bỏ yêu sách “đường lưỡi bò” mà Trung Quốc đưa ra. Tổng thống Duterte cho rằng phía Trung Quốc vẫn đang tiếp tục trì hoãn đàm phán Bộ quy tắc ứng xử ở Biển Đông (COC), đồng thời khẳng định sẽ hối thúc phía Trung Quốc về việc này trong cuộc gặp với Chủ tịch Tập Cận Bình vào cuối tháng này. “Đó là lý do tại sao tôi đến đó. Họ đang trì hoãn nó (COC) và điều đó đã gây ra rất nhiều sự cố tại khu vực này”, ông Duterte cho biết.
Thăm TQ lần thứ 5, Tổng thống Duterte sẽ hồi sinh Phán quyết?
Văn phòng Chính phủ Philippines thông báo Tổng thống Duterte sẽ có chuyến công du lần thứ 5 đến Trung Quốc trong cương vị Tổng thống Philippines. Trước thềm cuộc gặp này, báo giới Philippines đồng loạt đưa tin rằng chuyến thăm này sẽ là đúng thời điểm để ông Duterte đề cập với Bắc Kinh về phán quyết của Tòa trọng tài năm 2016. Thời gian gần đây, mặc dù ông Duterte vẫn bảo vệ quan điểm không muốn đối đầu với Trung Quốc của mình, tuy nhiên giới lãnh đạo dưới trướng ông lại có những phát biểu mạnh mẽ và cứng rắn hơn nhiều, bởi họ cảm thấy dần mất kiên nhẫn với Trung Quốc.Người phát ngôn của Tổng thống Duterte, ông Salvador Panelo trích dẫn lời của Tổng thống Duterte: “Có ai nhớ tôi đã nói rằng sẽ có lúc tôi viện dẫn những phán quyết của Tòa trọng tài đó không? Và giờ chính là thời khắc ấy. Đó là lý do vì sao tôi đến Trung Quốc”. Mặc dù không có thông báo rõ ràng về thời gian chuyến thăm Trung Quốc của ông Duterte nhưng ông Panelo cho biết có thể Tổng thống Philipines sẽ có chuyến đi trước cuối tháng này.
Đóng dấu bản đồ EEZ của Philippines vào hộ chiếu in “đường chín đoạn” của công dân TQ nhập cảnh
Tờ Inquirer dẫn lời người phát ngôn Salvador Panelo của Tổng thống Rodrigo Duterte ngày 6/8 thông báo quy định mới được Ngoại trưởng Philippines Teodoro Locsin Jr. đề xuất và được thông qua trong cuộc họp tối 5/8. Trước đó, từ năm 2012, sau khi Trung Quốc phát hành hộ chiếu điện tử mới với hình ảnh đường 9 đoạn mập mờ và không có cơ sở pháp lý. Chính quyền của Tổng thống Benigno Aquino III khi đó áp dụng chính sách đóng dấu vào visa trên đơn xin cấp visa thay vì đóng dấu vào hộ chiếu, nhằm phản đối “đường 9 đoạn” hay còn gọi là “đường lưỡi bò” của Trung Quốc trên Biển Đông, trong đó bao gồm quần đảo Trường Sa và Hoàng Sa của Việt Nam. Theo Người phát ngôn Panelo, thị thực được thiết kế lại của nước này sẽ có hình ảnh thể hiện Vùng đặc quyền kinh tế (EEZ) của nước này ở Biển Đông. Thị thực mới cũng có thể được đóng trên hộ chiếu các nước khác. Theo chính sách cũ, Hải quan Philippines không đóng dấu lên các visa Trung Quốc in hình bản đồ với “đường 9 đoạn” trên các trang giấy. Khi được hỏi liệu chính sách mới có phải nhắc nhở các du khách Trung Quốcrằng Philippines đang có tranh chấp trên với Trung Quốc trên Biển Đông, ông Panelo khẳng định “phải”. Trong khi đó, Ngoại trưởng Locsin viết trên Twitter là “Ăn miếng thì trả miếng”. Ngoài ra, ông Locsin cho biết chính sách mới cũng sẽ giúp kiểm soát du khách Trung Quốc tốt hơn khi dấu thị thực được đóng thẳng lên hộ chiếu thay vì mất thời gian hơn với tờ thị trực rời. Theo ước tính, đã có khoảng 3 triệu du khách từ Trung Quốc đến Philippines trong 3 năm qua.
Tóm lại, mặc dù đưa ra những động thái cứng rắn hơn với Trung Quốc, song giới phân tích cho rằng sẽ không có sự thay đổi đáng kể nào trong chính sách của Chính quyền Philippines đối với Trung Quốc như đã diễn ra trong suốt 3 năm qua. Nếu có thì đó cũng chỉ là những động thái nhằm tạo thế mặc cả lợi ích với Bắc Kinh của Tổng thống Duterte, hay xoa dịu dư luận người dân, nội bộ đang ngày càng gia tăng.