Trung Quốc đã đáp trả đòn thuế quan của Mỹ và kiện Mỹ vi phạm các quy định của tổ chức WTO về giới hạn thuế quan.
Reuters ngày 2/9 dẫn thông báo từ Bộ Thương mại Trung Quốc nêu rõ, cơ quan này đã đệ đơn kiện Mỹ lên Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) về đợt áp thuế nhập khẩu mới nhất, có hiệu lực từ ngày 1/9.
Trung Quốc không công bố chi tiết về vụ kiện pháp lý nhưng cho biết thuế quan của Mỹ ảnh hưởng đến 300 tỷ USD hàng xuất khẩu của Trung Quốc.
“Các hành động thuế quan mới nhất đã vi phạm sự đồng thuận đạt được của các nhà lãnh đạo Trung Quốc và Mỹ trong cuộc họp tại Osaka” – thông báo từ Bộ Thương mại Trung Quốc nêu rõ.
Bộ này khẳng định, “Trung Quốc sẽ bảo vệ các quyền hợp pháp của mình theo các quy định của WTO”.
Được biết, đây là vụ kiện lần thứ ba của Bắc Kinh lên WTO liên quan đến các đợt áp đặt thuế quan của chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump. WTO đã giới hạn mức thuế mỗi quốc gia được phép áp dụng.
Tuy nhiên, theo Reuters, các vấn đề mà Mỹ biện hộ nhằm áp đặt thuế quan hàng hóa Trung Quốc tại WTO là “trộm cắp tài sản trí tuệ” – một nội dung không thuộc phạm vi điều chỉnh của WTO. Trong khi đó, giới chuyên gia phủ nhận việc Mỹ có thể bao biện như vậy bởi bất cứ sự tăng thuế nào vượt quá mức tối đa được WTO cho phép cũng đều phải được chứng minh tại WTO.
Washington sẽ buộc phải có mặt để biện hộ cho hành động tăng thuế lên hàng Trung Quốc của họ.
Trong khi đó, xuất hiện luồng ý kiến cho rằng, Trung Quốc cũng đã vi phạm các quy định của WTO khi đáp trả đòn thuế quan của Mỹ dù chưa được WTO chấp thuận.
Điều này có thể khiến vụ kiện của Bắc Kinh đối với Washington trở thành “gậy ông đập lưng ông”.
Trong một bản tin, Reuters dẫn một văn bản cho thấy Mỹ bào chữa cho hành động của mình: cả Mỹ và Trung Quốc đã cùng thống nhất rằng, vấn đề tranh chấp của hai quốc gia không nên được đánh giá tại WTO.
“Trung Quốc đã đưa ra quyết định đơn phương áp dụng các biện pháp chính sách công nghiệp tích cực để đánh cắp hoặc mua lại các công nghệ của các đối tác thương mại của mình; Mỹ đã áp dụng các biện pháp thuế quan nhằm loại bỏ các chính sách chuyển giao công nghệ không công bằng và xuyên tạc của Trung Quốc” – thông báo từ Washington được Reuters trích dẫn cho thấy.
Văn bản nêu thêm: “Trung Quốc đã chọn cách đáp trả không phải bằng cách giải quyết các mối quan ngại của Mỹ mà bằng chính sách thuế quan của họ, song song với việc duy trì chính sách không công bằng của mình vô thời hạn”.
Bản đệ trình của Mỹ cũng cho thấy, hành động tăng thuế của họ đã được miễn trừ khỏi các quy định của WTO vì chúng là các biện pháp cần thiết để bảo vệ đạo đức công cộng, một điều khoản được sử dụng trong quá khứ nhằm tranh luận về các hạn chế thương mại đối với cờ bạc, quyền động vật và phát thanh công cộng.
Theo quy định của WTO, Washington sẽ có 60 ngày để cố gắng giải quyết tranh chấp mới nhất.
Sau đó, Trung Quốc có thể yêu cầu WTO xét xử, một quá trình sẽ mất vài năm.
Trung Quốc có thể sẽ thắng kiện tại WTO nếu họ chứng minh được, Mỹ vi phạm các quy tắc của WTO. Khi đó, Bắc Kinh có thể được sự chấp thuận của WTO để “đường hoàng chính chính” thực hiện các biện pháp trừng phạt thương mại với Washington.
Một thực tế là đòn thuế quan mới được áp đặt đã mang tới thiệt hại cho cả đôi bên Mỹ- Trung, tuy nhiên, cả Washington lẫn Bắc Kinh đều không muốn “nói lại lần 2” về kế hoạch tăng thuế.
Văn phòng Đại diện thương mại Mỹ (USTR) ngày 1/9 công bố, mức thuế bổ sung 15% đối với hàng hóa Trung Quốc nhập vào Mỹ bắt đầu có hiệu lực từ 11 giờ 01 ngày 1/9 (theo giờ VN), nhắm vào các hạng mục hàng hóa mà trước nay Mỹ vẫn chưa chạm đến.
Tổng cộng 3.243 mặt hàng Trung Quốc bị áp mức thuế mới đợt này, từ sản phẩm tiêu dùng (gia vị, thịt mổ sẵn, xúc xích heo, trái cây, rau quả, sữa, phô mai) đến trang thiết bị thể thao (gậy đánh golf, ván lướt sóng, xe đạp), các thiết bị âm nhạc, trang phục thể thao và đồ nội thất. Những thiết bị tiêu dùng kỹ thuật số như đồng hồ thông minh nằm trong số bị ảnh hưởng nặng nề nhất nếu tính theo giá trị. Hơn phân nửa trong tổng số hàng hóa may mặc cũng bị dính đợt đánh thuế mới.
Cùng ngày, Trung Quốc cũng áp dụng việc tăng thuế nhập khẩu từ 5% lên 10% đối với 75 tỉ USD giá trị hàng hóa từ Mỹ. Đợt áp thuế ngày 1/9 của Trung Quốc nhằm vào 1.717 mặt hàng bao gồm đậu nành và dầu thô. Đây cũng là lần đầu tiên dầu thô Mỹ lọt vào danh sách bị áp thuế trả đũa kể từ khi cuộc xung đột thương mại Mỹ – Trung bùng nổ cách đây hơn một năm.
Đợt áp thuế thứ hai dự kiến vào ngày 15/12, trùng với thời điểm Mỹ tiến hành đợt tăng thuế tiếp theo. Trung Quốc khi đó sẽ áp thuế đối với 3.361 mặt hàng Mỹ, bao gồm cả ô tô. Tuy nhiên, trong số này chỉ có khoảng 35% (bao gồm dầu thô) là mặt hàng mới được bổ sung, còn đa số đã bị đánh thuế trước đó.