Truyền thông Trung Quốc mới đây cho biết, Hải quân Trung Quốc chính thức cho tàu tên lửa tàng hình Type 022 “nghỉ ngơi sau khi hoàn thành sứ mệnh lịch sử”.
Tàu tên lửa tàng hình Type 022 của Trung Quốc
Việc chế tạo Type 022 đã được thực hiện từ năm 2004, theo một số nguồn tin Trung Quốc đã đóng được 83 chiếc Type 022 và đưa vào biên cho các hạm đội hải quân. Đơn giá một chiếc rơi vào khoảng 50 triệu USD.
Type 022 là tàu tên lửa tấn công nhanh tàng hình, có lượng giãn nước đầy tải 220 tấn; chiều dài 42,6 m; chiều rộng 12,2 m, mớn nước 1,5 m; trang bị 2 động cơ diesel 6.865 mã lực (5.119 kW) cùng 4 động cơ phản lực nước MARI cho tốc độ tối đa 36 hải lý/h; thủy thủ đoàn 12 người.Công nghệ tàu 2 thân (cataraman) trên Type 022 có nhiều ưu điểm so với một thân truyền thống (mono hull) như cung cấp sự ổn định cao và độ nghiêng thấp, cho phép chạy với tốc độ rất cao và tăng khả năng tàng hình. Type 022 trang bị hệ thống radar trinh sát mặt nước Type 362, radar định vị và một tổ hợp ngắm quang điện tử dùng để chỉ thị mục tiêu cho hỏa lực pháo phòng không. Đáng chú ý, Type 022 bố trí 2 bệ phóng tên lửa cho phép mang tổng cộng 8 quả đạn tên lửa chống tàu mặt nước gồm: 8 tên lửa C-801 C-801 có tầm bắn 42km hoặc loại C-802 (tầm bắn 120km) hoặc loại C-803 (tầm bắn 150-200km); có khả năng trang bị thêm cả tên lửa hành trình đối đất HN-2 có tầm bắn đến 1.800km; một tổ hợp pháo phòng không cao tốc thiết kế dựa trên mẫu AK-630 của Nga theo giấy phép, trang bị pháo 6 nòng cỡ 30mm cho tốc độ bắn cực cao phù hợp trong tác chiến chống tên lửa hành trình và kể cả máy bay, trực thăng, UAV. Tàu cũng không có khả năng hoạt động xa bờ mà chỉ đảm nhiệm vai trò tuần tra tại các vùng biển gần hải cảng, căn cứ hải quân.
Hải quân Trung Quốc thiết kế Type 022 cho mục đích phòng thủ lãnh hải trước ưu thế cực lớn của Mỹ vào thời điểm đó, số lượng đông đảo Type 022 rất phù hợp cho chiến thuật phi đối xứng khi đối đầu kẻ địch mạnh hơn. Theo nhận định của giới chuyên gia, Type 022 được xếp vào những tàu tên lửa tấn công nhanh lợi hại nhất thế giới. Tính đến thời điểm hiện tại,hải quân Trung Quốc đã đưa vào vận hành tới 80 chiếc loại này. Trong khi đó, giới truyền thông cho biết, với khoảng 80 tàu tên lửa tấn công nhanh Type 022, trang bị hỏa lực mạnh sẽ là phương án đáp trả biên đội tác chiến tàu sân bay Mỹ nếu lực lượng này có ý định can thiệp vào tình hình eo biển Đài Loan trong trường hợp nổ ra xung đột. Tuy nhiên, việc Trung Quốc chính thức cho tàu Type 022 “nghỉ hưu” trong bối cảnh tình hình eo biển Đài Loan đang có nhiều diễn biến phức tạp, ngày càng trở nên căng thẳng là điều gây bất ngờ lớn.
Trong khi đó, Đài loan có tiềm lực thua kém Trung Quốc hàng chục lần, nhưng cũng sở hữu một hạm đội xuồng tên lửa 31 chiếc. Các xuồng tên lửa lớp Kuang Hua VI có lượng giãn nước 170 tấn, thân tàu kiểu truyền thống, vũ khí chính là 4 tên lửa Hùng Phong II (Hsiung Feng II, hay HF-2). Đáng chú ý, ngày 23/12/2014, hải quân Đài Loan đã tiếp nhận chiếc corvette mới mà thực tế là loại tàu tương tự nhưng có kích thước lớn hơn Type 022 của Trung Quốc. Tàu đầu tiên của loạt tàu 12 chiếc là Tuo Jiang (Đà Giang) có thiết kế tàu hai thân, lượng giãn nước 500 tấn, vũ khí chính là 2 loại tên lửa chống hạm là 8 tên lửa siêu âm HF-3 tầm bắn 130 km (sát thủ tàu sân bay) và 8 tên lửa dưới âm HF-2 tầm bắn 160 km (biến thể cải tiến của HF-2 có tầm bắn 250 km đang trong giai đoạn thử nghiệm). Tàu cũng được trang bị 1 ụ pháo 76 mm Otobreda, 1 hệ thống pháo Mark 15 Phalanx, 4 ụ súng máy 12,7 mm, 6 ống phóng lôi Mark 32. Sàn đỗ ở đuôi có thể dùng cho máy bay không người lái, nhưng không đủ rộng cho một trực thăng. Tốc độ hành trình của tàu là đến 34 hải lý/h, cự ly hành trình 2.000 hải lý.
Có nhiều ý kiến cho rằng Trung Quốc cho tàu Type 022 “nghỉ hưu” là do Bắc Kinh đã có bước đột phá lớn trong chiến lược tác chiến, hải quân Trung Quốc đã phát triển từ lực lượng tác chiến ven bờ thành “hải quân nước xanh” với khả năng tung sức mạnh đến các vùng biển rất xa.Ngoài các tàu sân bay, khu trục hạm, tuần dương hạm thì hải quân Trung Quốc đang đóng mới rất nhiều tàu hộ vệ tên lửa Type 056 có lượng giãn nước 1.500 tấn để thay thế vai trò của Type 022 trong chiến lược chống tiếp cận/xâm nhập khu vực từ cự ly xa hơn.Bên cạnh đó lực lượng này còn thử nghiệm thành công tên lửa đạn đạo chống hạm, xác định đây sẽ là vũ khí của tác chiến phi đối xứng chủ lực trong các cuộc xung đột cự ly gần.Khi đã có người kế thừa xứng đáng thì việc duy trì số lượng đông đảo Type 022 tỏ ra không còn cần thiết nữa, chính vì vậy hải quân Trung Quốc bắt đầu cho một số chiếc Type 022 được “nghỉ hưu” sau khi hoàn thành sứ mệnh lịch sử.
Sau khi cho “nghỉ hưu”, nhiều khả năng Trung Quốc sẽ bán thanh lý các tàu tên lửa Type 022 cho các đối tác của mình nếu nhận được lời đề nghị, bởi dù sao lớp chiến hạm này vẫn được đánh giá rất phù hợp với những lực lượng nhỏ.