Đại sứ Hoa Kỳ tại Hàn Quốc Harry Harris hôm thứ Tư (4/9) đã lên án mạnh mẽ Bắc Kinh trong bài phát biểu của ông tại Hội nghị Ấn Độ Dương (IOC), trước sự chứng kiến của một nhà ngoại giao Trung Quốc, theo ANI.
Ông Harris, người từng là Tư lệnh hạm đội Thái Bình Dương của Mỹ, đã chỉ trích Trung Quốc về hàng loạt vấn đề, từ cách đối xử với người dân tộc Duy Ngô Nhĩ đến sáng kiến Vành đai Con đường và hành vi “hăm dọa” ở Biển Đông.
Ông Harris tuyên bố: “Chính sách ngoại giao của Trung Quốc là tìm cách ép buộc các thành viên ASEAN xác định các quy tắc ứng xử trong khu vực theo lệnh của Bắc Kinh và tuân thủ các tiêu chuẩn của Trung Quốc. Các vị có thể thấy tình trạng hăm dọa trong hoạt động quân sự hóa của Trung Quốc ở Biển Đông và việc họ bất tuân thủ luật pháp quốc tế”.
Ông Harris nói rằng Hoa Kỳ nhìn nhận Biển Đông là một vùng biển quốc tế và việc Trung Quốc xây dựng các căn cứ quân sự trong khu vực “đều là bất hợp pháp”.
Người điều phối chương trình đã cố gắng xoa dịu tình hình bằng việc nói với quan chức Trung Quốc rằng đây không phải là diễn đàn để phản bác song phương, nhưng ông Wei khăng khăng phải đáp trả tuyên bố của Đại sứ Mỹ.
Ông Wei nói: “Về việc quân sự hóa, tự do hàng hải … ở Biển Nam Hoa (ám chỉ Biển Đông), Trung Quốc có chủ quyền không thể chối cãi đối với quần đảo Nam Sa (ám chỉ quần đảo Trường Sa) ở Biển Nam Hoa và các vùng biển lân cận”.
“Mọi người đều đang được hưởng quyền tự do hàng hải, không có gì xảy ra ở đó”, ông Wei nói trong khi người điều phối cố gắng ngăn ông ta đưa thêm quan điểm. Cuối cùng, quan chức Trung Quốc đặt câu hỏi: “Ai đang bắt nạt ai cơ chứ?”.
Ông Harris tiếp tục: “Đây là lý do tại sao chúng tôi đã nói rất rõ trong tầm nhìn Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương của chúng tôi rằng Hoa Kỳ bác bỏ chính sách đối ngoại dựa trên đòn bẩy và thống trị, thay vào đó là tìm kiếm các mối quan hệ dựa trên sự tôn trọng, bình đẳng và trao đổi công bằng. Các vị có thể thấy sự khác biệt về giá trị và cách Trung Quốc đối xử với người Duy Ngô Nhĩ theo đạo Hồi, công dân của chính họ ở miền tây Trung Quốc”.
Tại sao người đàn ông Duy Ngô Nhĩ phải đau khổ thốt lên- Tôi thà bắn mẹ và vợ mình còn hơn
Đại sứ Mỹ tuyên bố: “Việc Trung Quốc liên tục can thiệp và có hành vi leo thang đối với các hoạt động [khai thác] dầu khí lâu đời của Việt Nam tại vùng kinh tế đặc quyền của Việt Nam [ở Biển Đông] là điều gây quan ngại sâu sắc”.
Ông Harris chất vấn về những cam kết của Trung Quốc trong Bộ Quy tắc ứng xử với ASEAN về tranh chấp hàng hải, nói rằng: “Các vị có thể thấy điều đó trong các chính sách kiểu săn mồi trong sáng kiến Vành đai Con đường của Trung Quốc, [dự án đó] phớt lờ các quy tắc quốc tế về minh bạch, lôi kéo các quốc gia vào bẫy nợ, khiến họ dễ bị ép buộc và đe dọa chủ quyền của họ”.