Bản tin Biển Đông 04/09/2019.
Các nước tiến hành tập trận chung để củng cố an ninh ở Biển Đông
Mỹ và 10 nước Đông Nam Á đã tiến hành tập trận hải quân (AUMX) ngày 2/9 tại Biển Đông, kể cả tại các vùng Trung Quốc đưa ra yêu sách. Cuộc tập trận kéo dài năm ngày, bắt đầu từ Căn cứ Hải quân Sattahip tại Thái Lan và kết thực tại Singapore.
Mỹ tăng cường sự hiện diện của minh tại khu vực với 8 tàu chiến, 4 máy bay và hơn 1000 sĩ quan. Chuẩn Đô đốc giám sát hợp tác an ninh của Hải quân Mỹ tại Đông Nam Á Joey Tynch nói rằng cuộc tập trận chung AUMX này củng cố an ninh hàng hải dựa trên “sức mạnh của ASEAN, sức mạnh từ sự đoạn kết hải quân, và sức mạnh của niềm tin chung về một Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương tự do, rộng mở.” [1]
Thủ tưởng Malaysia Mahathir Mohamad, tại buổi tọa đàm “Cân bằng Quan hệ với Các Cường quốc trong Khuôn khổ ASEAN” ngày 2/9, cho rằng việc tổ chức tập trận hải quân US-ASEAN là vô nghĩa – Mỹ chỉ coi đấy là cái cớ để thử nghiệm sức mạnh hải quân của mình tại khu vực.[2]
Ông lo ngại rằng Trung Quốc sẽ cảm thấy bị đe dọa và sẽ “đóng các tàu to hơn, xây dựng lực lượng hải quân mạnh hơn, đồng thời gửi tàu chiến” đến các khu vực cuộc tập trận diễn ra.
Tuy nhiên, các nước khác như Việt Nam, Philippines, Brunei thì không nghĩ như vậy. Ba nước đã phối hợp và tổ chức cuộc tập trận chung nhỏ trong lúc cùng đi tới địa điểm cuộc tập trận AUMX. Tàu tuần tra của Hải quân Philippines BRP Ramon Alcaraz (PS-16) sẽ gặp với tàu của Hải quân Hoàng gia Brunei KDB Darulaman gần Bãi Đinh, Quần đảo Trường Sa trước khi cùng gặp tàu Hải quân Nhân dân Việt Nam HQ-18 gần Hòn Khoai. Ba tàu hải quân này sẽ tạo thành một nhóm phối hợp trong cuộc tập trận chung, dẫn đầu bởi Thuyền trưởng Hilarion Cesista của Hải quân Philippines.[3]
Ngoài ra, cuộc tập trận này còn có sự của Myanmar dù một số lãnh đạo quân đội của nước này đang bị Mỹ cấm vận. Người phát ngôn quân đội Myanmar Zaw Min Tun nói rằng các lệnh cấm này là “cá nhân” trong khi cuộc tập trận này là “sự phối hợp giữa ASEAN và Mỹ” nên sẽ không mâu thuẫn nhau.[4]
Dù không nằm trong danh sách những nước tham gia cuộc tập trận chung AUMX nhưng Ấn Độ và Nhật có cuộc gặp song phương giữa hai bộ trưởng Bộ Quốc phòng liên quan đến “vấn đề an ninh và thịnh vượng khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương, bao gồm cả các diễn biến tại Bán đảo Triều Tiên và Biển Đông”. Trong tuyên bố chung, Bộ trưởng Rajnath Singh và người đồng cấp Nhật Takeshi Iwaya có đề cập đến Tuyên bố Tầm Nhìn tháng 10/2018 của Thủ tưởng Modi và Abe về cam kết hợp tác vì một Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương tự do, rộng mở[5].
[1]Japan Times, 2/9.
[2]Khmer Times, 4/9.
[5]Deccan Herald, 3/9.