Cựu Ngoại trưởng Philippines kêu gọi phản đối việc Trung Quốc thành lập cái gọi là “thành phố Tam Sa” nhằm khẳng định yêu sách phi lý trên Biển Đông trong lúc các nước đang đối phó với dịch Covid-19.
“Chúng tôi kêu gọi chính phủ phản đối hành động gần đây của Trung Quốc, tương tự cách làm đúng đắn của chúng ta hôm 8/4 về vụ tàu cá Việt Nam bị đâm chìm”, Cựu Ngoại trưởng Philippines Del Rosario cho biết trong thông báo phát đi ngày 19/4.
Trung Quốc ngày 18/4 đã thông báo thành lập cái gọi là “quận Tây Sa” (tức quần đảo Hoàng Sa của Việt Nam) và “quận Nam Sa” (tức quần đảo Trường Sa của Việt Nam) tại “thành phố Tam Sa”.
Cựu Ngoại trưởng Philippines cáo buộc Trung Quốc lợi dịch đại dịch Covid-19 để thúc đẩy các yêu sách “phi pháp” tại Biển Đông.
“Những động thái này cho thấy Trung Quốc vẫn không ngừng lợi dụng đại dịch Covid-19 trong khi nước này tiếp tục theo đuổi các yêu sách phi pháp và bành trướng trên Biển Đông, gây tổn hại cho Philippines, các nước ASEAN và cộng đồng quốc tế”, ông Del Rosario nói.
Trước đó, Bộ Ngoại giao Philippines ngày 8/4 ra thông cáo, bày tỏ “sự quan ngại sâu sắc” về vụ việc một tàu cá của Việt Nam bị tàu Trung Quốc đâm chìm ở Biển Đông vào ngày 3/4/2020. Thông cáo cho biết Philippines “coi trọng việc duy trì hoà bình và ổn định ở Biển Đông, đồng thời lưu ý rằng những vụ việc như vậy làm suy yếu tiềm năng xây dựng mối quan hệ khu vực thực sự sâu sắc và đáng tin cậy giữa ASEAN và Trung Quốc”.
Hành động bất hợp pháp
Trong những năm gần đây, Trung Quốc đã tăng cường sự hiện diện phi pháp tại Biển Đông, ngang nhiên bồi đắp các đảo nhân tạo, xây dựng các căn cứ quân sự, đường băng và triển khai trái phép tên lửa đất đối không.
Chuyên gia Carl Thayer, một nhà phân tích về Biển Đông, gọi những hành động mới nhất của Trung Quốc là “khiêu khích”, “bất hợp pháp” và không có cơ sở theo luật pháp quốc tế.
“Luật quốc tế không công nhận chủ quyền có được thông qua hành động xâm chiếm”, ông Thayer nói.
Hành động của Trung Quốc cũng vi phạm Tuyên bố về Ứng xử của các bên tại Biển Đông (DOC) được Trung Quốc và các nước ASEAN thông qua hồi năm 2002.
Ông Thayer đề cập đến Điều 5 của DOC, trong đó nêu rõ: “Các bên cam kết tự kiềm chế trong việc tiến hành các hoạt động có khả năng làm phức tạp hoặc leo thang tranh chấp cũng như ảnh hưởng đến hòa bình và sự ổn định tại Biển Đông”.
“Hành động đơn phương của Trung Quốc làm phức tạp nghiêm trọng tranh chấp trong khu vực và ảnh hưởng đến hòa bình và ổn định ở biển Đông”, ông Thayer nhận định, đồng thời cho biết chính quyền Trung Quốc sẽ đưa ra các “quy định và chỉ thị” ảnh hưởng nghiêm trọng tới chủ quyền của Việt Nam.