Hải quân Mỹ xác nhận đã mời Việt Nam tham dự Diễn tập Vành đai Thái Bình Dương ((Rim of Pacific – RIMPAC 2019) năm nay. Cuộc diễn tập trên sẽ diễn ra trên biển ở Hawaii từ ngày 17 – 31/8 với chủ đề “Khả năng, thích ứng và đối tác”.
Theo thông tin trên, các hoạt động diễn tập của RIMPAC 2020 dự kiến gồm thao dượt chống tàu ngầm, đánh chặn hàng hải và diễn tập bắn đạn thật. Hải quân Mỹ cho biết đang tiếp tục ngăn chặn sự lây lan của COVID-19, nên RIMPAC 2020 sẽ không có các sự kiện giao lưu trên bờ. Theo Hải quân Mỹ, cuộc thao dượt hải quân quốc tế “lớn nhất thế giới” nhằm mục đích “thúc đẩy và duy trì các mối quan hệ hợp tác, vốn mang tính sống còn để bảo đảm an toàn và an ninh của các tuyến đường biển vì một khu vực Ấn Độ Dương và Thái Bình Dương tự do và rộng mở”. Bên cạnh đó, cuộc diễn tập diễn ra ở vùng biển quanh các hòn đảo ở Hawaii là “một nền tảng độc đáo nhằm củng cố khả năng tương tác và các mối quan hệ đối tác hàng hải chiến lược”. Kế hoạch tập trận đã được sửa đổi để giảm thiểu tối đa rủi ro lây nhiễm dịch bệnh cho các lực lượng, đồng minh và đối tác tham dự cũng như người dân Hawaii.
Đô đốc John C. Aquilino, Tư lệnh Hạm đội Thái Bình Dương Hoa Kỳ, nói rằng “trong thời kỳ đầy thách thức này, điều quan trọng hơn bao giờ hết là các lực lượng hải quân của chúng ta cùng hợp tác để bảo vệ các tuyến hàng hải sống còn và bảo đảm tự do hàng hải qua các vùng biển quốc tế”. Trong khi đó, Người phát ngôn Chỉ huy Hạm đội Ba của Hải quân Mỹ Rochelle Rieger cho biết “tất cả 25 quốc gia từng cùng Mỹ tham gia RIMPAC 2018 đã chính thức được mời trở lại tham dự RIMPAC 2020” và “trong số này có Việt Nam”. Theo đó, cùng với Việt Nam và nhiều đồng minh của Mỹ, các nước Đông Nam Á có tên trong danh sách mời gồm Brunei, Indonesia, Malaysia, Philippines và Singapore.
Được biết, cuộc tập trận Vành đai Thái Bình Dương (RIMPAC) diễn ra 2 năm một lần và là hoạt động quân sự có sự tham gia của nhiều nước trong khu vực. Theo thông báo từ phía Mỹ, cuộc diễn tập Vành đai Thái Bình Dương năm 2018 đã quy tụ 47 tàu mặt nước, 5 tàu ngầm, hơn 200 máy bay và 25.000 quân nhân đến từ 26 quốc gia trên thế giới. Trong RIMPAC 2018, bên cạnh những nội dung thường thấy như cứu hộ thiên tai, tấn công đổ bộ, an ninh biển, chống hải tặc, chiến tranh chống ngầm, phòng không, dọn thủy lôi, một loạt cuộc diễn tập bắn đạn thật cũng được tổ chức.
Năm 2018, nhận lời mời của Tư lệnh Hạm đội Thái Bình Dương, Hải quân Hoa Kỳ, Bộ Quốc phòng Việt Nam cử 8 sỹ quan tham mưu (không cử tàu) sang Hawaii, Hoa Kỳ, tham gia một số nội dung trong khuôn khổ Diễn tập Vành đai Thái Bình Dương (RIMPAC) từ ngày 1/7 đến 31/7/2018, trọng tâm là diễn tập Sở chỉ huy hợp phần Hỗ trợ nhân đạo – giảm nhẹ thiên tai. Hải quân nhân dân Việt Nam đã 2 lần cử quan sát viên tham gia Diễn tập RIMPAC vào các năm 2012 và năm 2016. Việc Hải quân nhân dân Việt Nam tham gia Diễn tập RIMPAC 2018 theo kế hoạch đã xác định từ trước với mục đích tăng cường giao lưu, học hỏi, nâng cao khả năng hợp tác, phối hợp giải quyết các vấn đề về hỗ trợ nhân đạo – giảm nhẹ thiên tai và cứu hộ cứu nạn trên biển; thể hiện chính sách đối ngoại độc lập tự chủ của ta, phù hợp với tiến trình hội nhập quốc tế và đối ngoại quốc phòng của Việt Nam nói chung, Hải quân nhân dân Việt Nam nói riêng; góp phần khẳng định vai trò, vị thế, trách nhiệm của Việt Nam trong các cơ chế hợp tác về an ninh hàng hải. Đồng thời, đây là dịp để Hải quân nhân dân Việt Nam tham khảo, học hỏi kinh nghiệm, phát triển năng lực, tiến tới đăng cai tổ chức các sự kiện đối ngoại quốc phòng năm 2020.
Mỹ từng mời Trung Quốc tham dự tập trận RIMPAC 2018 nhưng đã hủy vào cuối tháng 5 năm đó, khi Bắc Kinh gia tăng các hoạt động quân sự hóa biển Đông, đi ngược lại nguyên tắc và mục đích của cuộc tập trận này. Sau đó, theo USNI News, Hải quân Trung Quốc điều động tàu thu thập thông tin tình báo lớp Dongdiao quan sát quá trình tập trận RIMPAC 2018. Lần đầu tiên Trung Quốc tham gia tập trận RIMPAC là vào năm 2014, tiếp đó là năm 2016.