Thủ tướng Trung Quốc Lý Khắc Cường đã bỏ từ “Hòa bình” khi đề cập đến mong muốn của Bắc Kinh về việc tái thống nhất Đài Loan. Đây được cho là một thay đổi chính sách rõ rệt khi mối quan hệ với Đài Bắc tiếp tục đi xuống.
Trong báo cáo tại phiên họp khai mạc kỳ họp quốc hội Trung Quốc hôm 22/5, Thủ tướng Lý Khắc Cường tuyên bố Trung Quốc “kiên quyết phản đối và ngăn chặn bất kỳ hoạt động ly khai nào nhằm tìm kiếm độc lập cho Đài Loan”.
“Trung Quốc sẽ cải thiện các chính sách và biện pháp để khuyến khích trao đổi và hợp tác xuyên eo biển Đài Loan, đồng thời bảo vệ sự thịnh vượng của người dân Đài Loan,” ông Lý nói.
“Chúng tôi sẽ khuyến khích họ tham gia cùng chúng tôi trong việc phản đối Đài Loan giành độc lập và thúc đẩy tái thống nhất Trung Quốc. Với những nỗ lực này, chúng ta chắc chắn tạo ra tương lai tươi đẹp cho sự chấn hưng của dân tộc Trung Hoa”, Thủ tướng Lý nhấn mạnh.
Tuy nhiên, khi tuyên bố về “tái thống nhất” Đài Loan, ông Lý Khắc Cường không đề cập tới từ “hoà bình.” Điều này khác với phát ngôn thông thường mà các nhà lãnh đạo Trung Quốc thường sử dụng trong ít nhất 4 thập niên qua khi phát biểu trước quốc hội và đề cập tới Đài Loan.
Trung Quốc từ lâu luôn nhấn mạnh Đài Loan là vấn đề lãnh thổ nhạy cảm và quan trọng nhất, đồng thời chưa bao giờ từ bỏ ý định sử dụng vũ lực để đưa Đài Loan nằm dưới sự kiểm soát của nước này.
Đài Loan đã lên tiếng về việc Trung Quốc ngày càng gia tăng quấy rối quân sự kể từ khi đại dịch virus corona bắt đầu. Bắc Kinh đã liên tục điều máy bay chiến đấu và tàu hải quân tiếp cận hòn đảo.
Trong khi đó, Hội đồng Các vấn đề Đại lục của Đài Loan tuyên bố người dân trên hòn đảo này kiên quyết phản đối mô hình “một quốc gia, hai chế độ” vì điều này “làm giảm giá trị của Đài Loan và phá hủy hiện trạng tại eo biển Đài Loan”.
Trong bài phát biểu tại lễ nhậm chức nhiệm kỳ thứ hai hôm 20/5, Tổng thống Thái Anh Văn cho biết Đài Loan không chấp nhận trở thành một phần của Trung Quốc theo mô hình “một quốc gia, hai chế độ”, đồng thời bác bỏ tuyên bố chủ quyền của Trung Quốc.
Bà Thái trước đây đã nói với đài BBC rằng Đài Loan đã là một quốc gia độc lập, với tên gọi là Cộng hoà Trung Hoa (Republic of China).