Trung Quốc không có ý định thay đổi Mỹ, càng không muốn thay thế Mỹ, do vậy Mỹ cũng không thể thay đổi Trung Quốc theo ý mình, càng không thể cản bước tiến trình lịch sử hướng tới hiện đại hóa của 1,4 tỷ dân Trung Quốc
Phát biểu tại cuộc họp báo về ngoại giao Trung Quốc trong khuôn khổ kỳ họp Quốc hội thường niên, Ủy viên Quốc vụ kiêm Bộ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Vương Nghị (24/5) đã đưa ra một số tuyên bố về quan điểm, chủ trương đối ngoại của Trung Quốc trong một số lĩnh vực cụ thể.
Về vấn đề Đài Loan, việc tái thống nhất hai bên eo biển Đài Loan là “xu hướng lịch sử tất yếu” và không cá nhân hay lực lượng nào có thể ngăn điều đó xảy ra; “khuyên phía Mỹ bỏ đi ảo tưởng và toan tính chính trị. Chúng tôi yêu cầu phía Mỹ không đưa ra bất kỳ nỗ lực nào nhằm thách thức lằn ranh đỏ của Trung Quốc” và cho rằng Trung Quốc và Mỹ nên hợp tác với nhau vì hợp tác sẽ mang lại lợi ích cho cả hai, trong khi đối đầu sẽ chỉ tạo ra tổn thất.
Trong vấn đề điều tra nguồn gốc của Covid-19, ông Vương Nghị cho rằng, một cuộc điều tra quốc tế phải được tiến hành trên phạm vi toàn cầu dưới sự dẫn dắt của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), đồng thời phải đảm bảo tính chuyên nghiệp, công bằng và xây dựng, loại bỏ mọi “nhiễu loạn chính trị”. Bên cạnh đó, Ngoại trưởng Vương Nghị cho biết Trung Quốc cũng là nạn nhân trong đại dịch này và đã thực hiện đầy đủ trách nhiệm khi chia sẻ thông tin với Tổ chức Y tế Thế giới (WHO). Những vụ kiện phù phiếm chống lại Trung Quốc liên quan đến COVID-19 không có cơ sở thực tế, luật pháp hoặc tiền lệ quốc tế. Nếu bất cứ ai lợi dụng kiện tụng tìm cách làm suy yếu chủ quyền và danh dự của Trung Quốc, tôi sẽ nói rằng họ đang ảo tưởng và tự làm xấu hình ảnh của mình.
Về việc Quốc hội Trung Quốc xem xét vấn đề lập pháp trong bảo vệ an ninh quốc gia tại Hong Kong, Ngoại trưởng Trung Quốc cho rằng, đây là vấn đề nội bộ của Trung Quốc, là “chức năng” của chính quyền Trung ương Trung Quốc, là việc làm cấp bách nhằm đối phó những đe dọa đối với nguyên tắc “một đất nước hai chế độ” và không ảnh hưởng đến sự “tự trị cao độ” của Hong Kong.
Về các mục tiêu chiến thắng trong cuộc chiến chống đói nghèo và xây dựng một xã hội tương đối thịnh vượng ở mọi lĩnh vực của năm nay, ông Vương Nghị cho rằng sự phát triển ngành ngoại giao của Trung Quốc phải thích ứng với những thực tiễn mới và giải quyết các vấn đề mới. Ông nêu rõ, ngoại giao Trung Quốc sẽ thích ứng với công cuộc đối phó dịch bệnh viêm đường hô hấp cấp COVID-19 trên các nguyên tắc cơ bản, tập trung vào 5 ưu tiên và tạo ra những trọng tâm mới trong năm nay.
Về ngoại giao “chiến lang”, Ngoại trưởng Vương Nghị cho rằng Trung Quốc theo đuổi chính sách đối ngoại hòa bình, song cũng sẽ không bao giờ ngần ngại đẩy lui những lời lăng mạ hoặc vu khống; cho biết Trung Quốc sẽ đáp trả mạnh mẽ trước những lời vu khống xấu xa và vững vàng bảo vệ danh dự và uy tín quốc gia. Chúng tôi sẽ đưa ra sự thật để vạch trần “những hành động ngậm máu phun người” và giữ vững công lý, lương tri. Bất kể Trung Quốc phát triển đến trình độ nào thì cũng sẽ không bao giờ xưng vương xưng bá trên thế giới.
Về quan hệ Trung – Mỹ, Trung Quốc không có ý định thay đổi Mỹ, càng không muốn thay thế Mỹ, do vậy Mỹ cũng không thể thay đổi Trung Quốc theo ý mình, càng không thể cản bước tiến trình lịch sử hướng tới hiện đại hóa của 1,4 tỷ dân Trung Quốc; cảnh báo rằng một số thế lực chính trị Mỹ đang lợi dụng mối quan hệ Trung – Mỹ như “con tin” và cố tình đẩy hai nước tới bờ vực “của một cuộc Chiến tranh Lạnh mới”. Theo ông Vương Nghị, ý đồ này có thể phá hỏng thành quả hợp tác mà nhân dân hai nước đạt được trong nhiều năm qua, làm suy yếu sự phát triển tương lai của Mỹ, cũng như gây nguy hiểm cho sự ổn định và thịnh vượng của thế giới. Cả Trung Quốc và Mỹ đều có lợi từ sự hợp tác, ngược lại sẽ cùng thua thiệt từ sự đối đầu. Những thành quả tốt nhất có được hiện nay là những gì chúng ta đúc kết được từ nhiều thập kỷ qua. Cả hai nước nên nhận thức được điều này; nhấn mạnh Trung Quốc vẫn cam kết cùng phát triển các mối quan hệ thông qua sự phối hợp, hợp tác và ổn định với Mỹ; khẳng định Trung Quốc và Mỹ sẽ và phải tìm ra giải pháp hòa bình, hợp tác cùng tồn tại và cùng có lợi.
Về quan hệ với Nga, ông Vương Nghị khẳng định, trước sự “tấn công” và “bôi nhọ” vô căn cứ của một vài quốc gia, quan hệ Trung Quốc – Nga đã trở thành thành trì không thể công phá của “virus chính trị” và cho thấy tầm cao của quan hệ hợp tác chiến lược giữa hai bên. Ông cho biết, Trung Quốc sẵn sàng tăng cường hợp tác chiến lược với Nga nhằm phản đối những hành động “bắt nạt” đơn phương và không ngừng tăng cường hợp tác phối hợp trong các cơ chế quốc tế.
Với Liên minh châu Âu (EU), Ngoại trưởng Trung Quốc nhấn mạnh, quan hệ giữa hai bên không tồn tại các xung đột lợi ích căn bản, không gian hợp tác rộng mở và ngày càng có nhiều nhận thức chung về chủ nghĩa đa phương. Ông cho rằng, hai bên không nên là đối thủ cạnh tranh của nhau, mà cần trở thành đối tác chiến lược toàn diện.
Trong quan hệ với ASEAN, ông Vương Nghị đánh giá cao sự hợp tác chặt chẽ, kịp thời trong đối phó dịch bệnh giữa hai bên và sự “lội ngược dòng” của tăng trưởng thương mại trong dịch bệnh. Ông cũng cho biết, Trung Quốc sẽ mở rộng hợp tác trong các lĩnh vực mới với ASEAN, như xây dựng thành phố thông minh, trí tuệ nhân tạo, thương mại điện tử…. Trung Quốc sẽ tiếp tục coi ASEAN là hướng ưu tiên trong ngoại giao với các nước xung quanh, ủng hộ ASEAN ở vị trí trung tâm trong hợp tác khu vực Đông Á, cùng với ASEAN thúc đẩy quan hệ hai bên vốn đã tốt ngày càng tốt hơn trên tinh thần tin cậy lẫn nhau, hiểu biết lẫn nhau, cùng có lợi và giúp đỡ lẫn nhau.
Về vấn đề Biển Đông, ông Vương Nghị phủ nhận việc Trung Quốc lợi dụng dịch bệnh Covid-19 để tăng cường sự hiện diện tại đây, cho biết nước này sẽ tiếp tục tăng cường hợp tác với các quốc gia ASEAN nhằm sớm khởi động lại đàm phán về Bộ Quy tắc ứng xử của các bên ở Biển Đông (COC) vốn bị tạm hoãn do dịch bệnh và tích cực tìm kiếm các phương thức hợp tác trên biển mới.
Về vấn đề Triều Tiên, ông Vương Nghị cho rằng việc trao đổi thông tin liên lạc và đối thoại giữa Bình Nhưỡng và Washington là điều kiện tiên quyết quan trọng để giải quyết những bất đồng giữa hai nước cũng như thúc đẩy giải pháp cho vấn đề Bán đảo Triều Tiên.