Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc và Thủ tướng Singapore Lý Hiển Long nhấn mạnh tầm quan trọng của việc duy trì hòa bình, ổn định, tự do và an ninh hàng hải, hàng không ở Biển Đông; nhất trí cùng nỗ lực giữ gìn đoàn kết và lập trường chung của ASEAN, thúc đẩy đàm phán Bộ Quy tắc ứng xử ở Biển Đông (COC) thực chất, phù hợp với luật pháp quốc tế và Công ước Liên hợp quốc về Luật Biển năm 1982 (UNCLOS 1982).
Trong cuộc điện đàm giữa Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc và Thủ tướng Singapore Lý Hiển Long (29/5), hai bên đã trao đổi về hợp tác song phương và khu vực trong bối cảnh đại dịch Covid-19.
Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đánh giá cao nỗ lực và các biện pháp toàn diện của Chính phủ Singapore nhằm kiểm soát sự lây lan của dịch bệnh và giảm thiểu tác động về kinh tế-xã hội của Covid-19; tin tưởng rằng Singapore sẽ sớm khống chế hoàn toàn được dịch. Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nhấn mạnh tầm quan trọng của hợp tác quốc tế và khu vực trong bối cảnh hiện nay, đánh giá cao việc hai nước hỗ trợ nhau vật tư y tế và phối hợp hồi hương công dân; cảm ơn sự ủng hộ, đóng góp tích cực của Singapore và cá nhân Thủ tướng Lý Hiển Long vào thành công của Hội nghị cấp cao trực tuyến ASEAN và ASEAN+3 về ứng phó với dịch Covid-19 (14-4-2020). Thủ tướng Lý Hiển Long bày tỏ ấn tượng về thành công của Việt Nam trong phòng, chống dịch Covid-19; cảm ơn Chính phủ và nhân dân Việt Nam đã chia sẻ, hỗ trợ vật tư y tế cho Singapore. Thủ tướng Lý Hiển Long đánh giá cao vai trò và các sáng kiến của Việt Nam trên cương vị Chủ tịch ASEAN 2020 nhằm thúc đẩy hợp tác nội khối cũng như giữa ASEAN với các đối tác quan trọng trong ứng phó và giảm thiểu tác động nhiều mặt của dịch bệnh.
Hai Thủ tướng nhất trí cùng nỗ lực giữ đà phát triển quan hệ đối tác chiến lược Việt Nam-Singapore thông qua duy trì tiếp xúc, trao đổi cấp cao và các cơ chế hợp tác song phương, tiếp tục tăng cường kết nối giữa hai nền kinh tế, bảo đảm chuỗi cung ứng bền vững trong bối cảnh kinh tế thế giới và khu vực đang gặp nhiều thách thức. Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc khẳng định, Việt Nam hoan nghênh các bộ, ngành chức năng hai nước trao đổi để sớm ký thỏa thuận song phương về thương mại gạo, theo đó, Singapore sẽ nhập khẩu gạo Việt Nam ổn định và lâu dài. Hai bên cũng nhất trí trao đổi kế hoạch sớm mở lại đường bay, dần khôi phục đi lại một cách an toàn giữa hai nước nhằm đón đầu, tạo cú hích mới cho quan hệ thương mại-đầu tư, du lịch và giao lưu nhân dân giữa hai nước giai đoạn hậu dịch. Thủ tướng Lý Hiển Long đề xuất hai nước cân nhắc thiết lập cơ chế “làn xanh” để tạo thuận lợi cho việc di chuyển phục vụ các mục đích thiết yếu.
Hai nhà lãnh đạo nhất trí tiếp tục tăng cường phối hợp, ủng hộ lẫn nhau tại các diễn đàn đa phương. Thủ tướng Lý Hiển Long khẳng định tiếp tục hợp tác chặt chẽ, ủng hộ mạnh mẽ Việt Nam đảm nhiệm thành công vai trò Chủ tịch ASEAN 2020 và Ủy viên không thường trực Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc nhiệm kỳ 2020-2021. Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc đánh giá cao những đóng góp của Singapore trong điều phối quan hệ ASEAN-EU nhiệm kỳ 2018-2021. Hai Thủ tướng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc duy trì hòa bình, ổn định, tự do và an ninh hàng hải, hàng không ở Biển Đông; nhất trí cùng nỗ lực giữ gìn đoàn kết và lập trường chung của ASEAN, thúc đẩy đàm phán Bộ Quy tắc ứng xử ở Biển Đông (COC) thực chất, phù hợp với luật pháp quốc tế và Công ước Liên hợp quốc về Luật Biển năm 1982 (UNCLOS 1982).
Trong những năm qua, quan hệ Việt Nam – Singapore phát triển mạnh mẽ và hiệu quả trên tất cả các kênh Đảng, Quốc hội, Chính phủ và giao lưu nhân dân. Hai bên đã tích cực phối hợp triển khai mối quan hệ Đối tác Chiến lược trên tất cả các lĩnh vực chính trị, kinh tế, an ninh quốc phòng, giáo dục – đào tạo, văn hóa… Về chính trị, hai bên thường xuyên trao đổi đoàn và tiếp xúc ở cấp cao và các cấp. Gần đây nhất là năm 2017, Thủ tướng Lý Hiển Long hai lần thăm Việt Nam thăm chính thức tháng 3/2017 và tháng 11/2017 nhân dịp tham dự Hội nghị Cấp cao APEC. Năm 2018, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cũng 2 lần thăm Singapore và dự Hội nghị cấp cao ASEAN lần thứ 32 và 33. Tháng 7/2018, Phó Thủ tướng Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh thăm chính thức Singapore và dự các cuộc họp trong khuôn khổ ASEAN cũng như các cuộc họp liên quan. Tháng 9/2018, Thủ tướng Lý Hiển Long thăm Việt Nam và dự Diễn đàn Kinh tế thế giới về ASEAN. Hai nước hợp tác và phối hợp chặt chẽ trong khuôn khổ ASEAN cũng tại các diễn đàn khu vực và quốc tế, nhằm không ngừng nâng cao vai trò và vị thế của hai nước trong ASEAN cũng như trên thế giới, góp phần giữ vững vai trò trung tâm của ASEAN trong cấu trúc an ninh khu vực, đồng thời đóng góp tích cực vào việc thúc đẩy liên kết, kết nối khu vực, thu hẹp khoảng cách phát triển, nâng cao năng lực ứng phó hiệu quả và kịp thời với các thách thức đang nổi lên, tích cực đóng góp vào nỗ lực duy trì hòa bình, ổn định và thịnh vượng ở khu vực, bảo đảm an ninh, an toàn, tự do hàng hải ở Biển Đông… Bên cạnh đó, hợp tác quốc phòng – an ninh cũng ngày càng được mở rộng, tăng cường một cách thực chất và hiệu quả, nhất là trong các lĩnh vực giao lưu tàu hải quân, chống khủng bố, an ninh mạng…
Cùng với quan hệ chính trị tốt đẹp, hợp tác kinh tế, thương mại và đầu tư giữa hai nước trong những năm qua không ngừng phát triển và mở rộng. Singapore giữ vững là nhà đầu tư vào Việt Nam lớn nhất trong ASEAN và thứ 3 trên thế giới, chỉ sau Hàn Quốc và Nhật Bản, với 2.190 dự án với tổng vốn đăng ký đạt 48 tỷ USD, trải trên 18/21 ngành theo hệ thống phân ngành của Việt Nam. Hiện Singapore đã đầu tư tại 48/63 tỉnh, thành phố của Việt Nam. Về thương mại, Singapore hiện là đối tác thương mại lớn thứ 2 của Việt Nam trong ASEAN và thứ 6 trên thế giới. Tính đến tháng 10/2018, kim ngạch thương mại song phương đạt 17,3 tỷ USD. Cơ cấu thương mại cải thiện theo hướng cân bằng hơn. Ngoài ra, Hợp tác trong các lĩnh vực giáo dục – đào tạo, du lịch, lao động, văn hóa và giao lưu nhân dân ngày ngày càng mở rộng và phát triển, góp phần tăng cường sự hiểu biết lẫn nhau của nhân dân hai nước. Hiện nay, có khoảng 12.000 người Việt Nam đang sinh sống và học tập tại Singapore. Hàng năm có khoảng 260.000 người Singapore đi du lịch Việt Nam và từ Việt Nam có khoảng 500 ngàn người đi du lịch Singapore.
Liên quan vấn đề Biển Đông, trong những năm gần đây, để đảm bảo hòa bình và ổn định trong khu vực cũng như môi trường xung quanh thuận lợi cho việc phát triển kinh tế – xã hội, Singapore đã và đang nỗ lực thúc đẩy các biện pháp giải quyết hòa bình tranh chấp chủ quyền ở Biển Đông. Về cơ bản, Singapore không phải là nước tranh chấp, không có đòi hỏi về chủ quyền tại Biển Đông, giữ lập trường trung lập không nghiêng về bên nào. Tuy nhiên, Singapore quan tâm vấn đề Biển Đông là vì Singapore phụ thuộc nhiều vào thương mại quốc tế, tự do hàng hải và tự do hàng không tại Biển Đông liên quan đến lợi ích kinh tế của nước này. Do đó, Singapore hy vọng các bên tranh chấp kiềm chế, giải quyết tranh chấp trong khuôn khổ Công ước Liên hợp quốc về luật biển.
Trong các tuyên bố, phát biểu của lãnh đạo cao của Singapore (Thủ tướng Lý Hiển Long, cựu Ngoại trưởng Shanmugam, Ngoại trưởng Vivian BalaKrishnan…) đều thể hiện lập trường trung lập, không đứng về phía bên nào trong tranh chấp chủ quyền, song khẳng định Singapore có lợi ích và mong muốn các vụ tranh chấp được giải quyết một cách hòa bình theo luật pháp quốc tế, trong đó có UNCLOS 1982. Singapore cũng cho rằng ASEAN sẽ không phân định và giải quyết vấn đề cụ thể giữa các quốc gia yêu sách chủ quyền. Thay vào đó, ASEAN có thể thiết lập một khuôn khổ mang lại các điều kiện cần thiết để các quốc gia tuyên bố chủ quyền ở Biển Đông thương lượng một giải pháp hòa bình.
Tại các diễn đàn song phương và đa phương, Singapore tiếp tục cho rằng ASEAN cần thể hiện tiếng nói thống nhất và trách nhiệm trước các vấn đề quan trọng ở khu vực, trong đó có vấn đề Biển Đông và cần sớm đạt được Bộ Quy tắc ứng xử ở Biển Đông (COC), vì hòa bình, ổn định, hợp tác và phát triển ở khu vực. Singapore bày tỏ quan ngại sâu sắc về tình hình phức tạp hiện nay ở Biển Đông và nhấn mạnh tầm quan trọng của việc nghiêm túc tuân thủ luật pháp quốc tế, UNCLOS 1982 và DOC mà ASEAN và Trung Quốc cùng ký kết, trong đó có các nguyên tắc về thực hiện kiềm chế, không làm phức tạp tình hình, giải quyết tranh chấp bằng biện pháp hòa bình, không sử dụng hay đe dọa sử dụng vũ lực, nỗ lực để sớm đạt được COC.
Không những vậy, Singapore cũng đã tích cực đưa ra các sáng kiến, ủng hộ các nỗ lực giải quyết các tranh chấp của các nước. Trong chuyến thăm Trung Quốc (3/2016), với vai trò là Điều phối viên quan hệ ASEAN – Trung Quốc, Ngoại trưởng Singapore Vivian Balakrishnan cho biết Singapore đã đề xuất một khái niệm mới được gọi là Bộ quy tắc cho các vụ va chạm ngoài ý muốn trên biển mở rộng (CUES) với các bên liên quan tới tranh chấp ở Biển Đông nhằm tránh xảy ra những tính toán sai có thể dẫn đến xung đột trên biển.