Các nghị sĩ châu Âu đang kêu gọi thông qua nghị quyết yêu cầu EU đưa Trung Quốc ra tòa Công lý Quốc tế với cáo buộc Bắc Kinh vi phạm Tuyên bố Trung – Anh khi muốn ra luật an ninh cho Hong Kong.
Theo một tài liệu do SCMP tiếp cận được, các thành viên nghị viện châu Âu đang lên kế hoạch kêu gọi EU kiện Trung Quốc lên tòa án cao nhất của Liên Hợp Quốc liên quan tới động thái tính áp luật an ninh quốc gia đối với Hong Kong.
“Nghị viện châu Âu kêu gọi EU và các nước thành viên cân nhắc đưa vụ việc lên Tòa Công lý Quốc tế, cáo buộc rằng quyết định áp luật an ninh lên Hong Kong là vi phạm Tuyên bố chung Trung – Anh năm 1984 cũng như Công ước quốc tế về quyền dân sự và chính trị”, tài liệu viết.
Theo SCMP, đây là động thái có tính nhạy cảm về chính trị và không dễ thực hiện, và giới quan sát dự đoán Trung Quốc sẽ phản ứng mạnh mẽ ngay lập tức nếu kế hoạch trên xảy ra. Tuy nhiên, văn bản trên được cho thể hiện sự phản đối ở mức cao của EU với động thái của Trung Quốc.
Theo SCMP, dự thảo nghị quyết nói trên cũng nhận được sự ủng hộ của các nhóm lãnh đạo trong nghị viện châu Âu. Ngoài ra, văn bản này cũng có nội dung kêu gọi EU tiếp bước Anh nhằm xây dựng chính sách đón người Hong Kong muốn rời khỏi đặc khu nếu dự luật an ninh được áp dụng.
Dự thảo nghị quyết cũng thúc giục các quan chức nhân quyền Liên Hợp Quốc chỉ định một đặc phái viên đặc biệt phụ trách hòn đảo, đồng thời kêu gọi kích hoạt các lệnh trừng phạt nhằm vào “quan chức bị cáo buộc trấn áp Hong Kong và người dân đặc khu”.
Tuy nhiên, theo SCMP, kể cả dự thảo nghị quyết có được thông qua vào tuần tới, đây là văn bản không có tính ràng buộc với nhánh hành pháp của EU (Ủy ban châu Âu EC) hay các nước thành viên của khối.
Tuy nhiên, nó vẫn được xem sẽ tạo nên áp lực chính trị lên Chủ tịch EC Ursula von der Leyen và Chủ tịch Hội đồng châu Âu Charles Michel trước thềm hội nghị thượng đỉnh với Thủ tướng Trung Quốc Lý Khắc Cường trong vài tuần tới.
Dự thảo nghị quyết có nội dung kêu gọi các lãnh đạo hành pháp EU “coi dự luật an ninh quốc gia Hong Kong như là ưu tiên hàng đầu trong chương trình nghị sự tại hội nghi EU – Trung Quốc sắp tới”.
Tháng trước, Quốc hội Trung Quốc thông qua nghị quyết về xây dựng luật an ninh quốc gia với Hong Kong. Ngay sau đó, Mỹ, Anh, Australia, Canada đã bày tỏ quan ngại rằng dự luật an ninh nếu được thông qua sẽ ảnh hưởng tới cơ chế tự trị của đặc khu.
Tổng thống Mỹ Donald Trump cũng ra lệnh cho chính quyền bắt đầu quá trình tước vị thế đặc biệt của Hong Kong.
Thủ tướng Anh Boris Johnson cho biết nước này sẵn sàng để ngỏ hàng triệu thị thực cho người Hong Kong và mở ra con đường trở thành công dân Anh nếu Trung Quốc thông qua luật an ninh mới với đặc khu.
Trước đó, Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo cho hay nước này đang cân nhắc khả năng mở cửa đón người từ Hong Kong nhằm đáp trả lại động thái của Trung Quốc.