Chủ tịch Ủy ban Đối ngoại Thượng viện Hoa Kỳ và các nhà lập pháp Đảng Cộng hòa khác hôm thứ Tư (22/7) đã giới thiệu một dự luật toàn diện nhằm chống lại Trung Quốc trên nhiều mặt trận, bao gồm trộm cắp tài sản trí tuệ, trợ cấp của chính phủ và tăng cường khả năng quốc phòng ở Châu Á.
Thượng viện Mỹ (ảnh thumbnail Youtube/Bloomberg)
Được coi là dự luật đầu tiên có quy mô như vậy, dự luật này – được đề xuất bởi Thượng nghị sĩ Cory Gardner và Jim Risch, chủ tịch Tiểu ban Quan hệ đối ngoại Thượng viện về Đông Á, Thái Bình Dương và Chính sách an ninh mạng quốc tế – nhằm giải quyết hầu hết các vấn đề đã làm rạn nứt mối quan hệ Mỹ-Trung, đồng thời tìm kiếm sự hợp tác trong việc kiểm soát vũ khí song phương và vấn đề môi trường, theo tờ Bưu điện Nam Hoa buổi sáng (South China Morning Post – SCMP).
Thượng nghị sĩ Mitt Romney, đồng tác giả dự luật, gọi đây là Đạo luật (Chiến lược) Tăng cường thương mại, Liên minh khu vực, Công nghệ, Sáng kiến Kinh tế và Địa chính trị liên quan đến Trung Quốc.
“Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) đang định hình lại trật tự quốc tế để mang lại lợi ích cho chế độ độc tài và trực tiếp phá hoại các lợi ích dân chủ và lợi ích của người dân Mỹ”, ông Risch nói. “Ý định và mong muốn của tôi là dự luật này sẽ cung cấp một bản kế hoạch chi tiết nhằm thúc đẩy hợp tác lưỡng đảng trên tất cả các khía cạnh của cuộc cạnh tranh với Trung Quốc vào năm 2020, và trong những giai đoạn kế tiếp”.
“Giải quyết các mối đe dọa mà Trung Quốc đặt ra đối với các giá trị cơ bản của chúng ta về tự do, nhân quyền và doanh nghiệp thị trường là thách thức trung tâm mà chúng ta phải đối mặt trong thế kỷ 21”, ông Romney nói. “Chúng ta phải có hành động quyết liệt ngay bây giờ để đối đầu với sự hung hăng ngày càng tăng của Trung Quốc và ngăn cản những nỗ lực biến người khác thành con mồi của họ”.
Tờ SCMP nhận định, đạo luật chiến lược là đạo luật mới nhất trong một loạt các dự luật của Mỹ có thể khiến Trung Quốc nổi giận, mà gần đây nhất là Đạo luật Tự trị Hồng Kông, được ký bởi Tổng thống Trump vào tuần trước, kêu gọi áp lệnh trừng phạt đối với các cá nhân và ngân hàng nước ngoài góp phần làm xói mòn quyền tự trị của Hồng Kông kể từ khi Bắc Kinh thông qua luật an ninh quốc gia cho thành phố cảng này.
Vào tháng 3, ông Trump đã thông qua Đạo luật Đài Bắc, một đạo luật thể hiện sự ủng hộ của Washington đối với Đài Loan trong việc tăng cường mối quan hệ với các nước trên thế giới.
Một số điểm nhấn trong dự luật
Về mặt kinh tế, Đạo luật Chiến lược kêu gọi xem xét các khiếu nại của các công ty liên quan đến trộm cắp tài sản trí tuệ và đánh giá thường niên đối với các doanh nghiệp Trung Quốc niêm yết trên thị trường chứng khoán Mỹ.
Việc các chính phủ nước ngoài đóng góp tiền cho các trường đại học sẽ cần phải được xem xét kỹ lưỡng hơn, phù hợp với nội dung của dự luật về việc “bảo vệ các tổ chức Mỹ”.
Đối với vấn đề Biển Đông, vốn được coi là một điểm nóng tiềm năng cho các cuộc xung đột quân sự với Bắc Kinh, Đạo luật Chiến lược kêu gọi phân bổ một nguồn tài chính nhất định “để hợp tác với các đồng minh và đối tác trong khu vực Ấn Độ – Thái Bình Dương nhằm sắp đặt phù hợp hơn việc diễn giải luật pháp quốc tế liên quan đến tự do hàng hải, bao gồm cả các vấn đề hoạt động của các tàu quân sự trong các vùng đặc quyền kinh tế”.
Đạo luật cũng kêu gọi xúc tiến việc báo cáo về “cấu trúc của [lực lượng bảo vệ bờ biển Trung Quốc] liên quan đến vai trò của nó như một công cụ cưỡng chế trong hoạt động ‘vùng xám’ Biển Đông và Biển Hoa Đông”.