Vị tướng 3 sao Mỹ cảnh báo các tàu cá Trung Quốc, dưới sự hộ tống của hải cảnh và hải quân Trung Quốc, sẽ ồ ạt tiến vào vùng biển Senkaku sau khi lệnh cấm đánh bắt cá do Bắc Kinh đơn phương áp đặt hết hiệu lực.
Tuyên bố được chỉ huy quân đội Mỹ đóng tại Nhật Bản, tướng Kevin Schneider đưa ra trong một cuộc họp báo ngày 29-7. “Chúng tôi cam kết 100% sẽ giúp Nhật Bản giải quyết chuyện này”, Hãng tin Reuters trích lời vị tướng 3 sao Mỹ nhấn mạnh.
Trung Quốc thường xuyên đưa tàu tiến vào vùng biển gần quần đảo mà nước này gọi là Điếu Ngư trên biển Hoa Đông. Quần đảo không người này hiện do Nhật Bản kiểm soát với tên gọi Senkaku.
Tuy nhiên, theo chỉ huy quân đội Mỹ tại Nhật Bản, nguy cơ không chỉ đến từ hải cảnh mà còn từ hạm đội tàu cá của Trung Quốc, trong số đó có những tàu thuộc lực lượng dân quân biển.
Theo ông Schneider, Trung Quốc sẽ ngừng lệnh cấm đánh bắt cá đơn phương trên biển Hoa Đông vào giữa tháng 8 tới, mở đường cho đội tàu cá hùng hậu tiến vào vùng biển gần Senkaku. Những đội tàu này sẽ nhận được sự hỗ trợ và bảo vệ của tàu hải cảnh, hải quân Trung Quốc.
Theo Lực lượng phòng vệ biển Nhật Bản, tần suất các tàu hải cảnh Trung Quốc xâm nhập vùng biển Senkaku ngày càng tăng trong hai năm trở lại đây.
Chỉ tính riêng trong năm 2019, Nhật đã ghi nhận tổng cộng 1.097 vụ xâm nhập vùng nước xung quanh Senkaku của tàu Trung Quốc, trong đó có 126 lần các tàu này tiến vào vùng nước 12 hải lý xung quanh Senkaku.
Có giai đoạn tàu Trung Quốc đã “ở lì” liên tục hàng chục ngày buộc Nhật Bản phải căng sức điều tàu theo dõi. “Đó là một thách thức thực sự đối với chính quyền Nhật Bản”, tướng Schneider lập luận và gọi các hành động của Trung Quốc là “hung hăng”.
Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc đã đáp trả lại ngay lập tức các tuyên bố của ông Schneider. Vị này nhấn mạnh quần đảo Điếu Ngư/Senkaku thuộc chủ quyền của Trung Quốc và kêu gọi các bên đóng góp trách nhiệm cho ổn định khu vực.
Theo Trung tâm nghiên cứu chiến lược và quốc tế (CSIS) có trụ sở tại Mỹ, Nhật Bản đã hoàn tất việc bố phòng cho Senkaku với các căn cứ của tuần duyên và Lực lượng phòng vệ biển trải dài từ đảo Yonaguni tới Amamioshima.
Các hòn đảo nằm trong chuỗi này vừa là căn cứ hậu cần cho các tàu tuần duyên chuyên tuần tra Senkaku, vừa là “tai mắt” phát hiện các hoạt động của máy bay, tàu chiến và tàu công vụ Trung Quốc trong khu vực.