Khi kháng chiến chống Nhật, Đảng cộng sản Trung Quốc đưa ra chủ trương “Quốc- Cộng hợp tác”. Nghĩa là, Đảng cộng sản liên minh với Quốc dân đảng để chống Nhật.
Nữ lãnh đạo của Đài Loan khẳng định, Đài Loan là một mảnh đất rất đẹp. Những con người Đài Loan tự do
Nhưng trong thực tế Đảng cộng sản ám binh để một mình Quốc dân đảng chống Nhật. vì dồn lực lượng chống Nhật nên Quốc dân đảng đã bị suy yếu. Nhân cơ hội này, Đảng cộng sản thực hiện chiến tranh, đánh đổ Quốc dân đảng, giành quyền lãnh đạo Trung Quốc. Trong bước đường cùng, Quốc dân đảng phải đưa quân ra Đài Loan thành lập quốc gia riêng.
Lúc đó, Mỹ và nhiều nước công nhận Đài Loan như là một quốc gia độc lập, Đài Loan được công nhận là thành viên của Liên hợp quốc. Trong suốt thời kỳ chiến tranh lạnh, kinh tế Trung Quốc kém phát triển, lực của Trung Quốc còn yếu, đời sống nhân dân khó khăn. Trong khi đó, Đài Loan được sự hậu thẫn của Mỹ đã xây dựng một xã hội thịnh vượng. Đài Loan và Trung Quốc lúc đó như hai nền kinh tế đối lập, một giàu, một nghèo. Trung Quốc mặc dù muốn thôn tính Đài Loan nhưng thực lực yếu và còn ngại Mỹ nên không dám ra tay.
Năm 1972, Trung Quốc chủ trương thân Mỹ đối lập với Liên Xô và cam kết không cản trở Mỹ trong cuộc chiến tranh ở Việt Nam. Từng bước Trung Quốc ép Mỹ để Trung Quốc là đại diện ở Liên hợp quốc thay thế Đài Loan.
Bước vào cải cách mở cửa, khi các nước còn đang ngại ngần việc đầu tư vào Trung Quốc, thì chính Đài Loan đã đầu tư vào “đại lục” và thông qua Đài Loan để công nghệ Châu Âu đến với Trung Quốc. Suy cho cùng thì Đài Loan vẫn là của người Trung Quốc, vì thế người Đài Loan đã không ngần ngại khi góp phần làm cho đời sống của người Trung Quốc đại lục bớt khó khăn.
Nhưng khi Trung Quốc khá lên, trở thành nền kinh tế thứ hai thế giới thì lãnh đạo Trung Quốc quay lại muốn thôn tính Đài Loan. Trung Quốc ép các nước ngay cả trong phát ngôn không được coi Đài Loan là một quốc gia, vận động các nước cắt quan hệ ngoại giao với Đài Loan. Vừa dọa thôn tính Đài Loan bằng chiến tranh, vừa dụ dỗ rằng nếu Đài Loan về Trung Quốc thì Bắc Kinh sẽ thực hiện chính sách “một đất nước, hai chế độ”.
Thực tế cho thấy khi Hồng Kông về Trung Quốc với cam kết để cho Hồng Kông quyền tự trị trong 49 năm, nhưng chỉ ít năm sau Trung Quốc bắt đầu cắt giảm quyền tự trị của Hồng Kông gần đây với luật an ninh Hồng Kông thì quyền tự trị đã không còn. Bất chấp việc phản đối của người dân Hồng Kông và chính phủ nhiều nước đặc biệt là Anh và Mỹ, Bắc Kinh vẫn kiên quyết thực hiện luật an ninh Hồng Kông.
Tuần vừa qua, Hội đồng các vấn đề Đại lục của Đài Loan đã công bố kết quả khảo sát có tới gần 90% người Đài Loan không ủng hộ mô hình “Một quốc gia, Hai chế độ” do Bắc Kinh đề xuất, 82% ủng hộ Đài Loan tăng cường quân đội để bảo vệ chủ quyền và dân chủ của mình.
Từ nhiều chính sách gian trá, nhất là bài học từ Hồng Kông, nhân dân Đài Loan quyết không mắc lừa Trung Quốc. Đây cũng là bài học cảnh tỉnh cho các quốc gia trước những “chính sách đường mật” của Trung Quốc.