Fox News đã dựng lên câu chuyện về sự hiện diện của binh sĩ Cuba tại Syria hay đây là đòn trả đũa từ phía Nga?
Fox News dẫn nguồn tin “giấu tên” xác nhận thông tin về sự hiện diện của binh sĩ Cuba tại Syria
Lại nguồn tin giấu tên!
Ngày 19/10, Bộ Ngoại giao Mỹ ra thông cáo cho biết chính phủ nước này không có bằng chứng nào về sự hiện diện của binh sĩ Cuba tại Syria, qua đó phủ nhận thông tin do một số phương tiện truyền thông nước này đưa ra tuần trước.
Phó phát ngôn viên của Bộ Ngoại giao Mỹ Mark Toner nói: “Trên thực tế, Chính phủ Cuba đã phủ nhận những cáo buộc này (rằng Cuba cử binh sĩ sang Syria chiến đấu chống phe nổi dậy-PV), và chúng tôi đã thảo luận đề tài này với các chuyên gia của chúng tôi tại Bộ Ngoại giao cũng như với cộng đồng tình báo. Chúng tôi đã không tìm thấy chứng cứ nào ủng hộ giả thuyết trên”.
Ông Toner cũng nghi ngờ khả năng “một quan chức Chính phủ Mỹ” đã tiết lộ thông tin trên như kênh truyền hình Fox News đã trích dẫn. Fox News là cơ quan truyền thông đầu tiên tung ra tin đồn này, khi dẫn lời “một quan chức Mỹ giấu tên” khẳng định hiện khoảng 200-300 binh sĩ Cuba có mặt tại Syria.
Phát ngôn viên Nhà Trắng Josh Earnest cũng khẳng định chính phủ Mỹ không có bằng chứng về thông tin có sự hiện diện của binh sĩ Cuba tại Syria.
Hôm 13/10, Viện Nghiên cứu Cuba và Cuba-Mỹ thuộc Đại học Tổng hợp Miami (Mỹ) tiết lộ thông tin chưa được xác minh từ một nguồn không xác định, trong đó nói rằng đã phát hiện binh sĩ Cuba có mặt tại Syria.
Một ngày sau, kệnh truyền hình Fox News dẫn lời “một quan chức Mỹ giấu tên” xác nhận thông tin này.
Quan chức “giấu tên” khẳng định với hãng tin Fox News rằng lực lượng bán quân sự và các đơn vị của Lực lượng Đặc nhiệm Cuba đang tham chiến ở Syria. Một lực lượng của Cuba đã được chuyển tới khu vực này bằng các máy bay của Nga và được cho là lính lái xe tăng.
Kể từ khi Syria rơi vào tình trạng nội chiến, Chính phủ Cuba đã nhiều lần lên tiếng phản đối sự can thiệp của nước ngoài vào cuộc khủng hoảng này, đồng thời ủng hộ chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của Syria.
Việc Nhà Trắng và Bộ Ngoại giao Mỹ chính thức bác bỏ thông tin do Fox News đưa ra cũng không có gì đảm bảo rằng thông tin của kênh truyền hình Mỹ là hoàn toàn sai sự thật.
Nhưng dù sự thật là gì đi chăng nữa thì câu chuyện này trước hết liên quan tới mâu thuẫn nội bộ của nước Mỹ.
 |
| Binh sĩ Cuba tham gia duyệt binh tại La Habana |
Những người quan tâm tới truyền thông Mỹ đều biết rằng Fox News là kênh truyền hình “diều hâu” và nghiêng về phe Cộng hòa.
Theo các nhà phân tích, khi đưa tin về sự hiện diện của binh sĩ Cuba tại Syria, Fox News muốn tung một “cái tát” vào mặt chính quyền của Tổng thống Obama, muốn ám chỉ rằng dù Mỹ nỗ lực cải thiện quan hệ nhưng không thể “thu phục” được Cuba.
Kể cả trong trường hợp thông tin là giả thì “quan chức giấu tên” cũng khiến uy tín của chính quyền Mỹ hiện đang ở trong tay đảng Dân chủ bị sụt giảm. Điều này sẽ có tác động không nhỏ tới cuộc đua vào Nhà Trắng trong năm 2016.
Đòn trả đũa của Nga?
Bản thân Cuba cũng đã ngay lập tức lên tiếng bác bỏ thông tin truyền thông Mỹ. Ngày 17/10, Chính phủ Cuba đã gọi thông tin này là vô trách nhiệm và vô căn cứ.
Theo tuyên bố của Chính phủ Cuba, Bộ Ngoại giao nước này “dứt khoát phủ nhận và bác bỏ thông tin vô trách nhiệm và vô căn cứ liên quan đến sự hiện diện của binh sĩ Cuba tại Cộng hòa Arập Syria”.
Ngay cả khi Nhà Trắng chính thức bác bỏ thông tin về sự hiện diện của binh sĩ Cuba ở Syria thì giới phân tích vẫn cho rằng kịch bản này nếu có xảy ra cũng không gây ngạc nhiên lớn.
Theo giới phân tích, việc Lực lượng Vũ trang Cách mạng Cuba tham gia cuộc nội chiến ở Syria, nếu có, chỉ gây bất ngờ chứ không gây sốc.
 |
| Tổng thống Syria Bashar al-Assad trong chuyến thăm Cuba năm 2010 |
Đây là sự bất ngờ bởi hai thập kỷ trước, Cuba bị buộc phải giới hạn cuộc phiêu lưu quân sự của họ bởi nền kinh tế ngày càng suy giảm (quy mô quân đội Cuba đã giảm 80% so với năm 1991).
Cuba cũng gửi quân đội tới Ethiopia để ủng hộ chế độ khi đó ở quốc gia châu Phi này. Các thông tin công khai cho rằng Nga đã tiến hành không vận 17.000 binh sĩ Cuba tới Ethiopia trong suốt 14 năm chế độ Dergue nắm quyền ở đây.
Cùng với Nga, Cuba đã mở rộng liên minh, ủng hộ các chế độ như Nguema Macias ở Guinea Xích Đạo và Idi Amin ở Uganda.
Cuba cũng từng đóng vai trò nhất định trong cuộc chiến của Liên Xô ở Afghanistan.
Hồi năm 1979, cựu Chủ tịch Cuba Fidel Castro là một trong những nhà lãnh đạo đầu tiên công nhận nước Cộng hòa Hồi giáo Iran, và khẳng định với nhà lãnh đạo tối cao khi đó là ông Khomeini rằng “không hề có sự mâu thuẫn nào giữa cách mạng và tôn giáo”.
Tương tự như vậy, giữa Cuba và Syria cũng có quan hệ thân mật. Từ năm 1973 đến năm 1975, lữ đoàn xe tăng Cuba đã đồn trú ở Cao nguyên Golan sau chiến thắng của Israel trong Chiến tranh Yom Kippur.
 |
| Máy bay chiến đấu của Nga tại Syria |
Năm 1985, Tổng thống Syria khi đó là Hafez al-Assad đã viết thử gửi ông Fidel Castro trong đó cho rằng tình bạn giữa hai nước có lợi “cho người dân hai nước trong cuộc chiến chung chống lại chủ nghĩa đế quốc và các đồng minh của chúng”.
Quan hệ giữa Cuba với Mỹ đã tạo được bước đột phá song trên thực tế Mỹ vẫn chưa dỡ bỏ bao vây cấm vận chống lại “đảo quốc tự do” này.
Trong khi đó, quan hệ giữa Cuba với Nga vẫn rất mật thiết. Năm 2014, Nga đã xóa khoản nợ 32 tỷ USD cho Cuba – chiếm khoảng 90% nợ của Cuba.
Tổng thống Putin cũng cam kết hỗ trợ các dự án thăm dò dầu khí ngoài khơi phía Bắc Cuba và mở cửa trở lại căn cứ tình báo ở Lourdes (phía Nam La Habana) từ thời Chiến tranh Lạnh.
Theo giới phân tích Mỹ, Tổng thống Nga Putin rất tức giận trước sự can thiệp của Mỹ vào Ukraine, một quốc gia nằm ngay sát Nga.
Chính vì vậy, mối quan hệ mật thiết giữa Nga và Cuba cũng như kịch bản Cuba tham gia cuộc chiến ở Syria sẽ khiến Mỹ bẽ mặt ở một nơi chỉ cách cực Nam Floria 90 dặm.