Ngoại trưởng Mỹ Pompeo hôm 11/9 đã đưa ra tuyên bố về mối quan hệ Hoa Kỳ – ASEAN, lên án mạnh mẽ hành động gây hấn ngày càng leo thang của Trung Quốc đối với các quốc gia láng giềng, và nhấn mạnh Hoa Kỳ “sẽ lên tiếng và sát cánh với các đối tác ASEAN của chúng tôi”.
Ngoại trưởng Mỹ – Mike Pompeo
Ngày 11/9, Ngoại trưởng Mỹ Pompeo đã tham dự cuộc họp ngoại trưởng thường niên Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) qua video. Cuộc họp ban đầu dự kiến được tổ chức tại Las Vegas vào ngày 14/3, nhưng đã bị hoãn lại do dịch COVID-19 bùng phát.
Dưới đây là toàn văn tuyên bố của Ngoại trưởng Pompeo về mối quan hệ Mỹ-ASEAN
Mỹ từ lâu đã là bạn của các nước ASEAN. Tại Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN-Hoa Kỳ gần đây, tôi đã nhắc lại sự ủng hộ của Mỹ đối với vai trò của ASEAN trong trung tâm Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương.
Cả hai thông điệp “Triển vọng ASEAN về Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương” và “Chiến lược Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương của Hoa Kỳ” đều tôn trọng chủ quyền, pháp quyền, sự minh bạch, cởi mở và bao dung.
Những nguyên tắc chung này là cốt lõi trong phương thức hợp tác của chúng tôi với ASEAN, và là cơ sở cho việc khởi động “Quan hệ đối tác Mê Kông-Hoa Kỳ” trong tuần này. Chúng tôi muốn nhắc lại rằng, Hoa Kỳ ủng hộ ASEAN trong việc thúc đẩy các giá trị chung này bằng tiếng nói tập thể và mạnh mẽ.
Chúng tôi cũng nhấn mạnh rằng, đối mặt với sự xâm lược ngày càng gia tăng của ĐCSTQ và sự uy hiếp của nó đối với khả năng tự do lựa chọn của các quốc gia có chủ quyền, chúng tôi sẽ kiên trì lên tiếng. Chúng tôi sát cánh cùng các đối tác ASEAN, và kiên định nguyên tắc thượng tôn pháp luật và tôn trọng chủ quyền ở Biển Đông.
Ở đây, Bắc Kinh đã triển khai các hoạt động cưỡng chế quyết liệt và gây tổn hại môi trường nghiêm trọng. Ở khu vực sông Mê Kông, chúng tôi chủ trương minh bạch và tôn trọng, trong khi ĐCSTQ khuyến khích buôn lậu vũ khí và ma túy, đồng thời đơn phương thao túng các đập ở thượng nguồn, làm trầm trọng thêm đợt hạn hán lịch sử.
Chúng tôi ủng hộ chính sách tăng trưởng kinh tế cởi mở dựa trên quy tắc, không giống các hành vi kinh doanh bất minh và mang tính tước đoạt của các doanh nghiệp nhà nước Trung Quốc như Tổng công ty Xây dựng Truyền thông Trung Quốc (China Communications Construction Corporation).
Hoa Kỳ và các đối tác ASEAN của chúng tôi sát cánh cùng nhau để chống lại đại dịch COVID-19 và thúc đẩy phục hồi kinh tế khu vực.
Dựa trên dự án “Sức khỏe tương lai Hoa Kỳ-ASEAN”, chính phủ Hoa Kỳ đã cung cấp hơn 87 triệu Mỹ kim để hỗ trợ ASEAN chống lại đại dịch virus corona chủng mới, bao gồm cung cấp 850 máy thở cho Indonesia và 100 máy thở cho Philippines.
Chúng tôi tuyên bố Cơ quan Phát triển Quốc tế Hoa Kỳ sẽ hỗ trợ nhiều hơn cho dự án “Một lực lượng Lao động Khỏe mạnh – Thế hệ Kế tiếp” để giúp các nước ASEAN chuẩn bị, phòng ngừa, phát hiện và ứng phó với các trường hợp khẩn cấp về sức khỏe cộng đồng.
Ngoài ra, Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC) đang mở rộng sự tham gia của mình trong khu vực thông qua chi nhánh CDC mới được thành lập tại Hà Nội. “Quan hệ Thành phố Cộng sự Thông minh Hoa Kỳ-ASEAN” đang khởi động các sáng kiến trong lĩnh vực y tế, trong khi một thỏa thuận mới đã đạt được về quản lý và vận chuyển.
Để tiếp tục thúc đẩy sự thịnh vượng kinh tế khu vực, Hoa Kỳ đang đầu tư vào cơ sở hạ tầng cần thiết thông qua Tổ chức Tài chính Phát triển Quốc tế Mỹ. Chúng tôi cũng sẽ đồng tổ chức Diễn đàn Doanh nghiệp Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương lần thứ 3 với Việt Nam để thúc đẩy hàng triệu đô la vốn đầu tư của Mỹ theo một cách thức cởi mở, minh bạch và dựa trên luật lệ.
Nhằm thúc đẩy phát triển nguồn nhân lực và cung cấp cho người dân những kỹ năng và kiến thức để tham gia vào nền kinh tế toàn cầu và cạnh tranh, Bộ Ngoại giao Mỹ dự định tài trợ 5 triệu Mỹ kim cho “Trường Cao đẳng Sáng kiến Lãnh đạo Thanh niên Đông Nam Á” mới thành lập tại Đại học Fulbright (FUV) ở Thành phố Hồ Chí Minh.
Khi mở rộng quan hệ đối tác chiến lược với ASEAN, chúng tôi cũng phải giải quyết một số thách thức chính mà khu vực đang đối mặt. Chúng tôi tiếp tục thúc giục Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Triều Tiên ngừng các hành vi khiêu khích, tuân thủ các nghĩa vụ của mình trong Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc và tiến hành các cuộc đàm phán liên tục để tiến tới phi hạt nhân hóa hoàn toàn bán đảo Triều Tiên.
Chúng tôi kêu gọi các nước ASEAN tiếp tục nỗ lực thực hiện đầy đủ các nghĩa vụ của mình theo các nghị quyết của Liên Hợp Quốc. Chúng tôi quan ngại trước tình trạng bạo lực tiếp diễn tại Bang Rakhine, Myanmar và kêu gọi chấm dứt giao tranh, tiến tới một giải pháp thương lượng cho vấn đề, đồng thời tăng cường nỗ lực để giải quyết các nguyên nhân gốc rễ của bạo lực, thúc đẩy quá trình hồi hương an toàn, tự nguyện và bền vững của những người tản cư và người tị nạn.
Chúng tôi cũng muốn nhắc lại, Luật An ninh Quốc gia hà khắc do Đảng Cộng sản Trung Quốc thực hiện, đã hủy hoại quyền tự trị của Hồng Kông.