Tổng thống Trump vẫn ở thế bất lợi so với đối thủ Joe Biden, nhưng cuộc bầu cử có thể diễn ra theo những chiều hướng bất ngờ.
Cuộc biểu tình bạo loạn bùng phát tại Philadelphia và việc ứng cử viên Joe Biden phản đối khai thác dầu từ đá phiến tại bang Pennsylvania có thể khiến tình hình xoay chuyển, mở đường cho Tổng thống Trump giành chiến thắng trong cuộc bỏ phiếu của đại cử tri đoàn trong bối cảnh chỉ còn một tuần nữa cuộc bầu cử Tổng thống chính thức sẽ diễn ra.
Biểu tình bạo loạn tại Philadelphia
Theo đánh giá của RealClearPolitics, tỷ lệ dẫn trước của ứng cử viên Joe Biden trong các cuộc thăm dò dư luận đã giảm từ mức tối đa 10,2% vào ngày 12/10 xuống còn 7,6% ở thời điểm hiện tại. Ông Biden gần như chắc chắn sẽ chiến thắng áp đảo về phiếu bầu phổ thông, giống bà Hillary Clinton năm 2016, song lợi thế của Tổng thống Trump tại hai bang chiến địa Pennsylvania và Florida có thể giúp ông giành được đa số phiếu đại cử tri.
Tổng thống Trump vẫn ở thế bất lợi so với đối thủ, nhưng cuộc bầu cử có thể diễn ra theo những chiều hướng bất ngờ. Một cuộc bầu cử sát nút có thể đòi hỏi các cơ quan kiểm phiếu phải kiểm lại hàng chục triệu lá phiếu gửi qua thư. Điều này có thể làm dấy lên nhiều tranh cãi trong thời gian dài, đồng thời trở thành một kịch bản ác mộng đối với nền chính trị Mỹ cũng như thị trường tài chính.
Luật pháp và trật tự là chủ đề tranh cử hàng đầu của Tổng thống Trump. Các cử tri thuộc tầng lớp trung lưu tại Mỹ đang theo dõi một cách đầy lo lắng khi lực lượng cảnh sát chưa trấn áp được những cuộc biểu tình bạo lực và tình trạng mất an ninh tại hàng chục thành phố của Mỹ. Đã có 30 cảnh sát bị thương vào đêm 26/10 trong cuộc biểu tình bạo loạn tại bang Philadelphia sau vụ cảnh sát bắn chết một người da màu mang theo dao. Các vết thương của cảnh sát là do người biểu tình dùng gạch đá và những vũ khí khác để tấn công họ. Điều này cho thấy cảnh sát có thể đã thực hiện theo chỉ thị của Thị trưởng đảng Dân chủ Jim Kenney yêu cầu không được mạnh tay với người biểu tình.
Trước đó, đoạn video do cảnh sát đăng tải cho thấy, Walter Wallace – một thanh niên da màu, 27 tuổi đã cầm dao và sấn tới các nhân viên cảnh sát khi những nhân viên này yêu cầu anh ta hạ vũ khí. Tuy nhiên, Walter Wallace không làm theo yêu cầu và điều đó buộc 2 cảnh sát phải nổ súng. Theo luật sư của gia đình ông Wallace, anh này có vấn đề thần kinh. Thị trưởng Kenney cho biết, ông đã xem video về vụ việc và “nhận thấy có những câu hỏi khó cần phải trả lời”.
Đối với nhiều cử tri Pennsylvania, câu hỏi đặt ra là tại sao cảnh sát không thực hiện những hành động mạnh mẽ hơn để khôi phục trật tự và bảo vệ chính bản thân họ. Các cuộc thăm dò cho thấy, 2/3 cử tri Mỹ nói rằng đảm bảo trật tự công cộng là vấn đề rất quan trọng đối với họ, dù vẫn chưa biết ứng cử viên nào có thể làm công việc này tốt hơn.
Trong cuộc tranh luận hồi tháng 9 vừa qua, khi nói đến vấn đề phân biệt chủng tộc, ứng cử viên Joe Biden cho rằng những gì ông Trump đang làm đã gây tổn hại đến cộng đồng người da màu. Nhắc lại thời điểm xảy ra vụ sát hại công dân da màu George Floyd, Joe Biden nhấn mạnh, nhiều cuộc biểu tình hòa bình đã xảy ra nhưng ông Trump lại đối phó bằng cách triển khai an ninh, dùng vũ lực và hơi cay. Ứng cử viên Biden nhấn mạnh sự cần thiết phải cải cách lực lượng cảnh sát và xử lý nghiêm khắc những người liên quan đến các vụ việc như của George Floyd.
Sai lầm lớn của Biden
Một sơ hở khác của Joe Biden là phản đối việc khai thác dầu từ đá phiến tại bang Pennsylvania, vốn là lĩnh vực thu hút nhiều lao động và đầu tư nhất của bang này sau khi dự án đá phiến Marcellus Shale bắt đầu được mở rộng vào những năm 2010.
Ông Biden đã ủng hộ “Thỏa thuận xanh mới” do đảng Dân chủ đề xuất nhằm tạo ra một nền kinh tế không có carbon, theo đó yêu cầu ngừng các hoạt động khai thác dầu từ đá phiến tại nhiều khu vực trên toàn nước Mỹ và loại bỏ dần nhiên liệu hóa thạch trong vòng 30 năm.
Trong cuộc vận động tranh cử tại Pennsylvania hôm 26/10 vừa qua, Tổng thống Trump nhấn mạnh: “Ông Biden đã xác nhận kế hoạch hủy bỏ toàn bộ ngành công nghiệp dầu mỏ của Mỹ. Không có hoạt động khai thác đồng nghĩa với việc không công ăn việc làm và không có năng lượng cho các hộ gia đình ở Pennsylvania”.
Nguy cơ với Biden nằm ở chỗ các cử tri có thể không quan tâm đến vấn đề bảo vệ môi trường – vốn là ưu tiên chính của đảng Dân chủ, nhiều như những vấn đề sát sườn với họ.
Tổng thống Trump không thể để mất 20 phiếu đại cử tri của Pennsylvania, nơi ông dành nhiều nỗ lực vận động cử tri trong những tháng gần đây, nếu ông muốn có được tối thiểu 270 phiếu đại cử tri để chiến thắng. Forida, Ohio, Georgia và Bắc Carolina thì quá khó để đoán định.
Pennsylvania từng nắm vai trò chủ chốt trong việc tạo nên chiến thắng của ông Trump trong cuộc bầu cử năm 2016 và lần này cũng vậy, nhất là khi ông đang bị tụt lại so với đối thủ tại các bang Wisconsin và Michigan. Một cuộc thăm dò dư luận cho thấy, Biden đang dẫn trước Tổng thống Trump 9 điểm phần trăm tại Michigan và 5,5 điểm phần trăm tại Wisconsin.
Tuy vậy, Tổng thống Trump vẫn có thể giành được đa số phiếu đại cử tri mà không cần tới hai bang này, nếu ông chiến thắng tại các bang chiến địa khác- nơi cuộc bám đuổi đang sít sao.
Giới phân tích cho rằng, cho đến thời điểm hiện tại, cơ hội tái đắc cử của Tổng thống Trump vẫn rất hẹp. Nhưng nếu điều này thay đổi do các sự kiện diễn ra ở Philadelphia và do quan điểm chưa nhất quán của ông Biden liên quan đến vấn đề khai thác dầu từ đá phiến, thì Tổng thống Trump có thể có được nhiệm kỳ Tổng thống thứ hai và điều này sẽ một lần nữa gây bối rối cho các nhà thăm dò dư luận.