Hồi tháng 5/2021 khi Mỹ, Nhật Bản, Pháp và Úc phối hợp diễn tập ở phía Tây Nam Nhật Bản, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc giễu nhại: Những cuộc diễn tập như thế này chỉ tổ… “phí dầu” (!). Nói người chẳng ngẫm đến ta. Có lẽ chính Trung Quốc mới đang “phí dầu” nhất.
Cuộc diễn tập trên biển của 4 nước nêu trên có tổng số 300 binh sĩ Nhật Bản, Pháp và Mỹ, cùng một chiến hạm Australia bắt đầu từ 11/5 và kéo dài trong một tuần. Pháp cho biết có 10 tàu mặt nước, bao gồm 6 chiến hạm Nhật Bản, hai tàu chiến Pháp, một chiến hạm Mỹ cũng tham gia. Lực lượng Phòng vệ trên biển Nhật Bản cử thêm một tàu ngầm.
Thời gian và sự tập trận chung của 4 nước về cơ bản là gọn nhẹ. Thế nhưng, chỉ mình Trung Quốc, không phối hợp với quốc gia nào, đang tập trận quân sự rùm beng ở phía tây bán đảo Lôi Châu, ở vịnh Bắc Bộ – Biển Đông, từ ngày 19 đến 25/6. Trong thời gian này toàn bộ tàu thuyền bị cấm không được ra vào khu vực được thông báo.
Không chỉ trong tháng 6 nóng bỏng này, từ đầu năm đến nay, theo tài liệu chính thức của quân đội Trung Quốc, nước này đã tiến hành, hoặc lên kế hoạch ít nhất 23 cuộc tập trận ở Biển Đông (10 cuộc tập trận ở Vịnh Bắc Bộ). Thử hỏi ai tiêu tốn nhiều dầu hơn ai?
Dịp này, Bộ Quốc phòng Nga đưa tin, tàu chiến thuộc Hạm đội Thái Bình Dương cùng với lực lượng không quân của Nga cũng đang tập trận ở khu vực trung tâm Thái Bình Dương, cách quần đảo Kuril 2.500 dặm về phía Đông Nam.
Cuộc tập trận của Hạm đội này có sự tham gia của 20 tàu chiến, tàu ngầm và một số tàu hỗ trợ khác như một tàu tuần dương mang tên lửa, một tàu khu trục và ba tàu hộ tống cùng một tàu ngầm. Ngoài ra còn có khoảng 20 máy bay, trong đó có máy bay chống hạm Tu-142M3, máy bay chống hạm Il-38, máy bay tiêm kích đánh chặn MiG-31BM, máy bay tiếp dầu Il-78 và trực thăng triển khai trên tàu chiến Ka-27.
Mỹ cũng tiếp tục đưa tàu chiến và máy bay trinh sát đến khu vực Biển Đông. Theo dữ liệu của tổ chức Sáng Kiến Theo dõi Tình hình Chiến lược Biển Đông (SCSPI) trụ sở tại Bắc Kinh, Hoa Kỳ đã đưa nhiều loại máy bay trinh sát, như máy bay không người lái MQ-4C, máy bay trinh sát EP-37, máy bay trinh sát chiến lược RC-135U đến Biển Đông.
Máy bay trinh sát RC-135U chủ yếu quần thảo vùng trời phía nam đảo Đài Loan, đây là điểm nóng, nơi mà quân đội Trung quốc sử dụng để tiến hành những cuộc tập trận không quân và hải quân thường xuyên.
Trở lại chuyện tập trận của Trung Quốc. Bắc Kinh đã nhiều lần tuyên bố sẽ không bao giờ để mất một tấc đất nào do tổ tiên để lại, cương quyết duy trì hòa bình và ổn định tại Biển Đông. Bắc Kinh cực lực phản đối bất cứ nước nào gia tăng căng thẳng và tăng cường sự hiện diện quân sự dưới danh nghĩa tự do hàng hải.
Quân đội Trung Quốc tập trận là để tăng cường khả năng phòng thủ, chứ không muốn “gây gổ” với bất cứ ai. Các phương án chiến đấu dựa trên những kịch bản chiến đấu sát thực địa.
Biển Đông không phải lãnh hải riêng quốc gia nào. Vậy nhưng Trung Quốc đơn phương tuyên bố chủ quyền gần như trọn vẹn qua “đường 9 đoạn”, mặc dù đã bị Tòa Trọng tài Thường Trực (PCA) ở La Haye, năm 2016, tuyên bố, cái
“lưỡi bò” này không có cả căn cứ lịch sử lẫn pháp lý.
Nhưng Biển Đông là cái “mỏ vàng” khổng lồ, nơi có tuyến đường hàng hải quan trọng, giàu tài nguyên hải sản, dầu khí, nên lúc nào Bắc Kinh cũng muốn chiếm thật nhanh, với đủ mọi thủ đoạn. Vì vậy, bất cứ một động thái nào trên biển của các quốc gia khác đều bị Trung Quốc phản đối. Trong khi đó các đợt diễn tập của họ trên Biển Đông vẫn diễn ra với mật độ dày đặc.
Một bài báo sặc mùi hiếu chiến gần đây trên tờ Hoàn Cầu đã viết, đại ý: Chúng ta cần phải kiên định con đường của mình. Quá trình này nhất định sẽ khó khăn, chúng ta cần phải kiên trì, không được theo đuổi niềm vui. Nếu Mỹ muốn tỉ thí chạy đường ngắn thì chúng ta thi chạy đường dài với họ. Nếu Mỹ muốn đua đường dài thì ta sẽ đua chạy marathon với họ. Chạy càng lâu thì Mỹ càng không chịu nổi chúng ta.
Chợt nghĩ tới câu phương ngôn quen thuộc của người Việt Nam: “Chân mình thì lấm bề bề/ Lại mang cầm đuốc đi rê chân người”. Cái chân của kẻ bành trướng phương Bắc đã và đang làm vấy bẩn cả một vùng biển xanh rộng lớn.