Nhiều cơ chế, chính sách đang được sửa đổi để tạo sức hút, mở ra cơ hội lớn thu hút dòng vốn đầu tư trực tiếp vào Việt Nam trong thời gian tới.
Nhu cầu đầu tư khu công nghiệp đang rất lớn nhằm tận dụng cơ hội từ sự chuyển dịch đầu tư trong khu vực.
Những vướng mắc về thu hút vốn đầu tư nước ngoài sẽ sớm được tháo gỡ, khi một Nghị định mới sẽ thay thế Nghị định 82/2018/NĐ-CP. Nghị định mới mà Chính phủ chuẩn bị ban hành sẽ quy định cụ thể về quản lý khu công nghiệp và khu kinh tế. Bộ Kế hoạch và Đầu tư đang xin ý kiến về dự thảo Nghị định để trình Chính phủ sớm thông qua. Dự thảo Nghị định có nhiều điểm mới như: không áp dụng điều kiện về tỷ lệ lấp đầy (60%) đối với các trường hợp mà tổng diện tích đất tự nhiên của các khu công nghiệp trên địa bàn tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương dưới 1.000 ha.
Trường hợp khác được áp dụng với điều khoản này là các khu công nghiệp trước đó đã có dự án đầu tư xây dựng và kinh doanh kết cấu hạ tầng được cấp có thẩm quyền phê duyệt, nhưng bị chấm dứt hoạt động và giao cho nhà đầu tư mới; dự án đầu tư xây dựng và kinh doanh kết cấu hạ tầng khu công nghiệp hoạt động theo các mô hình khu công nghiệp sinh thái, hỗ trợ, chuyên sâu; nhà đầu tư cam kết dành tối thiểu 30% diện tích đất công nghiệp trong khu công nghiệp để cho dự án đầu tư có công nghệ cao, dự án công nghiệp hỗ trợ, dự án đổi mới sáng tạo và các dự án ưu tiên thu hút đầu tư. Đây là những vướng mắc mà các địa phương “kêu” nhiều nhất trong thời gian qua. Khi Việt Nam trở thành trung tâm thu hút đầu tư trong khu vực Đông Nam Á, thì việc chuẩn bị sẵn mặt bằng để đón đầu cơ hội là yêu cầu cấp bách. Ông Nguyễn Chí Dũng – Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư khẳng định, phải chuẩn bị tích cực để có mặt bằng sạch đón nhà đầu tư. Theo quy định cũ, địa phương nào có tỷ lệ lấp đầy khu công nghiệp 60% thì mới được thành lập khu công nghiệp mới. Quy định này được cho là “làm khó” với không ít địa phương, vốn đang là “điểm nóng” thu hút đầu tư.
Ông Lê Trí Thanh, Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Nam cho biết, do tỷ lệ lấp đầy khu công nghiệp của tỉnh hiện chưa tới 60%, nên nhiều nhà đầu tư nước ngoài rất muốn đầu tư hạ tầng khu công nghiệp tại tỉnh mà không được.
Việt Nam đang nỗ lực thu hút dòng vốn đầu tư đang dịch chuyển, do vậy cần có cơ chế để thu hút đầu tư vào hạ tầng khu công nghiệp. Dự thảo Nghị định đã bổ xung một điều khoản quan trọng để gỡ cả khó khăn cho nhà đầu tư thứ cấp, khi quy định, trong trường hợp giá thuê đất trong khu công nghiệp tăng trên 30% so với khung giá đất cho thuê lại đã đăng ký, thì chủ đầu tư hạ tầng khu công nghiệp phải đăng ký lại với Ban quản lý các khu công nghiệp, khu kinh tế. Cùng với đó, theo yêu cầu của nhà đầu tư thứ cấp, thì Ban quản lý các khu công nghiệp, khu kinh tế tổ chức hiệp thương về giá theo quy định của pháp luật về giá. Hơn nữa, Dự thảo Nghị định cũng đã quy định rằng, các khu công nghiệp phải đảm bảo dành tối thiểu 5% tổng diện tích đất công nghiệp cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ, doanh nghiệp công nghiệp hỗ trợ, doanh nghiệp đổi mới sáng tạo, các doanh nghiệp khác thuộc diện được ưu tiên, hỗ trợ về mặt bằng sản xuất – kinh doanh theo quy định của pháp luật thuê đất.
Các quy định về ưu đãi đầu tư đối với các dự án thuộc ngành nghề đặc biệt trong khu kinh tế hoặc dự án đầu tư thuộc diện được áp dụng hỗ trợ, ưu đãi đầu tư đặc biệt theo quy định của pháp luật về đầu tư thực hiện trong khu công nghiệp cũng đang được bổ sung. Đây là một trong những chủ trương chính sách rất quan trọng.
Theo thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Thị Bích Ngọc: Thời gian qua đã phát sinh một số vấn đề liên quan đến các dự án đặc biệt mà Việt Nam mong muốn kêu gọi đầu tư. Chúng ta chưa có quy định rõ ràng nào để Thủ tướng Chính phủ có thể đàm phán trực tiếp với nhà đầu tư nước ngoài. Trong khi đó, một số nước trong khu vực, nhất là các nước đang cạnh tranh với Việt Nam, đều đã có những quy định cụ thể về vấn đề này.
Dự thảo Quyết định vẫn đang trong quá trình thảo luận, điều chỉnh và hoàn thiện. Theo dự thảo, các nhà đầu tư lớn sẽ được hưởng các mức ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp là 9%, 7% và 5%. Thời hạn áp dụng thuế suất này, cũng như thời hạn được hưởng chính sách miễn, giảm thuế cũng sẽ tùy thuộc vào từng dự án.
Các tiêu chí, điều kiện áp dụng các ưu đãi đặc biệt này đang tiếp tục được xây dựng, hoàn thiện. Vì là “ưu đãi đặc biệt”, nên cũng sẽ chỉ áp dụng với các dự án đặc biệt, các dự án công nghệ cao, có giá trị gia tăng cao, có tác động lan tỏa, kết nối chuỗi sản xuất và cung ứng toàn cầu.