Báo Bưu điện Hoa Nam Buổi sáng (SCMP) cho biết, nổi tiếng với chất màu đỏ đáng chú ý để lại trong miệng người dùng, trầu cau được coi là “món ăn vặt” phổ biến trên khắp châu Á.
Cận cảnh hạt cau ở Đài Loan.
Không may thay, loại “thức ăn vặt” này cũng chứa những chất gây ung thư miệng và vào tháng trước, Cục Quản lý Phát thanh và Truyền hình Quốc gia Trung Quốc đã cấm quảng cáo loại hạt này trên đài phát thanh, truyền hình và các chương trình trực tuyến. “Chúng tôi phải khẩn trương kiểm tra và thu dọn để đảm bảo việc thực thi các nhu cầu. Chúng tôi cần bảo vệ lợi ích của người dân và tạo ra một môi trường truyền thông lành mạnh,” thông báo cho hay.
Trung Quốc đã theo dõi sát sao
Người dân ở một số quốc gia châu Á, bao gồm Việt Nam, nhai quả cau cùng với lá trầu không và coi đó như một món ăn vặt. Tuy nhiên, ở Trung Quốc, người ta thường nhai hạt cau không kèm theo lá trầu.
Các hạt từ cây trầu thường được so sánh với caffein, thuốc lá và rượu bởi chất gây nghiện tương đối nhẹ trong thời gian ngắn. Chất kích thích nhẹ được mô tả là tương tự như nicotine. Hợp chất hóa học cốt lõi gây ra kích thích này là arecoline. Một nghiên cứu trên tạp chí khoa học PLOS One vào năm 2015 chỉ ra rằng hóa chất này kích thích các thụ thể trong não tương tự như chất gây nghiện nicotine.
Năm 2004, hạt cau được Cơ quan Nghiên cứu Ung thư Quốc tế đưa vào danh sách các đồ gây ung thư và có đầy đủ bằng chứng cho thấy loại “thức ăn vặt” này có thể gây bệnh. Trong vài năm trở lại đây, Trung Quốc đã theo dõi rất sát sao việc quảng cáo trầu cau.
Lý do chưa thể cấm triệt để
Vào tháng 3/2019, Hiệp hội Công nghiệp Thực phẩm về hạt cau ở Hồ Nam đã cấm “tất cả các hình thức quảng cáo” loại đồ ăn này. Tuy nhiên, trang web tin tức SixthTone vẫn báo cáo rằng rất dễ để có thể tìm thấy những quảng cáo ngay cả ở năm 2021.
Quả cau được trồng và chế biến chủ yếu ở tỉnh Hồ Nam, và theo báo cáo trên tạp chí y học Lancet năm 2019, những lợi ích của cây cau đã khiến Trung Quốc không thể đưa ra các quy định mạnh tay bởi “ngành công nghiệp chế biến, sản xuất hạt cau đang tài trợ cho ngày càng nhiều các chương trình truyền hình nổi tiếng”. Trang web chính thức của Hiệp hội Công nghiệp Thực phẩm về hạt cau ở Hồ Nam vẫn có rất nhiều bài quảng cáo về lợi ích sức khỏe mà cau mang lại.
Hạt cau cũng là một loại thuốc cổ truyền ở Trung Quốc và nó được cho rằng là có tác dụng cải thiện đường ruột hoặc giúp người nhai tránh được cảm lạnh. Tuy nhiên, bản chất gây ung thư của loại hạt này đã quá rõ ràng, SCMP chỉ ra.
Thống kê gây sốc
Thống kê gây sốc về số người mắc ung thư do nhai trầu trong báo cáo của Lancet cho thấy: trong một nghiên cứu 8.222 người bị ung thư miệng ở tỉnh Hồ Nam thì 90% số bệnh nhân này có nhai hạt cau. Một nghiên cứu khác từ viện nghiên cứu Trung Quốc CNKI cho biết, tỷ lệ ung thư miệng ở Hồ Nam cao hơn 30% so với phần còn lại của đất nước từ 2009 đến 2015.
Ở Đài Loan – nơi việc nhai trầu rất phổ biến – vào năm 2015, 80 đến 90% người mắc hoặc có triệu chứng tiền ung thư miệng được ghi nhận là có nhai trầu.
Báo cáo của Lancet kêu gọi Trung Quốc hạn chế việc quảng cáo trầu cau và dần có thể tiến tới một “lệnh cấm rộng rãi hơn đối với loại hạt này trong tương lai”. Lancet thừa nhận rằng, các chính sách như vậy sẽ gây thiệt cho nông dân và những người liên quan trong ngành này, tuy nhiên việc ngưng sử dụng trầu cau quan trọng hơn.
Các tác giả bài báo cáo viết: “Chúng tôi chân thành hy vọng rằng Trung Quốc sẽ công nhận các bằng chứng khoa học cho thấy cau không phải một loại thần dược và cảnh báo mọi người về sự thật rằng nó thực sự gây hại cho sức khỏe.”