Hợp đồng mua tàu ngầm Trung Quốc của chính phủ Thái Lan có nguy cơ đổ vỡ vì Đức từ chối cung cấp động cơ cho tàu ngầm.
Hải quân Thái Lan ký hợp đồng trị giá 13,5 tỉ baht (403 triệu USD) với Công ty đóng tàu CSOC của Trung Quốc để mua một tàu ngầm điện-diesel lớp Nguyên S26T vào năm 2017, với thời gian bàn giao dự kiến vào cuối năm 2023.
Theo hợp đồng, tàu ngầm sẽ được trang bị động cơ diesel MTU396 của nhà sản xuất MUT Friedrichshafen của Đức. Tuy nhiên, truyền thông Thái Lan hồi tháng 2 loan tin phía Đức từ chối bán động cơ cho Trung Quốc, buộc CSOC phải ngừng việc đóng tàu, theo Nikkei Asia ngày 12.4.
Theo thông báo của đại sứ quán Đức tại Thái Lan hồi tháng 2, Trung Quốc đã không báo trước với Đức về việc sẽ sử dụng động cơ cho tàu ngầm mà lại đi ký hợp đồng với Thái Lan.
Liên minh châu Âu cấm các thành viên xuất khẩu vũ khí cho Trung Quốc, biện pháp được ban hành sau sự kiện Thiên An Môn năm 1989.
Để tháo gỡ khó khăn, phía Trung Quốc đề nghị sửa đổi hợp đồng và thay thế động cơ Đức bằng động cơ MWM 620 do Trung Quốc sản xuất. CSOC nhấn mạnh động cơ này có cùng tiêu chuẩn như MTU396 nhưng hải quân Thái Lan không đồng ý, theo tờ Bangkok Post.
Tờ Nikkei Asia ngày 12.4 dẫn lời một người phát ngôn hải quân Thái Lan nói rằng Trung Quốc đã không thông báo trực tiếp với Thái Lan về việc thay thế. “Chúng tôi yêu cầu giao tàu ngầm với động cơ của Đức như đã giao kèo”, người phát ngôn nói.
Chỉ huy hải quân Thái Lan, đô đốc Somprasong Nilsamai hôm 2.4 nhấn mạnh rằng Trung Quốc phải tuân thủ hợp đồng tàu ngầm đã ký với hải quân và không có thay đổi nào so với thỏa thuận ban đầu.
Đến ngày 8.4, ông Nilsamai nói rằng hai bên sẽ làm việc để tháo gỡ vướng mắc. Tuy nhiên, ông từ chối trả lời liệu Thái Lan có chấp nhận một tàu ngầm được trang bị bằng động cơ do công ty khác sản xuất. Ông Nilsamai nói sẽ không có quyết định nào được đưa ra cho đến sau cuộc đàm phán vào cuối tháng này.
Trước đó, Thủ tướng Prayut Chan-ocha thông báo đã chỉ thị hải quân làm hết sức để hoàn thành hợp đồng đúng thỏa thuận nhưng cảnh báo nếu Trung Quốc không hoàn thành thỏa thuận, hợp đồng sẽ bị hủy bỏ.
Giá trị xuất khẩu vũ khí của Trung Quốc sang Thái Lan đã tăng 5 lần trong giai đoạn 2014-2018 (sau khi ông Prayuth trở thành thủ tướng), so với giai đoạn 5 năm trước đó, theo Viện Nghiên cứu hòa bình quốc tế Stockholm (Thụy Điển). Đại dịch covid-19 đã làm chậm đà tăng trưởng này lại.
Chính phủ Thái từng dự tính mua thêm 2 tàu ngầm của Trung Quốc nhưng buộc phải hoãn kế hoạch này vào năm 2020 do bị dư luận phản ứng, kêu gọi ưu tiên việc tái thiết nền kinh tế.
Học giả về quân sự Paul Chambers tại Đại học Naresuan (Thái Lan) cho biết Bangkok đã tăng cường hợp tác quân sự với Bắc Kinh trong những năm gần đây nhưng hợp đồng mua tàu ngầm đang gây cản trở mối quan hệ song phương. “Hợp đồng tàu ngầm đã trở thành cái gai trong mối quan hệ giữa Thái Lan và Trung Quốc. Nó có khả năng sẽ ảnh hưởng đến quan hệ mua sắm quân sự giữa hai nước”, ông Chambers nhận xét.