Các chuyên gia cho rằng, những động thái gần đây cho thấy Trung Quốc đang e ngại sức mạnh của Nga và có những điều chỉnh để lấy lòng.
Trung Quốc lên tiếng về việc Su-24 Nga bị bắn rơi
Ngày 22/12, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Hồng Lỗi nói, vụ máy bay ném bom Su-24 của Nga bị bắn rơi tại biên giới Syria là một thất bại to lớn của thế giới trong nỗ lực chống khủng bố.
“Chúng tôi muốn nhấn mạnh rằng chiến đấu cơ của Nga bị bắn rơi đang thực hiện sứ mệnh. Nó bị bắn hạ khi đang ném bom phá hủy các mục tiêu của Nhà nước Hồi giáo tự xưng (IS) ở Syria”, ông Hồng Lỗi tuyên bố.
Theo người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc, sự việc máy bay Su-24 bị bắn rơi là tổn thất to lớn của nỗ lực chống khủng bố toàn cầu.
Cuối tháng trước, Trung Quốc cho biết vụ việc Thổ Nhĩ Kỳ bắn hạ chiến đấu cơ Nga cần phải “làm rõ thêm”.
“Trung Quốc quan ngại sâu sắc về vấn đề này. Bắc Kinh ủng hộ mọi nỗ lực quốc tế trong cuộc chiến chống khủng bố và mong muốn đàm phán nhiều hơn với các bên liên quan”, Tân Hoa xã dẫn phát biểu của ông Hồng tại một cuộc họp báo cho biết.
Cuối tuần trước, Bộ Quốc phòng Nga công khai mở hộp đen phi cơ trước sự chứng kiến của đại diện các cơ quan báo chí và chuyên gia nước ngoài để kiểm tra liệu phi cơ có đi vào không phận Thổ Nhĩ Kỳ hay không. Trung Quốc cùng với Mỹ và Anh là những đại diện đã có mặt để kiểm chứng sự việc này.
Trung Quốc e ngại sức mạnh Nga?
Các chuyên gia cho rằng những phát biểu trên của Người phát ngôn Bộ ngoại giao Trung Quốc đã thể hiện rõ những ý đồ chính trị của Bắc Kinh với Moskva.
Còn nhớ trong thời gian đầu khi Su-24 của Nga bị F-16 của Thổ Nhĩ Kỳ bắn hạ, Trung Quốc dường như không hề quan tâm đến vấn đề này.
Trong khi các nước lớn thuộc Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc như Mỹ, Anh, Pháp hay các nước có mối quan hệ truyền thống mật thiết với điện Kremlin như Syria, Iraq đều có những động thái định và tuyên bố rõ ràng thì Trung Quốc tỏ thái độ khá thận trọng.
Tuy nhiên sau chuyến thăm kéo dài 4 ngày của Thủ tướng Nga Dmitry Medvedev tới thành phố Trịnh Châu, miền Trung Trung Quốc hôm 14/12 vừa qua thì bất ngờ Bắc Kinh lại thay đổi rõ rệt thái độ.
Các chuyên gia cho rằng, do lo sợ bị Moskva ghẻ lạnh và muốn tiếp tục tìm kiếm thêm sự ủng hộ, hợp tác giữa 2 nước trong các lĩnh vực, Bắc Kinh đã lần đầu tiên thể hiện rõ lập trường cứng rắn của mình xung quanh vấn đề Thổ Nhĩ Kỳ bắn hạ máy bay chiến đấu cơ Su-24 của Nga.
Điều này không phải là không có cơ sở. Nhìn vào lịch sử quan hệ hợp tác giữa 2 nước có thể thấy rõ điều này.
Vào tháng 2 năm ngoái, Bắc Kinh từng đau đớn khi bị Tổng thống Putin từ chối thẳng thừng lời đề nghị hợp tác với quốc gia này nhằm chống lại Nhật Bản trong cuộc chiến giành chủ quyền lãnh thổ. Hay trong tháng 9 vừa qua, các quan chức Nga cũng đồng loạt bức xúc chỉ trích Trung Quốc gây khó dễ trong việc hợp tác, thúc đẩy các thỏa thuận song phương.
Tuy nhiên đó chỉ là một vài những bất đồng nhỏ chưa tìm được tiếng nói chung. Thực tế thì kể từ sau khi Nga bị Liên minh châu Âu (EU) tiến hành cấm vận, trừng phạt về kinh tế thì Bắc Kinh đã vươn lên trở thành đối tác chiến lược hàng đầu của nước này. Moskva đã cung cấp và chuyển giao cho Trung Quốc nhiều vũ khí hiện đại, tối tân của nước này, trong đó có hợp đồng bán 24 mmáy bay chiến đấu Su-35 trị giá 2 tỉ USD.
Với tấm gương là Thổ Nhĩ Kỳ đang bị Nga tiến hành cấm vận trên mọi lĩnh vực và đã rơi vào khủng hoảng trầm trọng, Bắc Kinh thừa hiểu sức mạnh của Moskva và đang có thái độ nhún nhường hợp lý. Đó luôn là những chiêu bài mà Trung Quốc áp dụng từ trước đến nay.