Sau hơn 25 năm hình thành và phát triển, Khu Kinh tế Dung Quất đã góp phần làm thay đổi đáng kể bức tranh kinh tế, xã hội của tỉnh Quảng Ngãi. Tuy nhiên, tại Khu Kinh tế này, vẫn còn hàng chục dự án, công trình dang dở, bỏ hoang, lãng phí tài nguyên đất đai.
Dự án khu du lịch sinh thái Thiên Đàng nằm ở vị trí đắc địa ven biển Khu Kinh tế Dung Quất, ở xã Bình Thạnh, huyện Bình Sơn, tỉnh Quảng Ngãi. Trước đây, dự án này do Công ty TNHH Thiên Đàng làm chủ đầu tư, sau đổi tên thành Công ty Cổ phần Thiên Đàng. Sau đó, công ty này sáp nhập với Công ty Cổ phần Đầu tư và Phát triển Nam Quảng Nam. Khu du lịch Thiên Đàng cũng được đổi tên thành Phi Long Resort có diện tích hơn 106 ha.
Dự án này được Ban Quản lý Khu công nghiệp Dung Quất (sau đổi tên thành Ban Quản lý Khu Kinh tế Dung Quất và các Khu công nghiệp Quảng Ngãi) cấp Giấy chứng nhận đầu tư lần đầu vào tháng 1/2005 và điều chỉnh lần thứ nhất vào tháng 10/2009. Thời gian hoàn thành dự án vào năm 2012. Sau 17 năm triển khai, chủ đầu tư mới xây dựng được một số hạng mục giai đoạn 1 gồm: nhà nghỉ, biệt thự, nhà ở công nhân, nhà hàng… Hiện, nhiều hạng mục như tường rào, khu nhà nghỉ, nhà hàng bỏ hoang phế, cỏ dại.
Ông Lê Vĩnh Thành, ở xóm Khe Hai, thôn Trung An, xã Bình Thạnh, huyện Bình Sơn nêu bức xúc: “Dự án Khu du lịch Thiên Đàng quá lãng phí, thời gian kéo dài nhiều năm. Nếu làm ăn ngay ngắn, đâu ra đó thì điều quan trọng là thu nhập cho công ty, tạo điều kiện giải quyết công ăn, việc làm cho người dân. Nhưng thực tế việc xây dựng dự án, hầu như công trình gì cũng dở. Dự án gây lãng phí đất đai quá nhiều năm của địa phương”.
Liên tục vi phạm tiến độ, từ năm 2009 đến năm 2020, tỉnh Quảng Ngãi đã nhiều lần xử lý, cho chủ trương điều chỉnh dự án nhưng đều không đạt kết quả như mong muốn. Tỉnh Quảng Ngãi đã quyết định thanh tra toàn bộ Dự án khu du lịch sinh thái Thiên Đàng.
Qua thanh tra cho thấy, Ban Quản lý Khu Kinh tế Dung Quất và các Khu công nghiệp tỉnh Quảng Ngãi chịu trách nhiệm liên đới trong công tác quản lý nhà nước về đầu tư ngoài ngân sách sau cấp phép. Nhà đầu tư nhiều lần vi phạm pháp luật nhưng Ban Quản lý không kịp thời xử lý theo thẩm quyền hoặc kiến nghị cơ quan chức năng xử lý theo quy định. Hậu quả là dự án tiếp tục vi phạm tiến độ đầu tư nhưng căn cứ theo quy định của Luật Đầu tư năm 2020 (có hiệu lực từ 1/1/2021), chính quyền địa phương và các cơ quan chức năng gặp nhiều lúng túng trong việc xử lý chấm dứt, thu hồi dự án.
Cũng ở trong Khu Kinh tế Dung Quất, dự án xây dựng nhà ở cho cán bộ, công nhân viên tại khu vực sông Trà Bồng do Công ty TNHH một thành viên Công nghiệp tàu thủy Dung Quất làm chủ đầu tư cũng rơi vào cảnh tương tự. Dự án có tổng mức đầu tư gần 100 tỷ đồng trên diện tích đất được cấp 7,4 ha để xây dựng nhà ở, biệt thự cho 1.000 cán bộ, nhân viên. 14 năm qua, dự án này chỉ mới triển khai một số công trình, nhiều hạng mục còn ngổn ngang.
Ông Nguyễn Anh Minh, Tổng Giám đốc Công ty TNHH một thành viên Công nghiệp tàu thủy Dung Quất cho biết, năm 2017, Thủ tướng Chính phủ quyết định chuyển dự án Nhà máy đóng tàu Dung Quất về Tập đoàn Dầu khí Việt Nam, trong đó có việc xử lý những tồn tại yếu kém của một số dự án, bao gồm cả dự án khu nhà ở này.
“Chúng tôi đã kiến nghị Chính Phủ, Ban Quản lý Khu kinh tế Dung Quất và các Khu công nghiệp Quảng Ngãi cho phép chúng tôi tiếp tục được giãn thời gian thực hiện dự án theo tình huống bất khả kháng, bởi vì chúng tôi đang nằm trong diện tái cơ cấu của Chính phủ. Chúng tôi rất mong các bộ, ban, ngành cũng như chính quyền địa phương tạo điều kiện hỗ trợ, gia hạn thời gian để công ty có thời gian tiếp cận, mời các nhà đầu tư cùng phối hợp hoàn thành dự án” – ông Nguyễn Anh Minh nói.
Tại Khu kinh tế Dung Quất và các Khu công nghiệp Quảng Ngãi có 348 dự án cấp phép còn hiệu lực, trong đó có 52 dự án vốn đầu tư nước ngoài, hiện 243 dự án đã xây dựng hoàn thành và đi vào hoạt động. Đến nay, còn 105 dự án đang trong quá trình triển khai, rất nhiều dự án chậm tiến độ kéo dài.
Kết quả thanh tra, giai đoạn 2007- 2021 đã phát hiện 23 dự án tại Khu Kinh tế Dung Quất sai phạm về thủ tục đất đai, đầu tư hoặc giấy phép xây dựng. Dù các chủ đầu tư dự án có nhiều vi phạm pháp luật về đất đai, đầu tư, xây dựng… nhưng Ban Quản lý Khu Kinh tế Dung Quất và các Khu công nghiệp tỉnh Quảng Ngãi không kịp thời xử lý theo thẩm quyền.
Theo Thanh tra tỉnh Quảng Ngãi, sau khi Thủ tướng Chính phủ phê duyệt điều chỉnh quy hoạch chung xây dựng Khu Kinh tế Dung Quất, tỉnh Quảng Ngãi đến năm 2035, tầm nhìn đến năm 2050, Ban Quản lý Khu kinh tế Dung Quất và các Khu công nghiệp tỉnh Quảng Ngãi phải chủ trì, phối hợp các cơ quan có liên quan tiến hành lập nhiệm vụ và đồ án quy hoạch phân khu xây dựng đối với phần diện tích mở rộng chưa được quy hoạch, trình phê duyệt.
Ông Nguyễn Phạm Trọng Nghĩa, Phó Trưởng Ban quản lý Khu kinh tế Dung Quất và các Khu công nghiệp tỉnh Quảng Ngãi cho biết: Đối với 23 dự án sai phạm, UBND tỉnh Quảng Ngãi giao Ban Quản lý tiến hành rà soát, phân loại, xây dựng kế hoạch, lộ trình làm việc cụ thể với từng nhà đầu tư, xử lý đúng quy định.
“Đối với nhóm dự án thương mại, dịch vụ và dân cư, chúng tôi bám Kết luận 112 của Ban Thường vụ Tỉnh uỷ và văn bản chỉ đạo của UBND tỉnh Quảng Ngãi để chúng tôi tiếp tục xử lý theo hướng đấu thầu, lựa chọn nhà đầu tư theo đúng quy định của pháp luật. Đối với các nhóm dự án còn lại và các dự án đã đi vào hoạt động, các dự án ở điểm dừng trong thủ tục đầu tư, Ban quản lý tập trung rà soát từng dự án, phân loại, phân nhóm để tiến hành xử lý” – ông Nguyễn Phạm Trọng Nghĩa nói.
T.P