Mối quan hệ giữa Hàn Quốc và Trung Quốc sẽ thay đổi như thế nào khi ông Yoon Suk Yeol, tổng thống mới của Hàn Quốc nhậm chức. Nhà bình luận chính trị Vương Hách đã có bài phân tích trên tờ The Epoch Times về vấn đề này. DKN xin gửi đến quý độc giả bản chuyển ngữ của bài viết.
Vào ngày 10/5, Tổng thống mới của Hàn Quốc, ông Yoon Suk Yeol đã nhậm chức. ĐCSTQ đã bất ngờ cử ông Vương Kỳ Sơn đến tham dự buổi lễ. Theo phía Hàn Quốc, Bắc Kinh thường cử quan chức cấp phó thủ tướng, nhưng lần này lại cử phó chủ tịch nước, “động thái của Trung Quốc có thể được coi là sự thể hiện với Hàn Quốc về ý định làm sâu sắc hơn nữa quan hệ song phương trong tương lai”. Trước đó, ĐCSTQ cũng đã phá vỡ một thông lệ đối với ông Yoon Suk Yeol: Bắc Kinh thường sắp xếp một cuộc điện đàm giữa các nhà lãnh đạo của một quốc gia sau khi họ chính thức bắt đầu nhiệm kỳ của mình, nhưng vào ngày 25/3, ông Tập Cận Bình đã có một cuộc điện đàm với ông Yoon Suk Yeol, tổng thống đắc cử của Hàn Quốc.
Hai động thái ngoại giao bất thường này cho thấy sự lo lắng của ĐCSTQ về hướng đi của Hàn Quốc dưới sự lãnh đạo của ông Yoon Suk Yeol, và do đó đã tăng cường nỗ lực lôi kéo Hàn Quốc ở cấp độ ngoại giao thượng đỉnh.
Trong chiến dịch tranh cử tổng thống của mình, ông Yoon Suk Yeol đã đưa ra các cương lĩnh chính trị như “ủng hộ Mỹ”, “tấn công phủ đầu” chống lại CHDCND Triều Tiên và “tôn trọng lẫn nhau” trong quan hệ Trung-Hàn, hiện đang được nâng cao một cách có trật tự. Mỹ đã phản ứng tích cực. Ông Biden dự kiến thăm Hàn Quốc vào ngày 20/5, hội nghị thượng đỉnh Mỹ-Hàn đầu tiên ở Seoul kể từ khi tân tổng thống Hàn Quốc nhậm chức sau 29 năm, được coi là động thái coi trọng quan hệ Mỹ-Hàn. Ngoài ra, Nhật Bản, nước có một số quan hệ không tốt với Hàn Quốc, cũng cử Bộ trưởng Ngoại giao Hayashi Yoshimasa đến dự lễ nhậm chức của ông Yoon Suk Yeol, và đặt nhiều kỳ vọng vào việc cải thiện quan hệ Nhật Bản – Hàn Quốc. Đây cũng là Bộ trưởng Ngoại giao Nhật Bản đầu tiên thăm Hàn Quốc sau bốn năm.
Có thể thấy rằng mặc dù ĐCSTQ đã cố gắng nhân cơ hội nhậm chức của ông Yoon Suk Yeol để điều chỉnh và phát triển quan hệ với Hàn Quốc, nhưng Hoa Kỳ và Nhật Bản đã không ngồi ngoài lề. Chìa khóa ở đây là sự chắc chắn của Hàn Quốc và các quy tắc riêng của ông Yoon. Và đánh giá từ một số điều, thật khó để ĐCSTQ lôi kéo Hàn Quốc.
Đầu tiên, ngày 5/5, Hàn Quốc thông báo một thông tin lớn rằng nước này đã chính thức gia nhập Trung tâm Phòng thủ Không gian mạng NATO (CCDCOE), trở thành quốc gia châu Á đầu tiên gia nhập tổ chức này. Trung tâm Phòng thủ Không gian mạng NATO được thành lập năm 2008 với tư cách là một tổ chức quân sự quốc tế nhằm tăng cường năng lực, hợp tác và chia sẻ thông tin tình báo giữa NATO, các quốc gia thành viên và các quốc gia đối tác trong lĩnh vực phòng thủ mạng thông qua đào tạo, nghiên cứu, phát triển, cũng như diễn tập. Trung tâm Phòng thủ Không gian mạng NATO hiện có 32 thành viên, trong đó 27 quốc gia NATO được phân loại là các quốc gia tài trợ, và 5 quốc gia không thuộc NATO, bao gồm cả Hàn Quốc, được gọi là thành viên tham gia đóng góp. ĐCSTQ lo ngại rằng việc Hàn Quốc gia nhập Trung tâm Phòng thủ Không gian mạng NATO không chỉ có nghĩa là Hàn Quốc gần gũi hơn với Hoa Kỳ (ít nhất là về an ninh mạng và chia sẻ thông tin tình báo), mà còn nếu có một cuộc chiến tranh mạng giữa ĐCSTQ và NATO. Trong tương lai, Hàn Quốc, với tư cách là thành viên của Trung tâm Phòng thủ Không gian mạng NATO, chắc chắn sẽ đứng về phía NATO.
Thứ hai, hãng truyền thông quân sự Hoa Kỳ Defense News đưa tin vào ngày 18/4 rằng, ĐCSTQ đã xây dựng (sau tháng 11/2019) một radar mảng pha lớn (LPAR) trên một đỉnh đồi ở huyện Nghi Nguyên, tỉnh Sơn Đông, có thể được sử dụng để phát hiện tên lửa đạn đạo cách xa hàng nghìn km, bao phủ các khu vực bao gồm bán đảo Triều Tiên và phần lớn lãnh thổ Nhật Bản, và thậm chí cả một số vùng Viễn Đông của Nga. Dư luận Hàn Quốc đã phản ứng gay gắt. Một mặt, “(radar cảnh báo sớm tầm xa) có thể theo dõi chuyển động của máy bay và nếu dữ liệu được truyền tới Triều Tiên thông qua trao đổi quân sự giữa Triều Tiên và Trung Quốc, nó sẽ đe dọa trực tiếp đến an ninh của Hàn Quốc”. Mặt khác, Hàn Quốc đã khai triển THAAD (Hệ thống phòng thủ tên lửa tầm cao giai đoạn cuối) với sự giúp đỡ của Hoa Kỳ vào năm 2017 để đáp trả hành động khiêu khích tên lửa và hạt nhân của Triều Tiên. Tuy nhiên, ĐCSTQ đã phản đối mạnh mẽ việc Hàn Quốc khai triển THAAD với lý do phạm vi giám sát bằng radar của THAAD có thể bao phủ Trung Quốc và ảnh hưởng đến an ninh nội địa, đồng thời đã thực hiện một loạt các biện pháp trả đũa kinh tế đối với Hàn Quốc, quốc gia đang thực hiện các tiêu chuẩn kép. Ngoài ra, ĐCSTQ đã khai triển loạt tên lửa Dongfeng ở Cát Lâm và những nơi khác từ lâu, với tầm bắn tới Hàn Quốc và Nhật Bản, và mối đe dọa đối với quân sự và ngoại giao của Hàn Quốc không phải là chuyện ngày một ngày hai.
Hai điều này cho thấy sự vững chắc của trục Hàn-Mỹ trong chiến lược quốc gia của Hàn Quốc và cuộc đối đầu chiến lược giữa Hàn Quốc và Trung Quốc. Và giữa Hàn Quốc và Trung Quốc vẫn còn một trở ngại rất lớn, đó là chính sách của ĐCSTQ đối với Triều Tiên, và chính quyền Kim là mối đe dọa trực tiếp nhất đối với Hàn Quốc. Nếu không có sự hỗ trợ của ĐCSTQ, chính quyền Kim ở Triều Tiên có thể không tồn tại được, hoặc ít nhất là sẽ cực kỳ khó tồn tại. ĐCSTQ không chỉ ủng hộ Triều Tiên trong thời gian dài, mà về vấn đề vũ khí hạt nhân và tên lửa, ĐCSTQ và chính quyền Kim lâu nay đã đóng vai trò nước đôi, đối đầu với Hàn Quốc và Hoa Kỳ.
Không nói đâu xa, chỉ trong năm nay. Vào ngày 7/5, chỉ ba ngày trước khi ông Yoon Suk Yeol dự kiến nhậm chức, Triều Tiên đã thử nghiệm một tên lửa đạn đạo phóng từ tàu ngầm tầm ngắn. Đây cũng là vụ thử tên lửa thứ 15 của Triều Tiên trong năm nay. Và, chỉ vài giờ trước vụ thử tên lửa, Hoa Kỳ đã cảnh báo rằng Triều Tiên đang chuẩn bị bãi thử hạt nhân dưới lòng đất của họ để tiến hành vụ thử hạt nhân lần thứ bảy có thể được thực hiện “sớm nhất là trong tháng này”. Những tên lửa như vậy có thể mở rộng phạm vi hoạt động của kho vũ khí hạt nhân của Triều Tiên.
Mặc dù một loạt các hành động của ông Kim Jong-un sẽ gây ra những vấn đề đáng kể cho chính phủ mới của ông Yoon Suk Yeol, nhưng chính phủ của ông Yoon Suk Yeol cũng sẽ đàm phán với ĐCSTQ về vấn đề này. Ví dụ, trong cuộc điện đàm giữa ông Tập và ông Yoon vào ngày 25/3, ông Yoon Suk Yeol đã nêu vấn đề về sự leo thang căng thẳng nhanh chóng trên Bán đảo Triều Tiên và trong khu vực do Triều Tiên phóng thử tên lửa đạn đạo xuyên lục địa vào ngày 24/3 (không có đề cập trong nội dung cuộc trò chuyện giữa hai người được ĐCSTQ công bố ).
Trước đây, nhiều chính phủ Hàn Quốc đã ảo tưởng về ĐCSTQ và hy vọng rằng ĐCSTQ có thể dập tắt tham vọng hạt nhân của chính quyền Kim, vì vậy họ đã thỏa hiệp với ĐCSTQ. Hiện tại, ông Yoon Suk Yeol nên có một số suy ngẫm về điều này.
Nếu chính phủ của ông Yoon Suk Yeol có thể nhận ra rằng Trung Quốc và Triều Tiên đã chơi con dao hai lưỡi về vấn đề hạt nhân của Triều Tiên trong nhiều năm; Hàn Quốc không nên thoả hiệp với ĐCSTQ mà cố gắng chống lại ĐCSTQ, chẳng hạn như trói ĐCSTQ vào tham vọng hạt nhân và tống tiền của chính quyền Kim, đồng thời tham gia cùng Mỹ và Nhật Bản để gây áp lực lên ĐCSTQ bất cứ khi nào chính quyền Kim hành động, từ đó biến chính quyền Kim từ tài sản chiến lược của ĐCSTQ thành gánh nặng chiến lược (đây là những gì chính quyền Trump đã làm). Bằng cách này, Hàn Quốc sẽ chuyển từ bị động sang chủ động trong mối quan hệ tam giác giữa Hàn Quốc, Trung Quốc và Triều Tiên.
Một viễn cảnh chiến lược như vậy sẽ là một cơn ác mộng đối với ĐCSTQ. Sau bao nhiêu năm ĐCSTQ giở trò với Hàn Quốc, Hàn Quốc có phải mãi mãi vẫn là một kẻ ngốc?
Tất nhiên, không dễ dàng để chính phủ của ông Yoon Suk Yeol đạt được sự chuyển mình như vậy. Ví dụ, nhận thức trong nước của Hàn Quốc về ĐCSTQ bị chia rẽ ở một mức độ nhất định, sự phụ thuộc kinh tế của Hàn Quốc vào ĐCSTQ rất khó điều chỉnh trong một khoảng thời gian ngắn, và ông Yoon Suk Yeol chỉ giành chiến thắng trong cuộc tổng tuyển cử với một chút lợi thế.
Tuy nhiên, chừng nào vấn đề hạt nhân của Triều Tiên còn tồn tại, và chừng nào ĐCSTQ tiếp tục đóng vai trò kép với chính quyền Kim, thì chính phủ mới của ông Yoon Suk Yeol sẽ vẫn phải cảnh giác với ĐCSTQ, và sẽ rất khó khăn cho ĐCSTQ trong việc lôi kéo Hàn Quốc.
T.P