Cuộc đối đầu giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc dường như đã được thể hiện rõ qua hội nghị ‘Đối thoại An ninh Shangri-La” năm 2022.
Đối thoại An ninh Shangri-La năm 2022 đột nhiên trở thành tâm điểm thu hút sự chú ý của thế giới với cuộc đối đầu trực tiếp giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc. Bộ trưởng Quốc phòng Trung Quốc ông Nguỵ Phượng Hoà (Wei Fenghe) đã tham gia đối thoại, chủ yếu là để đấu tranh; Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Austin thực dụng hơn trong việc thiết lập khuôn khổ quân sự Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương, và đối đầu quân sự Mỹ – Trung không còn ngang tầm. Nếu ĐCSTQ cố gắng tái tạo mô hình xâm lược Ukraine của Nga, nó có thể sẽ thua cuộc thậm chí còn nhanh hơn và tồi tệ hơn.
Đối thoại An ninh Shangri-La, được tổ chức thường niên từ năm 2002, đã bị đình chỉ vào năm 2020 và 2021 do dịch bệnh, và mở lại hai năm sau đó. Tình hình ở Ấn Độ – Thái Bình Dương đã có những thay đổi đáng kể. Cuộc đối đầu Mỹ-Trung tiếp tục leo thang, và cuộc chiến Nga-Ukraine chắc chắn đã làm gia tăng sự lo lắng và cảm giác cấp bách giữa các quốc gia. ĐCSTQ rõ ràng là nguy cơ lớn nhất có thể phá vỡ hòa bình ở Ấn Độ – Thái Bình Dương, và khuôn khổ quân sự Ấn Độ – Thái Bình Dương mà Hoa Kỳ đang xây dựng ngày càng vững mạnh và thuyết phục hơn, và các nước đang xích lại gần Hoa Kỳ hơn. Các hành động khiêu khích gây hấn của ĐCSTQ đang khiến họ ngày càng tự cô lập mình.
Bộ trưởng Quốc phòng Trung Quốc Nguỵ Phượng Hoà đã có bài phát biểu tại hội nhị. và vẫn không cảm thấy xấu hổ khi đưa ra khẩu hiệu “một cộng đồng vì tương lai chung cho nhân loại” và “xây dựng một cộng đồng với một tương lai chung cho châu Á-Thái Bình Dương”, tiếp tục cho thế giới thấy tham vọng của các nhà lãnh đạo ĐCSTQ. Đồng thời, tuyên bố sai sự thật rằng họ “kiên quyết theo đuổi chính sách phòng thủ quốc gia” và quân đội của ĐCSTQ “luôn là quân đội của hòa bình”.
Ông Nguỵ Phượng Hoà một mặt tuyên bố sai sự thật về “hòa bình”, nhưng mặt khác, ông nói “vấn đề Đài Loan là vấn đề nội bộ của Trung Quốc, và việc thống nhất đất nước là hoàn toàn cần thiết”, “không tiếc công sức, không tiếc chi phí”.
Các quốc gia có thể không ngạc nhiên về những gì ông Nguỵ Phượng Hoà nói, nhưng nó thực sự không có nhiều ý nghĩa. Ông Nguỵ Phượng Hoà trên danh nghĩa là Bộ trưởng Bộ Quốc phòng, nhưng không có quyền hạn và trách nhiệm như các Bộ trưởng Quốc phòng của các nước khác. Ông Nguỵ chỉ có thể đọc bản thảo đã được các nhà lãnh đạo ĐCSTQ phê duyệt, và ông không có thẩm quyền hoặc can đảm để nói một cách dễ dàng về những vấn đề thực chất. Việc quân đội ĐCSTQ tham gia Đối thoại An ninh Shangri-La, nơi chủ yếu nói về các nhà lãnh đạo ĐCSTQ và cố gắng dập tắt các mối đe dọa và khiêu khích của quân đội ĐCSTQ, về cơ bản là vô nghĩa.
Mục đích ban đầu của Đối thoại An ninh Shangri-La là xây dựng lòng tin lẫn nhau về an ninh giữa các nước trong khu vực Châu Á – Thái Bình Dương. ĐCSTQ rõ ràng đã trở thành một vị khách có quan điểm khác, và các quốc gia không nên quan tâm đến những lời sáo rỗng của ĐCSTQ. Làm thế nào ngăn chặn sự bành trướng của ĐCSTQ hoặc phá vỡ hòa bình ở Ấn Độ – Thái Bình Dương là điều mà các quốc gia quan tâm nhất hiện nay.
Trong Đối thoại An ninh Shangri-La năm 2022, mặc dù ĐCSTQ tiếp tục tham gia và có cơ hội phát biểu, nhưng nó đã bị loại khỏi chương trình nghị sự quan trọng. Các chương trình nghị sự này là cách các quốc gia điều phối phản ứng của họ đối với ĐCSTQ, và Hoa Kỳ dẫn đầu các chương trình nghị sự quan trọng này bằng cách tiếp tục thúc đẩy việc xây dựng một khuôn khổ quân sự Ấn Độ – Thái Bình Dương.
Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Austin không chỉ có các bài phát biểu trước công chúng mà còn có các cuộc họp chuyên sâu với các bộ trưởng quốc phòng các nước. Các cuộc hội đàm ba bên giữa các Bộ trưởng Quốc phòng Hoa Kỳ, Nhật Bản và Hàn Quốc, cuộc đàm phán ba bên giữa các Bộ trưởng Quốc phòng Hoa Kỳ, Nhật Bản và Úc, và cuộc hội đàm giữa các Bộ trưởng Quốc phòng Hoa Kỳ và ASEAN, v.v. đàm phán kín là nội dung cốt lõi thực sự của cuộc đối thoại này, và chúng quan trọng hơn nhiều so với đàm phán Mỹ-Trung.
Đối đầu quân sự cuối cùng phụ thuộc vào sức mạnh, cách bố trí và lập kế hoạch cẩn thận. Liên minh Mỹ-Nhật, liên minh Mỹ-Hàn Quốc, liên minh AUKUS Mỹ-Anh-Úc, cơ chế bốn bên và hiệp ước quân sự Hoa Kỳ-Philippines đã thành lập; Hoa Kỳ hiện đang tham gia cùng nhiều quốc gia hơn trong ASEAN để hình thành quan hệ đối tác quân sự cấp độ hai. ĐCSTQ chỉ có thể hô hào các khẩu hiệu “cộng đồng vì tương lai chung cho nhân loại” và “xây dựng cộng đồng vì tương lai chung cho châu Á – Thái Bình Dương”, chứ nó không thể thực sự tạo thành hình thái đối đầu với khuôn khổ quân sự Ấn Độ – Thái Bình Dương của Hoa Kỳ.
Nga đã nói rõ rằng họ sẽ không liên minh với ĐCSTQ. Cho đến nay, kể từ sau cuộc chiến tranh Nga-Ukraine, ĐCSTQ dường như không hỗ trợ đáng kể cho Nga; hải quân và không quân Nga đã bộc lộ những thiếu sót, khó có thể thực sự hỗ trợ cho cuộc chiến có thể xảy ra của ĐCSTQ ở Thái Bình Dương, và hai bên chỉ có thể tiếp tục lợi dụng lẫn nhau. ĐCSTQ đang cố gắng thao túng Triều Tiên, nhưng Triều Tiên có những kế hoạch riêng và có thể không thực sự nghe lời. Iran sẽ không phụ lòng của ĐCSTQ. ĐCSTQ và Pakistan được gọi là “bạn cũ”, nhưng Pakistan gần như không thể tham gia vào cuộc đối đầu với Hoa Kỳ. ĐCSTQ cũng đang cố gắng thao túng chính quyền quân sự Myanmar và Campuchia, nhưng họ không dám thực sự giao chiến với Hoa Kỳ, cũng như họ không đủ sức để gây rắc rối với Hoa Kỳ.
Ông Austin cho biết khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương là “chiến khu ưu tiên” của Bộ Quốc phòng Hoa Kỳ, với hơn 300.000 quân nhân Hoa Kỳ làm việc với các đồng minh và đối tác để bảo đảm duy trì một trật tự quốc tế dựa trên luật lệ; và điều này được củng cố bởi “một niềm tin vào một trật tự tự do và cởi mở dựa trên pháp quyền”; ý tưởng về một khu vực nơi nhân quyền và danh sự được tôn trọng”, “và một thế giới trong đó tất cả các quốc gia, lớn và nhỏ, được tự do phát triển thịnh vượng và theo đuổi hợp pháp lợi ích của mình, không bị ép buộc và đe dọa”.
So với cái gọi là “cộng đồng vì tương lai chung” do ĐCSTQ đề xuất, tầm nhìn do Hoa Kỳ đề xuất dễ dàng được các nước khác chấp nhận hơn, và sức mạnh của những người đại diện cho các đồng minh thân cận của Hoa Kỳ cũng mạnh hơn. Ông Austin cũng gợi ý rằng “việc mở rộng các cuộc tập trận và huấn luyện cũng rất quan trọng” để “liên kết các cơ sở công nghiệp quốc phòng của các nước và nhanh chóng phát triển các năng lực có triển vọng”, “việc mở rộng các cuộc tập trận và huấn luyện cũng rất quan trọng”. Điều này đủ để có sức hấp dẫn đáng kể đối với các quốc gia.
Vũ khí do Nga sản xuất đã bộc lộ những điểm yếu rõ rệt trong cuộc chiến thực tế giữa Nga và Ukraine, và thị trường quốc tế đối với vũ khí Trung-Nga dự kiến sẽ thu hẹp nhanh chóng; trong tương lai, vũ khí do Mỹ sản xuất hoặc vũ khí do các đồng minh do Mỹ hỗ trợ sản xuất sẽ trở nên phổ biến. Thành tích của quân đội Ukraine trong thực tế chiến đấu đã chứng minh tính hiệu quả của quá trình huấn luyện do quân đội Mỹ cung cấp.
Đối thoại An ninh Shangri-La năm 2022 đã trở thành một bước ngoặt. Sự đối đầu giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc đã trở nên thực tế hơn, Hoa Kỳ đang nhắm mục tiêu vào ĐCSTQ và đoàn kết các nước khác để xây dựng một khuôn khổ quân sự Ấn Độ – Thái Bình Dương với nhiều cấp độ. Bộ trưởng quốc phòng trên danh nghĩa của ĐCSTQ chỉ có thể tiếp tục hô hào các khẩu hiệu do các nhà lãnh đạo ĐCSTQ đưa ra, điều này nhất định sẽ đẩy nhanh việc hình thành khuôn khổ quân sự Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương do Hoa Kỳ lãnh đạo.
Khuôn khổ kinh tế Ấn Độ – Thái Bình Dương do Mỹ dẫn đầu vẫn phù hợp với chiến lược “cạnh tranh” của Toà Bạch Ốc; tuy nhiên, khuôn khổ quân sự Ấn Độ – Thái Bình Dương đã vượt ra khỏi khái niệm “cạnh tranh” và biến thành một cuộc đối đầu quân sự thực sự. ĐCSTQ thích đối đầu, và Hoa Kỳ không có lựa chọn nào khác ngoài đối đầu với nó, và các nước khác buộc phải lựa chọn bên.
T.P