Tình hình chính trị ngày càng tồi tệ và các biện pháp chống dịch hà khắc đã làm làn sóng di cư khỏi Hong Kong trở nên mạnh mẽ trong những năm gần đây. Những người di cư chủ yếu thuộc giai tầng giàu có và trung lưu, khiến Hong Kong chảy máu chất xám và mất đi nguồn thu thuế.
Theo số liệu của chính quyền Hong Kong, khoảng 140.000 công dân đã rời khỏi Hong Kong trong 3 tháng đầu năm 2022. Trong một cuộc họp báo gần đây, Phó Chủ tịch Liên đoàn các nhà giáo dục Hong Kong – một công đoàn ủng hộ Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) – đã thừa nhận rằng có một “làn sóng di cư mà chúng ta không lường trước được”.
Một nhà bình luận các vấn đề thời sự cho biết Cục Doanh thu Nội địa Hong Kong trong năm nay đã phát hành ít hơn 300.000 tờ khai thuế so với năm ngoái; điều này cho thấy lượng người di cư khỏi Hong Kong. Dự kiến, 99% người rời đi sẽ không trở lại Hong Kong vì chính quyền không có bất kỳ kế hoạch nào để giữ chân nhân tài. Trước tình hình này, chính quyền Hong Kong tiếp tục phớt lờ thực tế và chỉ phát đi những tuyên bố vô nghĩa.
Chính quyền từ chối thừa nhận làn sóng di cư
Chính quyền Hong Kong không đối xử nghiêm túc với làn sóng di cư ồ ạt đang diễn ra tại đây.
Cựu Đặc khu trưởng Hong Kong, ông Lương Chấn Anh (Leung Chun-Ying), nói rằng: “Tôi không nghĩ những người Hong Kong đó đã di cư. Tôi nghĩ rằng họ chỉ “rời khỏi Hong Kong” bởi vì họ chưa từng trả lại hộ chiếu Đặc khu Hành chính Hong Kong. Tôi tin rằng miễn là các vấn đề chính trị được xử lý tốt, họ sẽ quay trở lại Hong Kong vì vẫn còn nhiều dư địa để Hong Kong phát triển”.
Đặc khu trưởng Lý Gia Siêu (John Lee Ka-chiu) đã không trả lời trực tiếp các câu hỏi về làn sóng di cư và cách giữ chân nhân tài tại diễn đàn bầu cử vào ngày 30/04/2022. Ông chỉ nói rằng Hong Kong có pháp quyền để bảo vệ nhân quyền và hoan nghênh những người Hongkong ở nước ngoài trở về để xây dựng thành phố.
Trả lời câu hỏi của các thành viên Hội đồng Lập pháp vào ngày 06/06, Bộ trưởng Tài chính Hong Kong Paul Chan Mo-po nói rằng chính quyền dường như đang mất đi nguồn thu thuế từ những người rời khỏi Hong Kong, nhưng trên thực tế, công việc của họ sẽ được thay thế bởi người khác, và những người này cũng sẽ nộp thuế; vì vậy việc này ít ảnh hưởng đến doanh thu từ thuế.
Ông nói thêm rằng “những người tạm thời rời khỏi Hong Kong, ngay cả khi họ chuyển ra nước ngoài, khi họ nhìn thấy sự phát triển nhanh chóng của Hong Kong, tôi tin rằng nhiều người sẽ quay trở lại”.
Hơn 140.000 người di cư ròng trong quý I/2022
Theo số liệu từ Sở Di trú Hong Kong, đã có hơn 140.000 người Hong Kong di cư ròng trong 3 tháng đầu năm nay.
Ngoài ra, theo thống kê của Cục Điều tra và Thống kê Hong Kong, số người trong lực lượng lao động Hong Kong đã giảm. Từ tháng 3 đến tháng 5/2022, số người có việc làm là hơn 3,7 triệu người, giảm 3,8% so với cùng kỳ năm ngoái; đây là mức giảm lớn nhất kể từ khi bắt đầu thống kê từ năm 1982. So với từ tháng 6 đến tháng 8/2018, từ mức đỉnh khoảng 4 triệu người, lực lượng lao động giảm khoảng 250.000 người.
Ông Tim Lui Tim-leung – Chủ tịch và ông Ashley Alder – Giám đốc điều hành của Ủy ban An ninh và Tương lai (SFC) tiết lộ hồi tháng 2 rằng tỷ lệ nhân viên nghỉ việc của SFC đã tăng từ 5,1% vào năm 2020 lên 12% vào năm 2021; và đối với nhân viên tuyến dưới, con số này lên tới 25%.
Ông Stephen Yiu Kin-Wah – Chủ tịch Cơ quan Bảo hiểm Hong Kong nói hồi tháng 05/2022 rằng tỷ lệ nhân viên nghỉ việc tại đây trong năm ngoái là 16%, trong đó số lượng nhân viên thực thi pháp luật, điều tra và văn thư là tương đối lớn.
Ông Eddie Yue Wai-man, người đứng đầu Cơ quan Tiền tệ Hong Kong (HKMA), đã nói với Thời báo Kinh tế Hong Kong vào tháng 06/2022 rằng tỷ lệ nhân viên nghỉ việc của HKMA năm 2021 là 7%, cao hơn năm trước đó 3 đến 4%. Phần lớn nhân sự ra đi là người trong lĩnh vực công nghệ.
Số liệu thống kê cho tháng 3/2022 từ Cục Điều tra và Thống kê Hong Kong cho thấy số người có việc làm trong lĩnh vực “công nghệ thông tin và truyền thông” là 107.200 người, giảm khoảng 2.100 người (tương đương 1,9%) so với cùng kỳ năm ngoái.
Làn sóng di cư ồ ạt và nằm ngoài dự đoán
Ngày 20/06, Liên đoàn các nhà giáo dục Hong Kong (HKFEW) – một công đoàn ủng hộ ĐCSTQ – đã công bố kết quả một cuộc khảo sát về lĩnh vực giáo dục mầm non. Vị Phó Chủ tịch Liên đoàn đã bày tỏ tại cuộc họp báo rằng: “Chúng tôi không lường trước được làn sóng di cư sẽ lớn như thế này”.
Cuộc khảo sát cho thấy kể từ khi bắt đầu đợt thứ 5 của dịch Covid-19, các trường mẫu giáo tham gia khảo sát đã mất trung bình 16 học sinh học nửa ngày, chiếm khoảng 13% số học sinh đăng ký học tại trường; và đối với các lớp học cả ngày, trung bình có 9 học sinh thôi học, chiếm khoảng 14% học sinh toàn trường.
Một thành viên của Liên đoàn Lao động Giáo dục Hong Kong cho biết việc liên tục đóng cửa trường học và các lớp học trực tuyến thời Covid-19 đã làm tăng quyết tâm di cư của các gia đình.
Số liệu của Cục Giáo dục Hong Kong cho thấy trong năm học 2021-2022, tỷ lệ giáo viên xin nghỉ ở các trường công lập và các trường theo chương trình trợ cấp trực tiếp đạt mức cao nhất trong 5 năm, lần lượt là 7,5% và 8,4%.
Trường hợp xin xác nhận hoàn thành nghĩa vụ thuế tăng gần 80%
Cục Doanh thu Nội địa Hong Kong công bố vào ngày 02/06 rằng trong năm tính thuế 2020-2021, Cục đã xử lý 31.000 trường hợp xin xác nhận hoàn thành nghĩa vụ thuế của những người nộp thuế sắp rời Hong Kong; con số này trong năm 2021-2022 đã tăng lên 56.000, tăng gần 80%.
Ngoài ra, khoảng 2,47 triệu tờ khai thuế đã được Cục Doanh thu Nội địa phát hành vào năm 2021-2022, giảm khoảng 300.000 từ con số 2,77 triệu của năm trước.
Theo số liệu mới nhất từ Bộ Nội vụ Vương quốc Anh, khoảng 19.500 người đã nộp đơn xin thị thực BNO trong quý I/2022, tăng từ 15.600 trong quý IV/2021.
Kể từ khi chương trình thị thực BNO được đưa ra vào tháng 01/2021, khoảng 110.000 người Hong kong đã được cấp thị thực này.
Công ty nghiên cứu thị trường VOTEE đã tiến hành phỏng vấn 993 công dân Hong Kong từ ngày 12 đến ngày 24/04/2022. Họ được hỏi liệu họ có di cư sau khi Đặc khu trưởng mới lên nắm quyền hay không. Khoảng 10% số người tham gia phỏng vấn cho biết “cả gia đình sẽ di cư”, trong khi 9% nói “một phần các thành viên trong gia đình sẽ di cư”, và 34% nói “tôi có ý định di cư, nhưng sẽ không rời Hong Kong trong thời gian tới”. Có 29% số người được hỏi nói rằng họ “sẽ không rời Hong Kong”.
Chính quyền không có kế hoạch giữ chân nhân tài
Ông Victor Ng Ming-tak, chuyên viên ngân hàng cấp cao và nhà bình luận về các vấn đề thời sự, đã phân tích rằng số lượng tờ khai thuế năm nay giảm 300.000 tờ so với năm 2021, có nghĩa là 300.000 người đã “rời khỏi Hong Kong”, trong đó có khoảng 200.000 gia đình là “trụ cột của xã hội”. Các gia đình rời Hong Kong là những người đóng thuế, thuộc “tầng lớp giàu có, trung lưu trở lên”.
Ông dự đoán rằng “99% những người rời Hong Kong sẽ không quay trở lại” vì chính quyền không có kế hoạch giữ chân nhân tài.
Ông cũng chỉ ra rằng vốn đầu tư nước ngoài đang dần rút khỏi Hong Kong, trong khi chính quyền lại chỉ tập trung vào Khu vực Vịnh Lớn (Greater Bay Area) ở Trung Quốc Đại lục – nơi mâu thuẫn với vai trò của Hong Kong như một trung tâm tài chính quốc tế.
Ông Victor đặt câu hỏi về việc chính quyền Hong Kong sẽ hỗ trợ các ngành công nghiệp có giá trị gia tăng cao như thế nào. Nếu không có những ngành đó thì làm sao thu nhập của nhân tài ổn định và không bị giảm so với những năm trước.
Ông Benson Wong Wai-kwok, cựu trợ lý cho Giáo sư chuyên ngành chính trị và quan hệ quốc tế tại Đại học Baptist Hong Kong, nói với The Epoch Times rằng thất bại lớn nhất trong “tuyên ngôn bầu cử” của ông John Lee là ông ấy đã tránh nhắc đến cuộc khủng hoảng di cư thảm khốc đang diễn ra ở Hong Kong.
Ông Benson tin rằng chính quyền Hong Kong cố tình hạ thấp mức độ quan trọng của làn sóng di cư vì họ không muốn mọi người biết có bao nhiêu người đã di cư.
T.P