Một nhóm các nghị sĩ Mỹ đến thăm Đài Loan và tham dự một cuộc họp với Tổng thống Thái Anh Văn. Đương nhiên là Bắc Kinh phản đối. Nhưng không chỉ phản đối bằng con đường ngoại giao. Vẫn “bài” cũ, “già đòn non nhẽ”. Đại lục đã ra đòn, tiếp tục dạy cho đứa con muốn li khai một bài học (!)
Bài học lần này là một cuộc tập trận quy mô lớn, nhằm đáp trả “sự khiêu khích” của Washington và Đài Bắc. Hôm 8/7, quân đội Trung Quốc đã tổ chức các cuộc tập trận, tuần tra và diễn tập chiến đấu tại các khu vực ngoài biển và trên không xung quanh Đài Loan. Các cuộc tập trận diễn ra ngay sau khi Trung Quốc yêu cầu Hoa Kỳ ngừng “hợp tác” quân sự với Đài Loan trong cuộc họp trực tuyến giữa các tham mưu trưởng của hai nước.
Tướng Lý Tác Thành – Tham mưu trưởng quân đội Trung Quốc – tuyên bố: “Quân đội Trung Quốc kiên quyết bảo vệ chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ quốc gia. Bất kỳ kẻ nào có những hành động khiêu khích, sẽ phải đối mặt với sự phản công kiên quyết từ người dân Trung Quốc”.
Đồng quan điểm với ông Lý, trong cuộc họp báo thường kỳ, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Vương Văn Bân lên án các thế lực thù địch, coi việc thông đồng với nhau đòi độc lập ở Đài Loan là “một trò chơi nguy hiểm”.
Phản ứng lại chuyến thăm “ngứa mắt” của các vị khách không mời đến từ Mỹ, Quân đội Trung Quốc thông báo đã tiến hành một cuộc tuần tra về hướng Đài Loan, nhằm rèn luyện “khả năng sẵn sàng chiến đấu”. Cuộc tuần tra và tập trận “nhằm đáp lại những lời lẽ và những hành động cực kỳ sai trái của các nước có liên quan”
Trước phản ứng từ phía Trung Quốc, phát ngôn viên Lầu Năm Góc John Kirby khẳng định việc sử dụng phi cơ quân sự để chở các phái đoàn nghị sĩ Mỹ đi thăm nước ngoài không phải là điều bất thường. Còn Thủ tướng Đài Loan Tô Trinh Sương nói với các phóng viên báo chí: Quan hệ Đài Loan – Hoa Kỳ “rất quan trọng” và Đài Bắc luôn tôn trọng “các chuyến thăm lẫn nhau giữa bạn bè”.
Vì sao mối quan hệ Trung Quốc- Mỹ-Đài Loan ngày càng trở nên phức tạp? Theo tố cáo của Đài Bắc, hơn một năm qua, các phi cơ của không quân Trung Quốc đã liên tục bay đến gần hòn đảo này. Hôm 7/7, sáu phi cơ quân sự của Trung Quốc, trong đó có bốn chiến đấu cơ J-16 đã xâm nhập vùng nhận dạng phòng không của Đài Loan.
Ngay lập tức, quân đội Đài Loan đã điều một tàu ngầm đến tham gia tập trận gần đảo Ba Bình (thuộc chủ quyền Việt Nam, Đài Loan gọi là đảo Thái Bình). Hà Nội cũng đã lên tiếng yêu cầu Đài Loan dừng ngay hành động phi pháp này.
Mối quan hệ phức tạp từng thể hiện rõ tại Đối thoại Shangri-La 2022 mới đây tại Singapore. Vấn đề Đài Loan là một trong những đề tài chính trong “màn đấu khẩu” giữa hai quan chức quốc phòng cấp cao Mỹ và Trung Quốc. Bộ trưởng Quốc phòng Trung Quốc Ngụy Phượng Hòa tuyên bố Bắc Kinh sẽ “chiến đấu đến cùng” để ngăn Đài Loan độc lập, đồng thời kêu gọi Washington ngừng bôi nhọ và can thiệp vào công việc nội bộ của Trung Quốc.
Còn Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Lloyd Austin cũng chẳng kém cạnh khi ông này nói: Washington “đang chứng kiến sự cưỡng ép ngày càng lớn từ Bắc Kinh và sự gia tăng đều đặn các hoạt động quân sự khiêu khích và gây bất ổn gần Đài Loan”. Ông khẳng định, duy trì hòa bình và ổn định trên eo biển Đài Loan không chỉ là lợi ích của Mỹ mà đó là vấn đề quốc tế quan tâm.
Từ đấu trí đến đấu khẩu và bây giờ là đe dọa đấu súng. Điều đáng lo ngại là sự gia tăng căng thẳng trên Biển Đông liên quan đến nhiều quốc gia trên biển. Chỉ có mấy ông nghị sĩ Quốc hội Mỹ “thăm” Đài Loan mà tình hình khu vực đã sôi sùng sục. Việc tổ chức tuần tra, tập trận rùm beng có khác nào hành động phá rối.
Mỹ tuyên bố muốn “đi cùng nhau” vì hòa bình thế giới. Bắc Kinh tuyên bố làm hết sức mình để bảo vệ an ninh, an toàn trong khu vực và góp phần bảo vệ an ninh thế giới, nhưng hành động của họ thì ngược lại hoàn toàn.
H.Đ