Các nhà đầu tư Mỹ và nước ngoài ở Trung Quốc đang gặp rủi ro gia tăng và lợi nhuận thấp hơn.
Một ngọn nến cháy ở cả hai đầu, chi phí hoạt động ở Trung Quốc ngày càng tăng, cũng như những rủi ro có thể xảy ra khi kinh doanh tại quốc gia này. Đồng thời, sự suy thoái chung của nền kinh tế Trung Quốc đang làm giảm đầu tư và ngăn cản người tiêu dùng tiêu tiền. Thời buổi kinh tế khắc nghiệt đang làm thay đổi thói quen chi tiêu của người tiêu dùng Trung Quốc. Họ đang mua ít hơn. Khi chi tiêu, họ ngày càng chọn các thương hiệu trong nước và yêu cầu giá thấp hơn.
Sự kết hợp của các yếu tố kinh tế và xã hội đang làm giảm thị phần của các công ty nước ngoài. Do đó, các thương hiệu quốc tế phải đối mặt với chi phí cao hơn, rủi ro lớn hơn và doanh thu bán hàng thấp hơn.
Nhiều phòng thương mại song phương báo cáo rằng nhiều công ty nước ngoài ở Trung Quốc đang chuyển đến một quốc gia khác, hoặc đang cân nhắc có nên chuyển ra khỏi Trung Quốc hoặc chuyển đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) trong tương lai sang các quốc gia khác.
Theo Phòng Thương mại Hoa Kỳ tại Trung Quốc, 25% các công ty Hoa Kỳ tại Thượng Hải cắt giảm đầu tư. Ngoài ra, 53% các công ty Hoa Kỳ trên toàn quốc có kế hoạch giảm đầu tư vào năm tới nếu các chính sách hạn chế do dịch COVID-19 vẫn còn. Và 23% người trả lời cuộc khảo sát của Phòng Thương mại Liên minh Châu Âu tại Trung Quốc cho biết họ đang cân nhắc chuyển các khoản đầu tư hiện tại hoặc kế hoạch ra khỏi Trung Quốc.
Trong số các công ty nước ngoài đang chuyển ít nhất một số hoạt động và đầu tư trong tương lai ra khỏi Trung Quốc có Samsung, LG Electronics, Adidas, Puma, Zoom, Sharp, Hasbro, Kia Motors, Hyundai Motor Group, Hyundai Mobis, Stanley Black & Decker, Dell, HP, Google Alphabet, Microsoft, Linkedin, GoPro, Intel, Sony, Nintendo, Under Armour, Steve Madden và Old Navy. Bên cạnh đó, Apple, nhà tuyển dụng khu vực tư nhân lớn nhất của đất nước, cũng đang có kế hoạch chuyển hoạt động sản xuất sang các quốc gia khác.
Nền kinh tế Trung Quốc đang chậm lại đồng nghĩa với tỷ lệ thất nghiệp cao hơn, ít việc làm hơn cho vụ mùa mới nhất của đất nước gồm 10 triệu sinh viên tốt nghiệp đại học và doanh số bán lẻ giảm.
Rủi ro chính trị gia tăng là cũng là một yếu tố làm giảm niềm tin đầu tư. Ngay cả trước khi xảy ra đợt phong tỏa gần đây nhất, Phòng Thương mại Hoa Kỳ đã báo cáo rằng hơn một phần ba thành viên của tổ chức này đã lên kế hoạch giảm đầu tư ở Trung Quốc vì những thay đổi trong chính sách của Bắc Kinh. Những thay đổi này có ảnh hưởng nghiêm trọng đối với tình hình hoạt động kinh doanh của nhiều công ty.
Doanh số bán lẻ cũng đang bị ảnh hưởng bởi sự kiểm soát chính trị ngày càng tăng. Năm ngoái, một nữ streamer nổi tiếng đã bị khóa tài khoản vì bị buộc tội trốn thuế. Năm nay, một streamer ngôi sao khác đã bị hạ bệ vì bày ra món tráng miệng hình chiếc xe tăng trước lễ kỷ niệm ngày 4/6 của thảm sát ở Quảng trường Thiên An Môn. Vào tháng 4, doanh số bán hàng đã giảm 11% so với cùng kỳ năm ngoái và vào tháng 5, chỉ số này đã giảm 6,7% so với năm trước. Dựa trên kinh nghiệm các công ty và cá nhân Trung Quốc phạm lỗi với các nhà kiểm duyệt, các công ty Hoa Kỳ càng phải cẩn thận gấp đôi.
Tuy nhiên, một rủi ro khác mà các công ty Hoa Kỳ phải đối mặt là các quy định hạn chế xuất nhập cảnh. Ba phần tư các công ty Hoa Kỳ đã báo cáo rằng gặp khó khăn trong việc đưa nhân viên vào và ra khỏi Trung Quốc. Từ đầu năm đến tháng 3, hầu hết các chuyến bay quốc tế đã bị hủy bỏ, thị thực công tác bị cắt giảm đáng kể, thị thực phụ thuộc gần như đã bị loại bỏ và có ba tuần cách ly đối với những người đến nước ngoài.
Một số hạn chế liên quan đến COVID này đã được dỡ bỏ. Tuy nhiên, các quy tắc COVID thay đổi thường xuyên và không có cảnh báo trước. Người ta không bao giờ biết chúng có thể xuất hiện lại ở đâu và khi nào hoặc chúng sẽ ở dạng nào.
Đầu tư thường tương quan với tăng trưởng xuất khẩu, vốn đã giảm ở Trung Quốc trong vài năm. Và xu hướng giảm được dự báo sẽ tiếp tục. Giờ đây, các ngân hàng đầu tư lớn đã hạ dự báo tăng trưởng của Trung Quốc cho năm nay. Hãng xếp hạng tín nhiệm Moody’s đã cắt giảm dự báo tăng trưởng Trung Quốc năm 2022 xuống 4,5%. Ngân hàng Thế giới đã cắt giảm dự báo tăng trưởng GDP của Trung Quốc xuống 4,3%, trong khi Goldman Sachs giảm dự báo Trung Quốc xuống 4%.
Tình hình Đài Loan gây rủi ro đầu tư cho người Mỹ ở Trung Quốc. Người ta không bao giờ biết được liệu chế độ Trung Quốc có xâm lược Đài Loan hay không và vào thời điểm đó, tất cả các khoản cược/đầu tư đều đổ xuống sông xuống biển. Một trong những khả năng là Trung Quốc sẽ quốc hữu hóa các công ty Mỹ hoặc đuổi các nhà quản lý và nhân viên Mỹ. Việc thu hồi lợi nhuận kiếm được ở Trung Quốc vốn đã khó, nhưng nếu chiến tranh nổ ra, điều đó có thể trở nên bất khả thi.
Năm nay, chiến tranh Ukraine và cuộc đảo chính ở Miến Điện (thường được gọi là Myanmar) làm tăng thêm rủi ro. Chi phí nguyên vật liệu và năng lượng ngày càng tăng và làm tăng chi phí đầu vào sản xuất. Thêm vào đó, có khả năng cao là Hoa Kỳ sẽ đưa ra các biện pháp trừng phạt thứ cấp chống lại Trung Quốc vì đã hỗ trợ Nga hoặc ủng hộ chế độ của Miến Điện.
Việc Cục Dự trữ Liên bang Mỹ tăng lãi suất sẽ làm tăng chi phí đi vay và gây thêm áp lực lên nền kinh tế Trung Quốc, khiến giá đồng USD tăng kỷ lục trong khi nhân dân tệ mất giá. Hoa Kỳ đang thu hút đầu tư ra khỏi Trung Quốc. Phản ứng của nhà lãnh đạo Trung Quốc Tập Cận Bình là thắt chặt kiểm soát dòng vốn chảy ra, điều này khiến các công ty nước ngoài ở Trung Quốc gặp khó khăn trong việc mua nguyên liệu thô, gửi lợi nhuận về trụ sở chính hoặc thanh toán cho các nhà đầu tư Hoa Kỳ.
Rủi ro đối với các khoản đầu tư của Trung Quốc đang tăng lên trong khi lợi nhuận ngày càng giảm. Vì lý do này, nhiều công ty Hoa Kỳ và nước ngoài đang chuyển đầu tư trở lại Hoa Kỳ hoặc bên ngoài Trung Quốc. Xu hướng này dự kiến sẽ tiếp tục và có thể tăng tốc nếu chiến tranh nổ ra.
T.P