Có diện tích khoảng 1.553km2 với 1.969 hòn đảo lớn, nhỏ khác nhau, vịnh Hạ Long được xem là một trong bảy Kỳ quan mới của thế giới.
Do đó, những sai phạm, bất cập được thanh tra, phát hiện tại các dự án trên vịnh Hạ Long cần được khắc phục kịp thời.
Công trình nhân tạo uy hiếp vụng Cặp Táo
Cảnh quan xanh mướt, đẹp nao lòng của vụng Cặp Táo bị phá vỡ bởi những khối sắt, gỗ nổi chình ình trên mặt nước, tiềm ẩn nguy cơ mất ATGT cho tàu thuyền qua lại.
Đó là dự án Điểm dừng chân, dịch vụ, tham quan du lịch kết hợp mua, bán hải sản, giới thiệu sản phẩm… mọc lên giữa vùng lõi vịnh Hạ Long.
Công trình nhân tạo giữa quần thể hoang sơ
Ngày đầu tháng 8, PV Báo Giao thông thuê một chiếc xuồng máy từ khu vực Bến Đoan, TP Hạ Long (Quảng Ninh) đi một vòng khắp vịnh Hạ Long và điểm đến đầu tiên là vụng Cặp Táo.
Theo sắp xếp của cơ quan chức năng, vụng Cặp Táo gồm: Thiên Cung – Đầu Gỗ – Ba Hang nằm ở tuyến số 1 trên hành trình thăm vịnh Hạ Long. Đây là khu vực gồm nhiều dãy đảo lớn, nơi cảnh quan hùng vĩ tuyệt đẹp với núi, hang động, bãi tắm hoang sơ…
Tàu gần đến vụng Cặp Táo, PV chứng kiến một công trình lớn với những khối sắt, gỗ nổi chình ình trên mặt nước.
Công trình đã chiếm dụng một vùng mặt nước rộng hàng nghìn m2, gồm khu bến tàu, khu biểu diễn, công trình cầu dẫn, nhà điều hành…
Lúc này, có một chiếc tàu chở khách đang cập mạn công trình. Còn tại khu vực bán hàng có một vài du khách người nước ngoài đang say sưa ngắm một số bể hải sản loại nhỏ… Các khu vực khác đều vắng bóng khách và chỉ có một số công nhân đang dọn dẹp.
PV được nhân viên bán hàng giới thiệu đây là công trình thuộc dự án Điểm dừng chân, dịch vụ, tham quan du lịch kết hợp mua, bán hải sản, giới thiệu sản phẩm tại vụng Cặp Táo (dự án Điểm dừng chân) do Công ty CP Đại Yên có địa chỉ tại TP Hạ Long triển khai.
“Do chưa đủ thủ tục và công trình cần phải tu sửa, nên nơi đây chưa được đón khách. Chiếc tàu chở mấy vị khách ngoại quốc kia không hiểu sao lại ghé vào đây, dù nhân viên đã giải thích là tại đây chưa mở cửa đón khách”, nhân viên này lý giải.
Đáng nói, không chỉ toàn thể dự án Diểm dừng chân nằm chắn một góc vụng Cặp Táo gây cản trở đi lại của phương tiện thủy mà trên công trình cũng có nhiều hạng mục tiềm ẩn nguy cơ mất ATGT. Điển hình là không có hệ thống lan can từ tàu lên khu dự án; không có hệ thống chống va đập giữa mạn tàu với các công trình nổi…
Phớt lờ yêu cầu thí điểm?
Theo tìm hiểu của PV, dự án Điểm dừng chân ở vụng Cặp Táo được Công ty CP Đại Yên triển khai từ năm 2012. Dự án có tổng diện tích sử dụng mặt nước là 20.000m2, tổng mức đầu tư ban đầu là 24 tỷ đồng từ nguồn vốn của doanh nghiệp.
Quá trình triển khai, dự án đã “vấp” phải nhiều sai phạm và việc khắc phục khiến dự án loay hoay đến cuối năm 2019 mới hoàn thành việc đầu tư hạ tầng và chính thức đi vào hoạt động.
Theo kết luận của Thanh tra tỉnh Quảng Ninh, năm 2015, UBND tỉnh Quảng Ninh mới phê duyệt trong Quy hoạch chi tiết Bảo tồn và phát huy giá trị Di sản vịnh Hạ Long đến năm 2020.
Trong khi đó, dự án triển khai từ năm 2012 nên thời điểm lập quy hoạch chi tiết dự án, vị trí triển khai của dự án không nằm trong Quy hoạch được phê duyệt.
Để có cơ sở lập quy hoạch chi tiết dự án Điểm dừng chân, ngày 17/6/2016, UBND tỉnh Quảng Ninh buộc phải ban hành quyết định số 1906 “Về việc bổ sung Quy hoạch chi tiết Bảo tồn và phát huy giá trị Di sản vịnh Hạ Long đến năm 2020” trên cơ sở đề xuất của Sở Xây dựng.
Thế nhưng, trước khi bổ sung, tỉnh Quảng Ninh lại không có văn bản thỏa thuận với Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch theo quy định tại Nghị định 70/2012/NĐ-CP.
Vì vậy, tháng 6/2018, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã có văn bản không đồng ý với kế hoạch thực hiện dự án Điểm dừng chân tại vịnh Hạ Long của tỉnh Quảng Ninh và đề nghị địa phương tìm địa điểm phù hợp hơn để triển khai dự án.
Sau hàng loạt các văn bản giải trình, phân tích, đến ngày 30/10/2018, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã có công văn về việc thỏa thuận dự án đầu tư điểm dừng chân ở vụng Cặp Táo. Tuy nhiên, văn bản chỉ rõ: Do tính chất của Di sản Thiên nhiên thế giới – Di tích Quốc gia đặc biệt vịnh Hạ Long, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đề nghị UBND tỉnh Quảng Ninh triển khai thí điểm hoạt động dự án này trong 1 năm.
Sau thời gian thí điểm, cần tiến hành kiểm tra, đánh giá, tổng kết về hiệu quả, tác động của dự án, nhất là tác động tới môi trường vịnh Hạ Long để làm cơ sở đề xuất về việc tiếp tục dự án.
Đến tháng 1/2020, Công ty CP Đại Yên chính thức đưa dự án Điểm dừng chân vào hoạt động. Tuy nhiên, đến thời điểm hiện tại, cơ quan chức năng của tỉnh Quảng Ninh vẫn chưa đánh giá kết quả sau 1 năm thực hiện thí điểm, dù thực tế dự án vẫn mở cửa đón khách bình thường.
Trao đổi với PV Báo Giao thông, ông Bùi Đức Long, đại diện Công ty CP Đại Yên cho biết, đến nay, Công ty đã đầu tư vào dự án này gần 50 tỷ đồng nhưng hiện dự án vẫn chưa đủ điều kiện để hoạt động.
“Dự án đã được cấp phép, các vướng mắc trong quá trình thực hiện không phải là do doanh nghiệp. Doanh nghiệp cũng mong cơ quan chức năng của tỉnh và TP Hạ Long sớm đánh giá được hiệu quả thời gian thí điểm để dự án tiếp tục được hoạt động, vì nếu để lâu, công trình xuống cấp mà không được triển khai thì doanh nghiệp chỉ còn cách di dời công trình đi nơi khác để phá hủy…”, ông Long than thở.
T.P