Có thông tin rằng ông Tập Cận Bình sẽ thăm Kazakhstan trước khi triệu tập Đại hội toàn quốc lần thứ 20 của ĐCSTQ (ngày 16/10). Theo phân tích của các chuyên gia, ông Tập đã củng cố quyền lực của mình và đã sẵn sàng cho việc tái đắc cử. Tuy nhiên, vị trí của ông Hồ Xuân Hoa, người từng lạc quan về khả năng trở thành người kế nhiệm ông Lý Khắc Cường ở vị trí thủ tướng ĐCSTQ, vẫn còn khó đoán. Một số nhà bình luận chỉ ra rằng thủ tướng tiếp theo của ĐCSTQ vẫn chưa được quyết định.
Các chuyên gia sửa đổi dự báo cho vị trí thủ tướng tiếp theo
Còn hơn một tháng nữa mới diễn ra Đại hội toàn quốc lần thứ 20 của ĐCSTQ. Đến thời điểm hiện tại, không ai còn nghi ngờ gì về việc Tập Cận Bình sẽ tái đắc cử, nhưng người kế nhiệm ông Lý Khắc Cường sau khi ông rời nhiệm sở vào năm sau vẫn chưa được tiết lộ.
Ông Hồ Bình, một chuyên gia về các vấn đề Trung Quốc và là tổng biên tập danh dự của “Mùa xuân Bắc Kinh”, từng lạc quan rằng ông Hồ Xuân Hoa có thể trở thành Thủ tướng tiếp theo của ĐCSTQ. Tuy nhiên, do một sự cố trên chính trường của ĐCSTQ, quan điểm của ông Hồ Bình đã thay đổi.
Vào ngày 6/9, ông Hồ Bình đã viết một bài báo trên tờ Free Asia với tiêu đề “Có phải ông Lý Giai đã đánh ông Hồ Xuân Hoa?” Ngày 26/8, Ủy ban Kiểm tra Kỷ luật Trung ương thông báo rằng ông Lý Giai, cựu chủ tịch Hội nghị Hiệp thương Chính trị tỉnh Sơn Tây, đã bị cách chức do “vi phạm nghiêm trọng kỷ luật và pháp luật”. Một trong những tội danh của ông Lý Giai là “hoạt động vô tổ chức như hành động trá hình trong các cuộc bầu cử nội bộ đảng”.
Người ta đều ngầm hiểu rằng cái gọi là hành động của ông Lý Giai không phải là một sự kiện gần đây (trước thềm Đại hội ĐCSTQ thứ 20) mà là một sự kiện trước Đại hội toàn quốc lần thứ 18. Khi đó, Bí thư Thành ủy Nội Mông của ĐCSTQ là ông Hồ Xuân Hoa, và ông Lý Giai là Bộ trưởng Bộ Tổ chức kiêm Phó Bí thư Thành ủy, có thể coi là cấp phó của ông Hồ Xuân Hoa.
Ông Hồ Bình chỉ ra rằng vào đêm trước Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ 20 của ĐCSTQ, Ủy ban Kiểm tra Kỷ luật Trung ương đã làm ầm ĩ một chuyện đã xảy ra 10 năm trước, rõ ràng là có động cơ thầm kín. Mặc dù hình phạt dành cho ông Lý Giai là rất nhẹ, nhưng xét cho cùng thì đó cũng là hình phạt. Như có câu nói, ‘đánh chó ngó mặt chủ’, chẳng phải ông Lý Giai là cấp phó của ông Hồ Xuân Hoa sao?
Ông Hồ Bình đề cập rằng trước đây ông đã đăng một bài báo trên tờ Free Asia, dự đoán rằng ông Hồ Xuân Hoa có thể kế nhiệm ông Lý Khắc Cường làm thủ tướng. Cơ sở chính là vào ngày 27/07, ông Hồ Xuân Hoa đã đăng một bài báo dài trên tờ Nhân dân Nhật báo thảo luận về sự cần thiết phải sử dụng lý thuyết “nông nghiệp, nông thôn và nông dân” của ông Tập Cận Bình. Ông Hồ Xuân Hoa đã đề cập đến ông Tập Cận Bình hơn 50 lần trong bài báo này, nhưng hoàn toàn không đề cập đến tên Lý Khắc Cường. Do đó, không có gì đặc biệt về cuộc tái đắc cử ở nhiệm kỳ thứ ba của ông Tập Cận Bình và lời cam kết trung thành của ông Hồ Xuân Hoa .
Ông Hồ Bình nói rằng vấn đề là phương tiện truyền thông số một của đảng Nhân dân Nhật báo đã đăng bài báo của ông Hồ Xuân Hoa trên một trang lớn như vậy, thay vì đăng các bài báo của những người khác cùng cấp bậc. Điều đó có nghĩa là bài báo này có tác dụng nâng cao vị thế của ông Hồ Xuân Hoa. Do đó, người ta suy đoán rằng ông Hồ Xuân Hoa không chỉ vào Ủy ban Thường vụ Tổng cục Chính trị ĐCSTQ tại Đại hội toàn quốc lần thứ 20 của ĐCSTQ, mà còn có khả năng tiếp quản vị trí của ông Lý Khắc Cường tại Đại hội đại biểu nhân dân toàn quốc vào tháng 3 năm sau và trở thành Thủ hiến của Hội đồng Nhà nước.
Ông Hồ Bình tin rằng một khi vụ việc của ông Lý Giai được tiết lộ, tình hình sẽ rất khác. Nhìn lại bài báo do ông Hồ Xuân Hoa đăng trên Nhân dân Nhật báo, hàm ý chính trị nên phải được hiểu theo một cách khác. Truyền thông nhà nước đưa tin rằng ông Lý Giai có thái độ tốt và nhà nước đang đối xử nhẹ nhàng với ông Lý Giai. Điều này cho thấy ông Hồ Xuân Hoa sẽ không bị thanh trừng và vẫn có thể trở thành thành viên thường trực, nhưng khả năng đảm nhiệm chức thủ tướng vẫn là một ẩn số.
Đại hội Đảng lần thứ 20 đang đến gần, thủ tướng mới lên chức
Nhà bình luận chính trị Trung Quốc Kai Bo đã viết một bài báo trên DW vào ngày 6/9 với tiêu đề “Ai sẽ là thủ tướng tiếp theo của Trung Quốc? Nó có quan trọng không?”.
Trong bài báo này, ông nói rằng Đại hội toàn quốc lần thứ 20 của ĐCSTQ sẽ được tổ chức tại giữa tháng 10 năm nay, giống như một trò hề. ĐCSTQ đang hoàn thành việc chuyển đổi thể chế cuối cùng từ một chế độ độc tài sang một chế độ toàn trị. Cuộc bầu cử lại hai mươi lãnh đạo cao nhất không phải là điều hồi hộp nữa mà đã được sắp xếp xong xuôi rồi. Điểm hồi hộp duy nhất vẫn chưa được tiết lộ nằm ở chỗ ai sẽ là người kế nhiệm ông Lý Khắc Cường làm thủ tướng tiếp theo.
Bài báo cho rằng mặc dù ông Tập Cận Bình đã giải tỏa được những trở ngại về hiến pháp và thực tiễn trên con đường tái tranh cử, nhưng ông vẫn cần phải đối mặt với tập đoàn quan liêu khổng lồ do ông Lý Khắc Cường đại diện. Vì vậy, ông Tập Cận Bình phải cố gắng phối hợp với ông Lý Khắc Cường và những người khác, không những phải giữ lại Thường vụ Bộ Chính trị và một số ghế dành cho người lớn tuổi, mà còn khó có thể tự ý chỉ định người có thể nắm giữ chức vụ của thủ tướng.
Bài báo nói rằng sau ba năm xảy ra đại dịch Covid-19, mặc dù đường lối cải cách nội bộ của ĐCSTQ không đủ khả năng biến Đại hội toàn quốc lần thứ 20 thành bản sao của “Hội nghị nhân dân 7.000” năm 1962, nó ít nhất cũng có thể có ý nghĩa kinh tế. Các vấn đề như sinh kế của người dân, việc làm, sự ổn định và mối quan hệ của Trung Quốc với thế giới đã hình thành một bài kiểm tra nhất định đối với việc tập trung hóa quyền lực của ông Tập. Điều này có nghĩa là họ có thể không chỉ tiếp tục kiểm soát ứng cử viên cho chức thủ tướng, mà còn có thể chống lại việc thiết lập một “Chủ tịch đảng” bên cạnh chức danh “Người lãnh đạo nhân dân”.
Điều này cũng đúng đối với cộng đồng quốc tế. Khi ông Lý Khắc Cường và các quan chức Hội đồng Nhà nước của ông thuyết phục vốn nước ngoài để khiến các công ty nước ngoài và các công ty tư nhân duy trì niềm tin vào thị trường Trung Quốc trong năm qua, họ đã tiếp tục ban hành các chính sách trấn an, bao gồm các thỏa thuận kỹ thuật khác nhau để tránh chia rẽ giữa Trung Quốc và Hoa Kỳ, làm chậm quá trình tách rời và thậm chí đối đầu của Trung Quốc với thế giới.
Bài báo viết rằng sau cuộc họp Trung ương Bắc Đới Hà vào tháng 8, ông Tập và ông Lý đã đến Liêu Ninh và Thâm Quyến, điều này dường như cho thấy ý định khác nhau của họ về thủ tướng tương lai. Việc ông Tập kiểm tra Liêu Ninh và lời kêu gọi tái sinh Đông Bắc dường như phù hợp hơn với ông Hồ Xuân Hoa, người hiện đang làm vị trí phó thủ tướng phụ trách xóa đói giảm nghèo trong thập kỷ qua và sẽ tiếp quản đường lối của ông Tập vốn nhấn mạnh sự phát triển cân bằng. Đối với cộng đồng quốc tế, thỏa thuận trước đây có nghĩa là nền kinh tế Trung Quốc sẽ trở nên có ý thức hệ hơn trong 5 năm tới, do đó đẩy nhanh việc tách Trung Quốc ra khỏi thị trường quốc tế và tạo ra một cấu trúc mới cho chuỗi cung ứng toàn cầu. Cùng với đó, những bất ổn địa chính trị cần được giảm bớt hoặc loại bỏ một cách mạnh mẽ.
Bài báo phân tích rằng, theo nghĩa này, khi áp lực trong nước biến mất, Trung Nam Hải có thể không nghe tin tức đau khổ từ Thượng Hải, Từ Châu, Tứ Xuyên, nhưng ý kiến quốc tế được lọc bởi các “chiến lang” là gay gắt chưa từng thấy. Từ nghị quyết G7 giữa năm nay, đến Báo cáo Nhân quyền Tân Cương do Cao ủy Nhân quyền LHQ mới đưa ra, đến Hội nghị Thượng đỉnh Dân chủ Thế giới vào cuối năm nay đều đang tạo áp lực lên Trung Nam Hải. Điều này có nghĩa là nếu chính quyền ĐCSTQ không thể quản lý tốt mối quan hệ giữa Trung Quốc và thế giới, chính quyền có thể rơi vào khủng hoảng im lặng hoặc đối đầu.
T.P