Tổng thống Nga Vladimir Putin vừa ký sắc lệnh công nhận chủ quyền và độc lập của hai khu vực Kherson và Zaporozhie, hai vùng lãnh thổ được coi là có tầm quan trọng “chiến lược” giúp Nga giành chiến thắng trong chiến dịch quân sự đặc biệt tại Ukraine.
Thời điểm Nga gia tăng căng thẳng và tuyên bố sẽ đưa quân vào Ukraine để thực hiện chiến dịch quân sự đặc biệt hồi tháng 2, một số nhà phân tích tin rằng một trong những mục tiêu của quân đội Nga ở đông nam Ukraine là thiết lập “hành lang đất liền” nối hai khu vực ly khai do phiến quân thân Nga nắm giữ với Crimea.
Để thiết lập “hành lang đất liền” này, ngoài giữ vững trận địa tại các nước cộng hoà tự xưng Luhansk và Donetsk, quân đội Nga cần có được Zaporozhie và Kherson để nối với bán đảo Crimea.
Vì thế, hai thành phố cảng Kherson và Zaporizhie, thành phố có cơ sở hạt nhân lớn nhất châu Âu, là những mục tiêu đầu tiên của lực lượng Nga.
Kherson: Cầu nối với Crimea, “nút thắt” quan trọng với cảng Biển Đen
Thành phố Kherson, nằm ở vị trí chiến lược ở miền nam Ukraine tại cửa sông Dneiper đổ ra Biển Đen, nơi sinh sống của khoảng 300.000 dân, là trung tâm đô thị quan trọng đầu tiên thất thủ kể từ khi Nga đưa quân vào Ukraine từ ngày 24/2.
Hanna Shelest, giám đốc các chương trình an ninh của tổ chức tư tưởng Ukraine Prism, cho biết việc chiếm được Kherson sẽ giúp Moscow tiếp cận với nguồn nước ngọt cung cấp cho Crimea, vốn đã bị Kiev cắt đứt từ sau khi Nga sáp nhập bán đảo.
Cảng chính Odesa, thành phố lớn thứ ba của Ukraine, nằm cách Kherson khoảng 200 km về phía tây. Do đó, việc lực lượng của Nga chiếm được Kherson và vượt qua Odesa tương đương với việc cắt đứt quyền tiếp cận của Ukraine với Biển Đen, cảng biển lớn nhất chịu trách nhiệm 70% tổng sản lượng xuất khẩu của quốc gia Đông Âu.
Zaporizhia: Khu vực công nghiệp “chiến lược”
Trong khi đó, Zaporizhie, thành phố nằm trên bờ sông Dneiper với dân số hơn 700.000 người, là trung tâm công nghiệp quan trọng của Ukraine. Về vị trí địa lý, Zaporizhia là vùng nối giữa Donetsk và Kherson, là “mảnh ghép” quan trọng trong “hành lang đất liền” giả tưởng của Moscow.
Về đặc điểm kinh tế, khu vực này có nhiều nhà máy điện bao gồm Nhà máy điện hạt nhân Zaporizhia lớn nhất châu Âu, nhà máy nhiệt điện Zaporizhia và Trạm thủy điện Dnepr, tạo ra khoảng 25% tổng lượng điện tiêu thụ của Ukraine.
Trong đó, chỉ riêng Zaporizhia đã chiếm gần một nửa tổng lượng điện được tạo ra bởi 4 nhà máy điện hạt nhân (NPP) của Ukraine và 20% sản lượng điện hàng năm của quốc gia này.
Ngoài ra, tại đây cũng có nhiều mỏ than, quặng sắt, mangan tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp quy mô lớn của ngành công nghiệp cơ khí gang thép. Zaporizhzhia là một trung tâm công nghiệp quan trọng của khu vực với công nghiệp nặng, đặc biệt là luyện kim, nhôm và công nghiệp hóa chất.
Bên cạnh đó, cảng Zaporizhia cũng đóng vai trò quan trọng trong việc trung chuyển hàng hóa từ Donbass.
Nhìn chung, về mặt vị trí địa lý, chiến lược quân sự lẫn lợi ích kinh tế, Kherson và Zaporizhia đều là những khu vực quan trọng.
Mặc dù trong suốt thời gian chiến sự, cơ sở vật chất cũng như hoạt động kinh tế tại các khu vực này đã bị gián đoạn, cũng như thay đổi về nhân khẩu học, nhưng trên hết, việc Moscow sáp nhập Kherson, Zaporizhie, Donetsk và Luhansk vào Nga tới đây đã tạo ra “hành lang đất liền” tới Crimea, và đây có thể là mục đích chính của chiến dịch quân sự đặc biệt mà ông Putin đã xây dựng.
Theo truyền thông nhà nước Nga, Tổng thống Putin sẽ có bài phát biểu sáp nhập 4 khu vực trên vào lúc 15h ngày 30/9 (giờ địa phương), tức khoảng 20h cùng ngày theo giờ Việt Nam.
Theo The Washington Post, các nhà lãnh đạo ly khai từ các khu vực Luhansk, Donetsk, Kherson và Zaporizhie đang ở Moscow để hoàn tất thủ tục sáp nhập vào Nga.
T.P