Đó là khẳng định của Trung tướng Nguyễn Hải Trung, giám đốc Công an Hà Nội khi tham gia thảo luận về dự án Luật phòng, chống rửa tiền (sửa đổi) sáng 1/11.
Ông Trung cho biết, Công an Thành phố đang điều tra vụ án với tội danh lừa đảo, chiếm đoạt tài sản, rửa tiền. Với số tiền ước tính lên nhiều nghìn tỷ đồng.
Đối tượng chủ mưu, cầm đầu, tổ chức các hoạt động phạm tội là người nước ngoài và thuê rất nhiều người các nước khác trong đó có người Việt Nam. Trụ sở, địa điểm tổ chức hành vi phạm tội ở nước ngoài. Công cụ, phương tiện, thiết bị phạm tội ở nước ngoài, đại biểu công an thông tin.
Về phương thức, thủ đoạn, ông Trung nhìn nhận là rất tinh vi. Cụ thể sau khi nhận được tiền của người bị hại chúng chia nhỏ gửi qua rất nhiều lần, nhiều tài khoản, sau đó chụm về một tài khoản. Từ tài khoản đó quy đổi thành tiền ảo và đổi thành tiền mặt.
“Chúng ta không thừa nhận tiền ảo, tiền số, nhưng thực tế đang có thị trường ngầm. Phần lớn tội lừa đảo đều thông qua tiền ảo để rửa tiền, như vụ án tôi báo cáo lúc đầu”, ông Trung khẳng định.
Để tiếp tục hoàn thiện dự thảo trình Quốc hội thông qua ngay tại kỳ họp này, ông Trung nêu 4 vấn đề.
Thứ nhất cần phải đảm bảo tính chính danh khi đăng ký mở, sử dụng tài khoản. Qua thực tiễn công tác đấu tranh phòng, chống tội phạm nói chung và phòng chống rửa tiền nói riêng, công an Hà Nội thấy thời gian qua nổi lên là hoạt động liên quan đến thông tin, giấy tờ giả để mở tài khoản hay thuê người khác mở tài khoản, sau đó bán lại cho đối tượng để thực hiện hành vi vi phạm pháp luật.
Mục đích là nhằm che giấu thông tin về tài sản của cá nhân, tổ chức quản lý sở hữu tài sản, gây khó khăn, tránh né công tác khám nghiệm của cơ quan quản lý nhà nước. Do vậy đây là vấn đề rất quan trọng, nếu nhận diện, xác định rõ đối tượng quản lý sử dụng tài khoản sẽ triệt tiêu được giả mạo tài khoản.
Do vậy, theo ông Trung cần có cơ chế phối hợp đối chiếu thông tin tài khoản ngân hàng, tài khoản trung gian thanh toán khi đăng ký mở tài khoản với cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư để phòng tránh các trường hợp sử dụng tài khoản giả.
Hai là, tổ chức cung cấp tài khoản dịch vụ ngân hàng điện tử giao dịch điện tử phải có đầy đủ đồng bộ cơ sở vật chất, trang thiết bị, phương tiện nhận diện và xác thực thông tin người dùng.
Ba là, đưa hành vi mua bán tài khoản, sử dụng thông tin hoặc giấy tờ giả để mở tài khoản vào diện các hành vi bị nghiêm cấm theo quy định tại để tạo cơ sở, căn cứ pháp lý, chế tài xử lý đối với hoạt động trên, từ đó tạo sự răn đe với các cá nhân và tổ chức khác.
Đại biểu Nguyễn Hải Trung cũng đề nghị cần bổ sung thêm một điều luật quy định riêng về trách nhiệm của Bộ Tài nguyên và Môi trường trong công tác phòng, chống rửa tiền.
Cụ thể cần có quy định cụ thể trách nhiệm của Bộ Tài nguyên và Môi trường trong công tác quản lý, ban hành văn bản quy định, hướng dẫn công tác rửa tiềnnhư trách nhiệm của các Văn phòng quản lý đất đai để phát hiện giao dịch đáng ngờ liên quan đến nhiều cá nhân sở hữu nhiều bất động sản lớn không phù hợp với thu nhập.
Cần có quy định về quản lý tài sản ảo, tiền ảo, dịch vụ công nghệ tài sản. Mình không thừa nhận tiền ảo, tiền điện tử, kỹ thuật số nhưng thực tế hiện nay đang có thị trường ngầm, hoạt động rất sôi động, rất mạnh. Qua phương thức hoạt động của các đối tượng lừa đảo thông qua tiền ảo để rửa tiền. Do đó để cấm, quản, xử lý giao dịch tiền ảo cần phải có quy định thích hợp.
Đồng thời, ông Trung cho rằng cần phải có cơ chế sớm hơn, nhanh hơn để trì hoãn giao dịch phong tỏa tài khoản đối với các giao dịch đáng ngờ có dấu hiệu phạm tội. Bởi lẽ phương thức, thủ đoạn của các đối tượng lừa đảo qua mạng trong thời gian sớm nhất, nhanh nhất lấy được tiền của bị hại sẽ chia nhỏ, chuyển nhiều lần, vào nhiều tài khoản sau đó chiếm đoạt. Nếu chờ bắt, tạm giữ được đối tượng đã quá muộn gây khó khăn cho điều tra, thu hồi tài sản cho người bị hại.
Phát biểu giải trình, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Nguyễn Thị Hồng nói, trong quá trình xây dựng dự thảo có một số đại biểu đề nghị bổ sung những công ty cung cấp dịch vụ tài sản ảo hay là kinh doanh tài chính, tiền tệ trên nền tảng công nghệ.
Từ đầu cơ quan soạn thảo đã đưa các hoạt động này vào trong dự thảo luật này, nhưng trong quá trình tham vấn ý kiến nhiều vòng thì các ý kiến cũng cho rằng vì các hoạt động này chưa được quy định trong các văn bản quy định pháp luật hiện hành cho nên chưa nên đưa vào dự thảo luật Chính vì vậy, trong luật này quy định giao cho Chính phủ sẽ bổ sung đối tượng báo cáo sau khi được sự chấp thuận, đồng ý của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Thống đốc giải thích.
Sau khi tiếp tục hoàn thiện, Luật Phòng chống rửa tiền (sửa đổi) sẽ được trình Quốc hội thông qua ngay tại kỳ họp này.
T.P