Phát biểu khi có mặt tại đảo Palawan của Philippines, Phó tổng thống Mỹ Kamala Harris nhấn mạnh Mỹ sẽ sát cánh cùng Manila chống lại sự đe dọa, cưỡng ép ở Biển Đông và vì các nguyên tắc tại khu vực.
Có mặt trên tàu của lực lượng bảo vệ bờ biển Philippines ở vịnh Puerto Princesa, đảo Palawan, bà Harris cho biết Mỹ và cộng đồng quốc tế “có lợi ích sâu sắc đối với tương lai của khu vực này”.
Palawan là một phần trong chuyến thăm ba ngày của bà Harris tại một trong những đồng minh an ninh lâu đời nhất của Mỹ ở châu Á, cũng là trọng tâm trong nỗ lực của Washington nhằm chống lại các chính sách ngày càng quyết đoán của Trung Quốc ở Biển Đông và đối với Đài Loan.
“Chúng ta phải ủng hộ các nguyên tắc như tôn trọng chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ, thương mại hợp pháp không bị cản trở, giải quyết tranh chấp một cách hòa bình, tự do hàng hải và hàng không ở Biển Đông và khắp Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương”, Hãng tin Reuters dẫn lời bà Harris nhấn mạnh.
Đảo Palawan nằm ở tây nam Philippines, ngăn cách Biển Đông với biển Sulu. Đây là đảo lớn nhất nằm dưới quyền quản lý của tỉnh Palawan và là đảo lớn thứ năm của Philippines.
Theo Reuters, đảo Palawan thuộc Biển Đông và nằm cách quần đảo Trường Sa của Việt Nam khoảng 320km. Những năm qua, một số thực thể trong quần đảo Trường Sa, thuộc chủ quyền Việt Nam, đã bị Trung Quốc bồi đắp thành đảo nhân tạo và xây lên nhiều công trình trái phép, bất chấp sự phản đối của cộng đồng quốc tế.
Phó tổng thống Mỹ đã có cuộc gặp với Tổng thống Philippines Ferdinand Marcos ở Manila trước đó. Tại cuộc gặp, bà Harris cũng tái khẳng định các cam kết bảo vệ Manila.
Ngày 22-11, tờ Thời báo Hoàn Cầu (Trung Quốc) cáo buộc chuyến thăm của bà Harris tại Philippines được thực hiện nhằm mục đích thổi bùng xung đột xung quanh Biển Đông.
Cùng ngày, ông Marcos nói sẽ gửi phản đối đến Bắc Kinh sau vụ việc tàu Trung Quốc thu giữ một mảnh tên lửa mà phía Manila phát hiện gần đảo Thị Tứ.
Hải quân Philippines cho biết trong vụ việc xảy ra ngày 20-11, một tàu tuần duyên của Trung Quốc đã chặn chiếc thuyền cao su của Philippines đang kéo theo vật thể nổi không xác định hướng về đảo Thị Tứ, thuộc quần đảo Trường Sa của Việt Nam. Trung Quốc sau đó đã triển khai một đội thuyền để “cưỡng ép thu giữ vật thể nổi nói trên bằng cách cắt dây kéo gắn với thuyền cao su (của Philippines)”.
Phát ngôn viên quân đội Philippines Cherryl Tindog nói vật thể này trông giống các mảnh vỡ tên lửa của Trung Quốc đã được trục vớt trong tháng này từ đảo Busuanga, phía bắc tỉnh Palawan.