Mùa đông nước Nga là mùa đông khắc nghiệt so với nhiều nước ở châu Âu. Nhưng cũng chính sự khắc nghiệt của mùa đông đã giúp người Nga chiến thắng trong chiến tranh vì chỉ có người Nga mới có thể chịu đựng được, cái rét đã trở thành bình thường trong cuộc sống, còn với đối phương thì cái rét lại là điều bất lợi.
Khi Napoléon tấn công xâm lược nước Nga với sức mạnh quân sự vượt trội, quân Pháp đã nhanh chóng tiến vào Mát-xcơ-va. Trước sức mạnh của quân Pháp, người chỉ huy quân Nga, Kutuzov đã thực hiện hai giải pháp quân sự.
Thứ nhất, cho quân đội rút khỏi thủ đô để bảo toàn lực lượng, tránh đối đầu khi quân Pháp đang quá mạnh và đang say sưa với chiến thắng. Đồng thời thực hiện chính sách vườn không nhà trống (tiêu thổ kháng chiến) trong khi việc cung cấp hậu cần của quân Pháp ở quá xa mà không thể vơ vét của cải, lương thực tại chỗ, làm cho quân Pháp lâm vào cảnh thiếu thốn mọi thứ nhất là lương thực.
Thứ hai, qua công tác tình báo, Kutuzov biết được quần áo mùa đông của quân Pháp quá mỏng không thể chống được cái lạnh của nước Nga. Hơn nưa mùa đông thì không có cỏ và thức ăn cho ngựa nên kỵ binh của Pháp sẽ trở lên vô dụng.
Đúng như dự đoán của Kutozov, quân đội Pháp trở lên suy yếu trong mùa đông nước Nga. Lúc này, quân Nga vừa có đủ áo ấm, vừa quen chịu đựng mùa đông đã bắt đầu phản công, đẩy quân Pháp khỏi nước Nga và các nước khác, chấp nhận bại trận và sụp đổ.
Trong chiến tranh thế giới thứ hai, với sức mạnh quân sự vượt trội chi trong hai năm quân Đức đã chiếm được nhiều nước châu Âu, làm cho quân Đức đã mạnh càng thêm mạnh. Khi tấn công nước Nga quân Đức đã nhanh chóng tiến đến cách Mát-xcơ-va chỉ còn chục cây số. Nhưng rồi với lòng quả cảm và sự giúp sức của mùa đông, quân Nga đã dần từng bước đẩy lùi quân Đức. Vũ khí của Đức từ xe tăng tới pháp binh đã bị đông cứng trong băng tuyết, khó phát huy uy lực. Quân Đức cũng rất khó chịu đựng được mùa đông của nước Nga. Trong nhiều yếu tố làm nên chiến thắng của quân Nga có yếu tố băng tuyết của mùa đông.
Trong cuộc chiến tranh hiện tại ở Ukraina mùa đông cũng đang là thách thức lớn với cả hai bên. Dù binh sĩ Ukraina có thể đã quen với cái rét mùa đông, nhưng việc Nga liên tục tiến công vào hệ thống điện, khí đốt sẽ làm cho cả người dân và quân đội Ukraina khó có thể vượt qua mùa đông này. Nhiều người Ukraina những ngày qua đã dự báo mùa đông này là “mùa Đông tận thế”.
Tuy nhiên nhiều nhà quân sự cũng cho rằng mùa đông đang gây khó khăn cho cả quân Ukraina và quân Nga. Họ đang chờ đợi đối sách của cả hai bên trong mùa đong băng tuyết này.
H.B